Ağustos besinde artırım ayı oldu
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, ağustos ayı üretici ile market ortasındaki fiyat değişimlerini, bu değişimlerin nedenlerini kıymetlendirdi.
Açıklamaya nazaran, ağustos ayında üretici ve market ortasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 450 ile elmada görüldü. Elmadaki fiyat farkını yüzde 437,8 ile kuru üzüm, yüzde 325,6 ile havuç, yüzde 312 ile kuru soğan, yüzde 218,6 ile kuru incir, yüzde 200,6 maydanoz takip etti.
Elma 5,5, kuru üzüm 5,4, havuç 4,3, kuru soğan 4,1, kuru incir 3,2, maydanoz 3 kat fazlaya satıldı. Üreticide 5 lira olan elma 27,50 liraya, 25 lira olan kuru üzüm 134,46 liraya, 6 lira olan havuç 25,54 liraya, 3,70 lira olan kuru soğan 15,24 liraya, 55 lira olan kuru incir 175,22 liraya, 3,63 lira olan maydanoz 10,91 liraya markette satıldı.
MARKET VE ÜRETİCİ FİYATLARI
Ağustos ayında markette 37 eserin 28’inde fiyat artışı, 9’unda fiyat azalışı görüldü. Ağustos ayında aylık bazda markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 45,9 ile kuru üzüm oldu. Kuru üzümdeki fiyat artışını yüzde 37,3 ile maydanoz, yüzde 27 ile yeşil fasulye, yüzde 24,6 ile kuru kayısı takip etti. Markette fiyatı en çok düşen eser yüzde 20,1 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 17,1 ile kuru soğan, yüzde 14 ile sivri biber, yüzde 13,3 ile salatalık izledi.
Üretici fiyatları incelendiğinde ağustos ayında 29 eserinin 15’inde fiyat artışı olurken, 8’inde fiyat düşüşü görüldü. 6 eserde ise fiyat değişimi olmadı. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 47,1 ile domateste görüldü. Domatesteki fiyat artışını yüzde 41,5 ile yeşil soğan, yüzde 36,3 ile maydanoz, yüzde 31,2 ile marul, yüzde 28,3 ile yeşil fasulye takip etti.
ÜRETİCİ FİYAT DEĞİŞİMİNİN NEDENLERİ
Üretici fiyatlarındaki değişimin nedenleri hakkında değerlendirmelerde bulunan Bayraktar şunları söyledi:
“Kuru soğan ihracatındaki kısıtlama ve arzdaki artış, kuru soğan fiyatlarında gerilemeye sebep oldu. Havuçta yazlık eser hasadının ağırlaşması ile yaz aylarında görülen talepteki azalma fiyatların düşmesine neden oldu.
Sivri biber, kabak ve patlıcandaki fiyat düşüşü bu eserlerde arzın artmasından kaynaklandı. Domateste dış talep ve bilhassa kışlık kullanım için tüketicinin artan talebi tesirli oldu. Fasulye, yeşil soğan, maydanoz ve marulda arz talebi karşılamadı.
Fındık fiyatı Toprak Mahsulleri Ofisi’nin alım fiyatı açıklamasından sonra yükseldi. Limondaki fiyat artışı, erkenci limon çeşidinin hasadının başlamamış olmasıyla arzda görülen azalmadan kaynaklandı.
Patateste de yeniden arzdaki azalma fiyatları yükseltti. Antep fıstığında yok yılı olması yeni eserin hasadıyla birlikte fiyatı artırdı.”
GÜBRE VE MAZOT FİYATLARINDAKİ ARTIŞ
Bayraktar ziraî üretim girdi fiyatları ile ilgili ise şunları söyledi:
“Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat bilgilerine nazaran ağustos ayında, temmuz ayına nazaran 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 16,2, DAP gübresi yüzde 14,8, amonyum sülfat gübresi yüzde 13,5, üre gübresi yüzde 9,6 ve kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 3,7 oranında arttı.
Geçen yılın ağustos ayına nazaran ise son bir yılda, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 21,1, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 18, DAP gübresi yüzde 11,7, üre gübresi yüzde 8,9 ve amonyum sülfat gübresi ise yüzde 3 oranında arttı.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 4,1, son bir yıla nazaran ise yüzde 42,7 oranında arttı. Besi ve süt yemi ağustos ayında temmuz ayına nazaran yüzde 1,7, son bir yılda besi yemi yüzde 26,7 ve süt yemi yüzde 27,6 oranında arttı. Zirai ilaç fiyatı yüzde 42,9 elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 3,1 oranında arttı.”
