Asya ve Pasifik’te 2023 gündemini seçimler belirleyecek

TOKYO (AA) – Tayland, Kamboçya, Myanmar, Pakistan’da genel, Japonya’da da yerel seçimler, bu yılın gündem başlıkları arasında yer alacak.

G7 Liderler Zirvesi, Japonya’nın ev sahipliğinde toplanacak, Endonezya’da FIFA U-20, Avustralya ve Yeni Zelanda’da da FIFA Kadınlar Dünya Kupası düzenlenecek.

AA muhabiri, bu yılın Asya ve Pasifik’te öne çıkan gündem maddelerini derledi.

Ocak

Endonezya, 2023 Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Dönem Başkanlığını devralacak. Cakarta yönetiminin başkanlığında Birlik, Myanmar’da 2021 askeri darbesi sonrası yönetim sorunu, Güneydoğu Asya bölgesel ekonomik işbirliği fırsatları ile gıda ve enerji tedarik güvenliği alanlarında konsensüs hedefleyecek.

Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr, 3-5 Ocak’ta Çin’e yapacağı resmi ziyarette Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşecek. Görüşmede, ekonomik işbirliği ve bölgesel güvenlik meseleleri ele alınacak.

Dünyanın en büyük tüketici elektroniği etkinliği “CES 2023” Samsung, Sony ve Intel dahil yaklaşık 2 bin 800 teknoloji üreticisinin katılımıyla 5-8 Ocak’ta ABD’nin Las Vegas kentinde başlayacak. Etkinliğe, Çin’den 500’e yakın firma katılacak.

Çin Halk Cumhuriyeti, 8 Ocak’tan itibaren Kovid-19’un “A kategorisi salgın hastalık” olarak ele alınmasına son vererek salgın kaynaklı sınır kısıtlamalarını kaldıracak ve kapılarını uluslararası seyahate açacak.

Japonya Başbakanı Kişida Fumio, ocak ayı ortasında düzenleyeceği Washington gezisinde, ABD Başkan Joe Biden ile görüşecek. İki liderin, ABD-Japonya savunma işbirliğinin yeni dönem detaylarını ele alması bekleniyor.

Şubat

İletişim teknolojileri sektöründe en büyük sanayi fuarı kabul edilen “Dünya Mobil Kongresi” 27 Şubat-2 Mart’ta İspanya’nın Barselona kentinde toplanıyor. Kongre, Çin dahil çoğu ülkenin Kovid-19 seyahat kısıtlamalarını kaldırdığı son dönemde, sektör liderleri ve temsilcilerini buluşturacak.

Huawei, Oppo ve Xiaomi dahil Avrupa pazarındaki nüfuzunu artırmayı hedefleyen Çinli firmaların katılacağı kongrede; akıllı telefonlar, kablosuz çipler, bağlantılı otomobiller ve altyapı teknolojileri lansman yapacak.

Mart

Çin Komünist Partisinin Ekim 2022’deki liderlik değişikliğinin ardından Ulusal Halk Kongresi, üst düzey hükümet pozisyonları için yeni yetkililer atayacak. Li Çiang’ın başbakanlığa, Ding Şueşiang’ın başbakan yardımcılığına atanması bekleniyor.

5. Dünya Beyzbol Klasikleri (WBC) 8-21 Mart’ta Japonya, ABD ve Tayvan’da düzenlenecek. Turnuvaya Asya kıtasından Avustralya, Çin, Çin Taipeisi, Japonya ve Güney Kore dahil 20 takım katılıyor.

Nisan

Japonya’da nisanda valilikler, belediye başkanları ve yerel meclis seçimleri düzenlenecek. Ekim 2021’de Başbakanlığa seçilen iktidardaki Liberal Demokrat Partinin (LDP) Genel Başkanı Kişida Fumio, Temmuz 2022’deki üst meclis seçimleri sonrası dönemindeki ikinci siyasi sınavına girecek.

Japonya’da nisanda başlayacak 2023 mali yılında, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kuroda Haruhiko’nun görev süresi sona eriyor.

Piyasa uzmanları, BoJ’un yeni başkanının, uzun vadeli ve sürdürülebilir parasal politikalar izlemesi gerektiği vurguluyor.

Mayıs

Tayland’da genel seçimlerin mayısın ilk haftasında düzenlenmesi bekleniyor. Tayland Başbakanı Prayut Çan-oça, iktidardaki Palang Pracharath (Halkın Devlet İktidarı) Partisinden geçen ay ayrılarak yeni kurulan “United Thai Nation” (Birleşik Tay Ulusu) Partisine katıldığını ve 2025’e kadar görevde kalmak istediğini açıkladı.

Prayut’un “yeniden seçilebilmesi” için kurulduğu eleştirilerine maruz kalan partinin liderliğini, Tayland Başbakanlık Ofisi Genel Sekreteri ve eski Adalet Bakanı Pirapan Salirathavibhaga yapıyor. En olası seçim tarihi ise 7 Mayıs olarak bekleniyor.

G-7 Liderler Zirvesi, Japonya’nın ev sahipliğinde 19-21 Mayıs’ta ülkenin güneybatısındaki ve İkinci Dünya Savaşı’nda atılan atom bombasıyla yerle bir edilen Hiroşima kentinde düzenlenecek.

Japonya Başbakan Kişida Fumio, Hiroşima kentinde ağırlayacağı liderlerle “nükleer silahların bir daha kullanılmamasına” yönelik güçlü bir kararlılık sergilemek istiyor.

FIFA U-20 Dünya Kupası 20 Mayıs-11 Haziran’da Endonezya’nın farklı kentlerinde düzenlenecek.

Haziran

Asya kıtasının diplomasi zirvelerinden kabul edilen “Shangri La Diyaloğu” Singapur’da düzenlenecek.

İngiltere merkezli “International Institute for Strategic Studies” düşünce kuruluşu merkezli zirveye, ABD ile Avrupa, Asya ülkelerinden savunma bakanları dahil bürokrasi temsilcileri ile sektör liderleri katılacak.

Temmuz

Kamboçya’da genel seçimler 23 Temmuz’da düzenlenecek. 1985’ten beri Başbakan Hun Sen tarafından yönetilen 17 milyonluk ülkede seçim kampanyasında gözler Hun Sen’in halefi olarak işaret ettiği en büyük oğlu Hun Manet’in üzerinde olacak.

FIFA Kadınlar Dünya Kupası Avustralya ve Yeni Zelanda ev sahipliğinde 20 Temmuz-20 Ağustos’ta düzenlenecek. 10 farklı stadyumda 64 karşılaşmanın oynanacağı uluslararası turnuvaya 32 ülke katılacak.

Ağustos

Myanmar’da, Aung San Suu Çii hükümetini Şubat 2021’de deviren askeri yönetim, ilan ettiği anayasal seçim takvimine sadık kalırsa ağustosta genel seçim düzenleyecek.

ABD’nin “sahte” nitelendirmesi yaptığı genel seçimleri, Rusya ve Çin’in ise “pozitif adım” olarak değerlendirmesi bekleniyor.

Askeri yönetime karşı direnişi koordine eden ve kendilerini “gölge hükümet” olarak tanımlayan Ulusal Birlik Hükümeti ile bu grubun etnik silahlı kanadı, 2020 seçim sonuçlarına saygı duyulması çağrısı yaparken, başka bir seçim yapılmasına karşı çıkıyor.

Eylül

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Şi Cinping’in 2013’te açıkladığı “Kuşak ve Yol Girişimi” vizyonu 10. yılına erişecek. “Kuşak” İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nı, “Yol” 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu’nu ifade ediyor. Vizyoner projeyle ulaşım ve enerji ağları ile telekomünikasyon yoluyla uluslararası entegrasyon hedefleniyor.

G20 Liderler Zirvesi, Hindistan’ın ev sahipliğinde 9-10 Eylül’de Yeni Delhi’de düzenlenecek. Mottosu “Bir Dünya, Bir Aile, Bir Gelecek” olacak zirvede “insan, hayvan, bitki ve mikroorganizmalar gibi tüm yaşam değerleri arasındaki bağlantısallık” vurgulanacak.

Çin, Kovid-19 salgını nedeniyle ertelenen “19. Asya Oyunları Hangzhou 2022” ülkenin Doğu Çin Denizi kıyısındaki Zhejiang bölgesindeki Hangzhou kentinde düzenleyecek.

Hangzhou kenti, Pekin’deki “1990 Asya Oyunları” ile Guangzhou’daki “2010 Asya Oyunları”ndan sonra bu turnuvaya ev sahipliği yapan Çin’in 3. kenti olacak

Ragbi Dünya Kupası 8 Eylül-28 Ekim’de Fransa’da düzenlenecek. 20 takımın katılacağı spor etkinliğine Asya-Pasifik bölgesinden Avustralya, Fiji, Japonya, Yeni Zelanda, Samoa ve Tonga katılmayı garantiledi.

Ekim

Pakistan’da eski Başbakan İmran Han’ın erken seçim çağrıları dikkate alınmazsa genel seçimlerin ekimde gerçekleştirilmesi bekleniyor.

Pakistan parlamentosunda Nisan 2022’deki güven oylamasında 174 “hayır” oyuyla İmran Han hükümeti düşmüştü. Ara seçimlerde Han ve partisinin önemli derecede kamuoyu desteği aldığı ortaya çıktı.

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve yönetimi, ülkedeki ekonomik krizle mücadeleye yönelirken, genel seçimleri olabildiğince ertelemeye çabalayacağı belirtiliyor.

Kasım

ABD, “Pasifik’e açılan kapısı” San Francisco kentinde 2023 Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Liderler Zirvesi’ne kasımın ikinci haftasında ev sahipliği yapacak.

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, APEC Zirvesi’ne ev sahibi yapacakları 2023 yılı için “ABD’nin Hint-Pasifik’e olan kalıcı ekonomik taahhüdünü gösterecek” değerlendirmesi yapmıştı. 21 üyeli APEC, Asya-Pasifik bölgesi ülkeleri arasında serbest ticaret fırsatları oluşturmayı hedefliyor.

Birleşmiş Milletler (BM) 28. İklim Değişikliği Konferansı (COP28), Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Dubai kentinde 30 Kasım-12 Aralık’ta düzenlenecek. Yaklaşık 200 ülkenin temsil edilmesi beklenen konferans, karbon emisyonunun düşürülmesi, iklim kriziyle mücadelede kapsamlı müzakere fırsatları sunacak.

Aralık

Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ile Japonya arasındaki ikili ilişkilerin 50. yılı vesilesiyle Tokyo’da ASEAN-Japonya Özel Zirvesi düzenlenecek.

Muhabir: Ahmet Furkan Mercan