Arşivden çıkan ‘Cumhuriyet Bayramı’ manşetleri

Bugün vasıl olduğumuz sonuç, asırlardan beri çekilen ulusal musibetlerin intibahı ve bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların bedelidir. Bu neticeyi Türk gençliğine emanet ediyorum. (Gazi Mustafa Kemal, 29 Ekim 1929, Akşam)

Cumhuriyet bugün altıncı yaşını bitirmiş, güçlü, kuvvetli, gürbüz bir teşekküldür. Artık bizim bağrımızı ısıtan bu teşekkül, yarın bizim çocuklarımızı bağrına basacaktır. (Faruk Nafiz Çamlıbel, 29 Ekim 1929, Hakimiyeti Milliye)

Matbuat (basın) ailesi bugün en büyük ulusal bayramımız onuruna çalışmayacak, yarın gazeteler intişar (yayımlanma) etmeyecektir. (29 Ekim 1929, Vakit)

Cumhuriyet, yönetim sistemlerinin en mütekâmili (gelişmiş), siyasi gayelerin son basamağıdır. Bir çobana reis-i cumhurluk yolunu açık bırakan, liyakat ve intihaptan (seçim) öteki varlık tanımayan bir yolun büyüklüğü kalemle anlatılabilir mi? (29 Ekim 1930, Vakit)

Bundan tam sekiz sene önce bugün Türkiye Cumhuriyeti birinci gününü yaşıyordu. 1923 yılının 29 Teşrinievvel (ekim) günü Türkiye tarihte ve şark (doğu) milletleri hayatında yesyeni bir doğum noktası oldu. Türkiye’yi Sevr girdabından Lozan vahasına götüren yeni ruh, genç atak bugün büsbütün tüzel ve siyasi bir cephe alarak, yıllardan beri fiilen devam eden halk yönetimine resmi ve kat’i formu verdi. (29 Ekim 1931, Vakit)

Cumhuriyet, Türk milletinin emeğinin ve kanının ve kurbanlarının boş yere olmadığını gösteren son asırlarda birinci, bütün tarihte ise sayılı yapıtlardan biridir. (Falih Rıfkı Atay, 29 Ekim 1932, Hakimiyeti Milliye)

Cumhuriyet, Anadolu’da vatanı kurtaran, Ankara’da yeni devleti kuran ulu destanın kurum haline girmiş ebediyet sözüdür. Cumhuriyet, Türk çocukları için kupkuru bir yönetim sistemi değil, ateşten anılar canlandıran ulu bir abidedir, muazzam ulusal cidalin (muharebe) bir sözlük hulasasıdır (özetidir). (Necmettin Sadak, 29 Ekim 1933, Akşam)

Cumhuriyetçiyiz, milliyetçiyiz, halkçıyız, laikiz, inkılâpçıyız. (29 Ekim 1933, Hakimiyeti Milliye)

İkinci 10 yıl başlarken memleketimiz siyasetin her alanında anlayışlarını tebellür (belirme) ettirmiştir. Geçen 10 yılın zahmetlerini ve muvaffakıyetlerini anarken bugünkü vaziyetimizi, özellikle siyaset anlayışı, yani genel program bakımından mütalaa etmek muvafık olur. (İsmet İnönü, 29 Ekim 1933, Vakit)

Hayat ve kuvvet bakımından bir çöl olan bu erdemli yurt, Cumhuriyet’te ve Cumhuriyet’le yükseldi. Bu büyük yapıtı Büyük Önder’in gerisinde başaran milletin özü olan fırkamız 11’inci yıldönümünde en sıcak kıvanç duysa yeridir. (Recep Peker, 29 Ekim 1934, Hakimiyeti Milliye)

Bugün Cumhuriyet’in 11’inci yıldönümüdür. Ulusal bayramların en ulusudur. Cumhuriyet’in yıldönümü demek bütün Türklerin gerçek istiklalini eline aldığı gün demektir. (Mehmet Asım Us, 29 Ekim 1934, Vakit)

Göğüslerimizin iftiharla kabardığı bu büyük sevinç gününde minnet ve şükran yaşlarıyla ıslak gözlerimiz Büyük Önder’e çevriliyor. (29 Ekim 1935, Akşam)

12 yıllık Cumhuriyet tarihi, dünyanın üstünde sulhun, insanlığa yardımın ve yaratıcılığın bayrağı üzere dalgalanıyor. (29 Ekim 1935, Kurun)

Sevinç ve gurur bizim kadar kimsenin hakkı değildir. Bizi sevindiren ve gururlandıran ne varsa, hepsini ona, yaratıcı ve kurtarıcı Ceddimize borçluyuz. (29 Ekim 1935, Ulus)

Türkiye’de tatbik edilen cumhuriyet rejimi, Türkiye devleti ve Türk milleti için kudretini ve randımanını yıl geçtikçe artıran tek yönetim biçimi olduğunu ispatlıyor. (Necmettin Sadak, 29 Ekim 1936, Akşam)

Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanı bir millete inanışın ve millet varlığı içinde kaynayışın eşsiz göstergesidir. (Hakkı Tarık Us, 29 Ekim 1936, Kurun)

En büyük bayramımız, eşsiz inkılâbın ölçüsüz büyüklüğünü bütün milletçe kutladığımız gün. (29 Ekim 1936, Ulus)

Türkiye Cumhuriyeti hiçbir rejimin taklidi değildir, aksine pek çok milletlere düzgün örnek olmuştur. (29 Ekim 1937, Akşam)

Türk milletine öteki öbür rejimleri layık görmek, tavsiye etmek, milleti rencide etmekle kalmaz, birebir vakitte, haklı olarak onu kendi varlığına suikast edilmiş kuşkusuna düşürür. (Şükrü Kaya, 29 Ekim 1937, Kurun)

Büyük Başbuğ’u selamlayalım. Bu devlet onun zaferi üzerine kuruldu. (Ulus, 29 Ekim 1937)

Osmanlı İmparatorluğu bölümünde Türk parası ve Türk kredisi Galata sarraflarının elindeydi. 44 milyon sermayeli 11 banka vardı. 15 yıllık cumhuriyet 336 milyon sermayeli 51 banka açtı. (29 Ekim 1938, Akşam)

İstiklalimiz, vatanımız, inkılâbımız için can veren kahramanları kalplerimizde canlandırıyoruz. (29 Ekim 1938, Kurun)

Az vakitte çok büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli, Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. (Atatürk, 29 Ekim 1938, Ulus)

Muvaffakıyetli yapıtlarımız ve inkılaplarımız her sene biraz daha büyüyecek ve değişmez yollarında devam edecek. Dünya milletlerinin gözü önünde vakarla, sükunla geçirdiğimiz imtihanla, yeryüzünün uygar, dinamik milletlerinden biri olduğumuzu bir kez daha ispat ettik. (Refik Saydam, 29 Ekim 1939, Akşam)

Cumhuriyet’in 16 yıllık mazisi azametli ve harikadır. Baaşardığımız yapıtla bir kuşak değil, bir tarih övünebilir. Ancak bizim âdetimiz istikbale bakmaktır. (Falih Rıfkı Atay, 29 Ekim 1939, Ulus)

Cumhuriyet yönetiminin Türkiye’ye temin ettiği yararlar artık göz kamaştıracak derecededir. Bunu görmeyen, anlamayan kalmamıştır. Türkiye’nin dahili vaziyeti hiçbir vakit bu kadar emin değildi. Vatandaşlar ortasında sevgi ve tesanüt (dayanışma) hiçbir vakit bu kadar samimi olmamıştır. (Fethi Okyar, 29 Ekim 1939, Vakit)

17 yıllık sulh, Cumhuriyet’in büyük onurudur. Gayemiz bu sulhun ebediyen devamıdoır. Vatan dışında hiçbir davamız yok. (Necmettin Sadak, 29 Ekim 1940, Akşam)

Kudretinden emin, istikalini müdafaada tereddüdü olmayan bir milletin fertleriyiz. Bayramımızı büyük bir huzur ve emniyet içinde kutluyoruz. (29 Ekim 1940, Ulus)

Milli gayreti kadar ulusal birliği de yeryüzünde örnek olan milletimizin bu türlü binlerce bayramı şevkle kutlaması mukadderdir. (Refik Saydam, 29 Ekim 1940, Vakit)

Türkiye, bugünkü bahtiyarlığını Cumhuriyet’e ve onun büyük reisine borçludur. (Akşam, 29 Ekim 1941)

Hakikat odur ki Türk tarihinde bir çağ değişti. 18 yıl içinde başardığımız eser, bir değil her türlü büyüktür. Bu yapıtla kendimiz kadar asrımız insanlığına da hizmet ettik. (Falih Rıfkı Atay, 29 Ekim 191, Ulus)

Cumhuriyet uğruna harcanan emek, dökülen ter ve kan bir öbür cihan yapmaya yetecek kadar büyük ve çoktur. (Hakkı Süha Gezdin, 29 Ekim 1941, Vakit)

Vaktiyle padişahlar Türkiye’sine varlık hakkı tanıyan kimse kalmamıştı. Ne keyifli bizlere ki Cumhuriyet Türkiye’sine bu hakkı tanımayan tek bir devlet değil tek bir insan kalmadı. (Şükrü Saraçoğlu, 29 Ekim 1942, Akşam)

Eserimiz büyüktür. Aklımızın, ahlakımızın ve kuvvetimizin yapıtıdır. Yapan ve yenici ulusal yönetimin bu üç kaynağını artık her vakitten fazla saf tutalım. (Falih Rıfkı Atay, 29 Ekim 1942, Ulus)

Cumhuriyet, Türkiye için sulh, sükun, refah ve umran devranı oldu. (29 Ekim 1943, Akşam)

Bu uğurlu ve şiddetli varlık yirmi yıl evvel bugün doğdu. Onun için biz de yüreklerimizden taşan sıcak ve coşkun bir sevgiyle her sene bugünü ve Cumhuriyet’i süslüyoruz. (Şükrü Saraçoğlu, 29 Ekim 1943, Ulus)

Dört yıldan beri amansız bir harp bütün garp ve şark âlemini kan tufanına boğarken Türk milleti Cumhuriyet’in 20’inci yıldönümünü yeniden sulh güneşi altında kutluyor. (Asım Us, 29 Ekim 1943, Vakit)

Cumhuriyet, içerde kendi asil varlığını duyan, kendine güvenen, yarına inanan kudretli bir millet birliği yaratmıştır. Her şeyin temeli budur. (Necmettin Sadak, 29 Ekim 1943, Akşam)

Cumhuriyet, Türk milletinin mukadderatında yeni bir ikbal ve terakki sayfası açtı. Maarif (eğitim), nafia (bayındırlık), sıhhat işleri… Askerlik vesaire üzere sosyetemizin hangi hayat safhasına göz gezdirilirse ortadaki fark göze çarpar. (Hüseyin Cahit Yalçın, 29 Ekim 1943, Tanin)

Yüzyılların yükü ve yorgunluğu altında ezilmiş, eskimiş ve yorulmuş olan Osmanlı rejiminden 21 yıl evvel bugün kurtulduk. Tekrar 21 yıl evvel bugün yapan, kurucu, ve yaratıcı Türkiye Cumhuriyeti’ne kavuştuk. (Şükrü Saraçoğlu, 29 Ekim 1944, Vakit)

22 yaşını bitiren Cumhuriyet, Türkiye’de büyük bir imparatorluğun yıkılıp parçalanması sonucu Ulusal Kurtuluş ve İstiklal Savaşı’ndan çıkmıştır. Yabancı değil, tam ulusaldır. Yapma ve eğreti değil, azametli ve kanlı tarih hadisesinden doğmadır. (Necmettin Sadak, 29 Ekim 1945, Akşam)

Cumhuriyet bize gökten inmedi. Diğer bir taraftan bir insan formunda de ona kavuşmadık. Cumhuriyet, şeflerinden en mütevazi fertlerine varıncaya kadar bütün Türk miletinin malıdır. (Hüseyin Cahit Yalçın, 29 Ekim 1945, Tanin)

Cumhuriyet yönetimi millet hizmetinde ne yapmak istediğini bile, atacağı adımları ona nazaran hesap eden ve istediğini kesinlikle yapan birtakım hayalât (hayal) için memleketin ulusal kaynaklarını israf etmekten çekinen bir rejimdir. (Asım Us, 29 Ekim 1945, Vakit)

23 yıl evvel bugün yurdumuzun ufuklarında bir güneş doğdu. Bu güneşin ışığıyla aydınlana ve sıcaı altında ısınan vatanımız, bütün eski ve geri telakkilerden sıyrılarak, artık politik, toplumsal ve ekonomik bakımlardan çağdaş medeniyet telakkilerine uygun bir istikamete durmadan ilerlemektedir. (Recep Peker, 29 Ekim 1946, Akşam)

Cumhuriyet bölümünde yapılan başarılı işlerde İstanbul’un payı ehemmiyetli ve onurludur. (Lütfi Kırdar, 29 Ekim 1948, Akşam)