Anamla pazara gidince…

Anam yetmişine merdiven dayadı ama maşallah bedeni de kafası da dinç halen… Bu yetmiş yıla sığdırdığı yaşamı günümüzle kıyaslayınca –söz aramızda biraz da ağzı bozuktur hani!- saydırmaya başlayıverenlerden biri… Kızsam da sonra hak vermek zorunda kalıyorum; bunca yıldır köyünde çoluk-çocuk büyütmüş, onları ev ve iş sahibi yapmış. Bu nedenle 20 yıldır yaşamak zorunda olduğu sıkıntılara, kendi gibileri üretimden ayırıp tüketici yapan koşulları yaratanlara çok kızıyor. Ben de onun yanında olduğumda ağzını açıp gözünü yumduğu durumlarda sözünü bile kesemiyorum, denediğimde bana da fırçayı basıveriyor. İşte benim anam bu!Dün tutturdu “İlle de beni hafta pazarına götür” diye… Gücü-kuvveti de iyi, yürüyor rahatlıkla, fırça yememek için hayır diyemedim. Sabah kahvaltıdan sonra “Hadi bakalım” diyerek yola çıktık. 50 metre sonra köylü pazarının girişine geldik.

Daha girişte bismillah ilk feryat koptu; “Gız Fadime, bu ne hal bö’le… İğne iple’edönmüşüy… Yoksa ince maraz (verem hastalığı) mı olduy?” feryadıyla tezgâhının başında bir kadına yöneldi. Fadime gerçekten 1.60 boyunda, 45-50 kilo ya gelir ya gelmez biriydi. Arkadaşının kızıymış, anam oradan tanıyormuş. Hemen yanına bir tabureye çöktü, başladılar sohbete.

Fadime de konuşmayı sevenlerden biriydi belli ki. “Hoş geldiy Melek deyze (Teyze) diyerek ellerini öptü. “Yo, Allaha şükür marazlığım falan yok, ben İreyis (Reis) sayesinde bö’letıv (Tığ) gibi oldum.” Daha sözünü bitirmeden anam patladı; “Başlatma şindiİreyisiyden… Kime ne faydası oldu da sağa (Sana) olsun onun” dedi. “Yo, yo, öyle deme deyzem, bak şindi (Şimdi); a’cuk (Azıcık) beni dinle. Bizim oğlan 15 yıl önce yemedi-içmedi tam bubasının yaşında bir motur (Araba) aldı, Muratbey (Brodwey) mi ne diyolla (Diyorlar), ondan işti… E, evde motur olunca gayrı biz tarlaya bahçayamoturunangidiyoduk. Her gün tembellikten ya’lanmaya başladık sonunda, şiştük, yusyuvallakoluve’dik. Sen beni 5-6 ay önce görse’dinşaşurudun. Tostoparlak, yürüyemez olunca başladı oram buram a’rımaya. Doktora gittük, zayıflaycandidi. Şonu yeme, bunu yeme, o yasak, bu yasak… Amaaan, kim uğraşubunna’la(Bunlarla)…”

Anam da, ben de merakla sözün sonunu dinlemeye başlamıştık, konu bakalım nereye varacaktı? Konuştu Fadime; “So’nacıımadeyzemedi’yim, geçen yıldan beri tarlayı bahçeyi ekemez, hayvanlara bakamaz olmaya başladuk. Niye diy’cen; şişmanluktandiyil, uşak (Oğlan) moturakoy’cakmozot (Mazot) alamıyo, tarlaya at’cak gübre, ilaç alamayodu. Hele hayvanlar yeme hasret galmaya başladı. So’na? Biz ekip-biçemeyince para da kazanamaz olduk mu? Para gazanamayıncasıkıntularımız da gittükceartıyo’du. Allah İreyisten razı os’sun!” Merakla dinleyen anam sanki bir tarafına iğne batmış gibi son cümleyi duyunca yine patlayıverecekti; “Başlatma şinciİreyisinden, hem acından ölüyodukdiyon, hem duva (Dua) ediyon, nasıl iş bu gıııı(Kız)?”

“Dur deyzem, şincianlayacan sende; gayrı ekip-dikmek her geçen gün zorlaştukçaherifinen ben de gittükçe işi azalttuk. E, o zaman da eve para girmedi. Baktuk iş bö’leyürümey’cek, bizim uşak şeherde emme bizim sayemizde zar zor geçiniyodu, barı yanıma gelin dedi bize. Onu diy’nedük (Dinledik) geldükşe’re (Şehre). Anaaa; gız burada elentrik (Elektrik) ne gada (Kadar) bahalıymıııış! Bi de doval gaz (Doğalgaz) yakıyollaavaç(Ağaç) yerine, hele o bi afat(Afet)! Para pul yetişmeyo… Uşa’n aldığı üç guruş; emme gine de Allah İreyisten…” Anam daha sözü bitmeden bu kez tam patlayacaktı.”Gız beni dellendüme(Delirtme). Hem geçinemiyonuz, hem duvacısınız, siz dölürdüz (Delidiniz) mi?” “Yok deyzem, hele bi yol dinne(Dinle); bizim uşağı İreyis sayesinde bi yere işe goyduk, askeri ücret (Asgari ücret) filan olmasa da bişiyleveriyolla işti… Sigorta mı ne diyolla, o da yokmuş emme ona ekmek veriyo sonunda, Allah razı olsun onla’dan… Sonra deyzemedi’yim, bizim eve giren para azalınca,bi de çarşudabazarda her bişiybahalanıncaişde o zaman İreyisinböyüklüğünüannadım! Ayın sonunu getiremeyeyoz ki oturup malak gibi şişelim? Hemi de zaten bayramdan bayrama gördü’müz etin gırmızusu da zazarluymuş ya; bak bunu bilmeyodum. So’na köyde tek yidü’müz süt de zararluymuş, yaaa… Allahtan bunnarıalamayoz da vücüdümüzzehirlenmeyo… Şinci ne şişmanlık galdı, ne de hastalık… İleçleri attım bi yana, gullanmayonga’ri… Gör’dün (Gördüğün) gibi hem incecük, hem de sağlukluyun.”

Anamı ilk kez şaşkın ve birine laf yetiştiremez halde gördüm, hem şaşırdım, hem üzüldüm. Anlatılanı demek ki kafası almıyordu. İnsan hem aç, hem sefil, hem de kendini bu duruma getirene nasıl duacı olabiliyor diye düşünüyordu sanırım. Derin bir “Offf” çeken anam beni dürterek; “Kalk uşaam, beni eve götü (Götür), yoksa şinci burada yangunvaaa diye bağırcan!” diyerek iki yana sallana sallana çoktan önüme düşmüştü bile…