Akciğer kanserinden korunmak için birinci evvel ne yapılmalı?
Akciğer kanseri dünyada kanser vefatları içinde birinci sırada yer alıyor ve yaşın ilerlemesiyle birlikte görülme sıklığı artıyor. Hastalığın günümüzde kadın-erkek ayrımı da yapmadığını belirten Türk TORAKS Derneği Torasik Onkoloji Çalışma Kümesi lideri Prof. Dr. Sevin Başer Öncel, 1-7 Nisan Kanser Haftası kapsamında bu hastalıkla ilgili hayati bilgiler verip, kıymetli tavsiyelerde bulundu. İşte açıklamaları…
Sigarayı çabucak bırakın, sakın e-sigara kullanmayın
Akciğer kanseri gelişiminde genetik üzere değiştirilemeyen risk faktörleri rol oynar. Lakin değiştirilebilir risk faktörleri de tesirlidir. Akciğer kanserine çoklukla sigara içmek yahut sigara dumanına maruz kalmak neden olur. Bu tehlikeyi bertaraf etmek de kendi elinizdedir. Akciğer kanserine yakalanma riskinizi azaltmak için, şu anda sigara içiyorsanız çabucak bırakmanız ve sigara dumanından da uzak durmanız birinci ve en kıymetli adımdır. Sarma sigara, puro, pipo, nargile üzere eserler sigara ile misal formda akciğer kanserine neden olabilen nikotin içerikli eserlerdir. Nikotinin yalnızca bağımlılıktan sorumlu olmadığı, kanser oluşmasını da tetiklediği kanıtlanmıştır. Elektronik sigaralar da nikotin içeriği yüksek eserler olup akciğer kanseri sebebi olarak nitelendirilmektedir.
Riskli bir meslek grubundaysanız…
Akciğer kanserinin öteki bir risk faktörü de mesleklerdir. Maden-tersane ve inşaat emekçileri, marangozlar, kaynak ustaları, dökümcüler ve makine dairesinde çalışan denizcilerin hastalık riski yüksektir. Mesleksel olarak maruz kalınan ağır metaller ve akciğeri tahriş eden birçok husus kanserojen olabilmektedir. Bu ortamlarda tekrar uygun esirgeyici ekipman ve havalandırma ile maruziyetler azaltılabilir.
Sağlıklı beslenin ve hareket edin
Düzenli idman, sağlıklı beslenme ve ülkü kiloyu müdafaa da akciğer kanseri ve öteki kanser çeşitlerine yakalanma riskinizi azaltmanıza yardımcı olur.
Bu belirtileri ciddiye alın
Akciğer kanserinde en yaygın yakınmalar geçmeyen öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, ses kısıklığı, yorgunluk ve kilo kaybıdır. Sinsi seyreden akciğer kanseri, belirtileri dikkate alınmadığı için ekseriyetle ileri evrelerde teşhis edilmektedir. Münasebetiyle bu semptomlardan rastgele birini yaşanıyorsa kesinlikle doktora başvurulmalıdır. Bilhassa sigara içen şahısların yahut ailelerinin birinci derece yakını akciğer kanseri teşhisi almışsa 6-8 haftadır geçmeyen öksürüklerde kesinlikle bir göğüs hastalıkları tabibine başvurulması ve tetkik edilmesi gerekir. Öksürük kuru balgamsız olabildiği üzere bilhassa balgamda kan görülmesi durumunda acil olarak göğüs hastalıkları tabibine başvurulmalıdır. Devam eden, düzelme olmadan artan ses kısıklığı durumunda da uyanık olunmalı, kulak burun boğazı ilgilendirmeyen bir durum yoksa kesinlikle bir göğüs hastalıkları uzmanına görünmek gerekir.
Evinizi sık sık havalandırın
Hava kirliliği, radon gazı maruziyeti üzere faktörler de akciğer kanserini tetikler. Radon topraktan maruz kalınan bir kanserojendir. Hasebiyle müstakil konut ya da apartmanların yer katlarında maruziyet artmaktadır. Radon için özel tahliller yapılmalı, tespit edilmesi halinde özel bir izolasyon yapılarak radon maruziyet önlenebilir. Hava kirliliğine karşı da mümkünse endüstriyel ve trafik yoğunluğu olan bölgelerden uzak yerlerde ikamet etmeye çalışılmalıdır. Kanserojen bir unsur olan asbest de kentsel ortamda bilhassa gemi, uçak, araba sanayiinde ve çatı kaplamaları, tavan ve yer döşemeleri, kâğıt eserleri ve çimento eserleri olarak inşaat kesiminde yer almıştır. Kimi boya çeşitlerinde, su borularının izolasyonunda ve kaplamalarda da bulunabilmektedir. 2010 yılından bu yana asbestin kullanımı yasak olmasına karşın 2010 yılından evvel piyasaya girmiş olan asbestin dolanımı devam ettiğinden asbest maruziyeti de devam etmektedir. Asbest kullanılarak inşa edilen meskenlerde yaşayanlar kısa vadeli dahi olsa asbesti solumaktadır. Kırsal kesimde hem konut içinde hem de tarımla uğraşanların mesken dışı ortamlarda asbest maruziyeti olmaktadır. Bu maruziyetlerde konut içi maruziyet bilhassa değerlidir. Bu nedenle eski konutlar sık sık havalandırılmalıdır.
Türk TORAKS Derneği Bilimsel Komite Lideri Prof. Dr. Pınar Çelik:
Prof. Dr. Pınar Çelik
Erken teşhisle büsbütün tedavi edilebilir
Dünyada ve ülkemizde kalp damar hastalıklarından sonra ikinci sırada kansere bağlı vefatlar gelmektedir. Bilhassa akciğer kanseri, değerli bir sıhhat sıkıntısıdır ve dünya çapında kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenlerinden biri olmaya devam etmektedir. Kanserin her cinsinin erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi, hastalığın denetim altına alınmasına yardımcı olabilir. Akciğer kanserinin de erken evrede saptanması çok değerlidir. Zira sıklıkla kemik, karaciğer, beyin ve böbrek üstü bezlerine yayılım göstermektedir. Bu hastalık erken teşhis edildiği takdirde uygun tedaviyle büsbütün iyileştirilebilir, hastanın hayatta kalma talihini artırabilir.
