AYM, Ankara Valiliği’nin aksiyon yasaklarına “keyfi” dedi

AYM, 15 Temmuz sonrası ilan edilen OHAL devrinde, hareketlere katılanlara, toplantı ve şov yürüyüşü yasağına uymadıkları, emre muhalif hareket ettikleri gerekçesiyle kesilen cezalar iptal etti. Yüksek Mahkeme, Ankara Valili’ğinin aksiyon yasaklarını keyfi olarak nitelendirdi.

Aslıhan Han Özden, üniversite öğrencileri Simge Aksan, Mustafa Aydın Keçeli, memur Murat Çeşme, emekçi Mustafa Anil, avukat Öztürk Türkdoğan ve emekli Perihan Pulat, Aslı Saraç ve 15 Temmuz sonrası İnanılmaz Hal KHK’larıyla kamu misyonundan çıkarılan Veli Saçılık, Mahmut Konuk, Ömer Faruk Kök ve Adnan Vural OHAL günlerinde katıldıkları hareketler nedeniyle kesilen para cezalarına itiraz etti. Sonuç alamayınca sürecin sonunda evrak Anayasa Mahkemesi’ne kadar gitti.

Anayasa Mahkemesi kararını bugün açıkladı. Karar metninde olayların gelişimi anlatılırken şu sözlere yer verildi:

Görevinden çıkarılması nedeniyle açlık grevine başlayan eski akademisyen N.G. tarafından 2016 yılı Kasım ayında Ankara’nın Yüksel Caddesi İnsan Hakları Anıtı önünde başlatılan ve Konur Sokak’ın Yüksel Caddesi’yle kesiştiği bölgede uzunca bir müddet devam ettiği anlaşılan protesto şovları yaşanmıştır.

Başvurucular, kendilerinin kamu vazifesinden çıkarılmalarını ya da genel olarak yaşanan misyondan çıkarmaları ve OHAL devri uygulamalarını protesto etmek yahut misyonlarından çıkarılmaları nedeniyle açlık grevine başlayan eski öğretmen S.Ö. ve eski akademisyen N.G.ye takviye vermek gayeleriyle çeşitli tarihlerde kelam konusu toplantılara katılmıştır.

2016 yılının sonundan başlayarak 2018 yılının ortalarına kadar uzanan bir süreçte, çeşitli tarihlerde kelam konusu toplantılara katılmaları nedeniyle müracaatçılar idari para cezalarına hükmedilmiştir.

56 SEFER PARA CEZASI KESİLDİ

Başuvuruculara 56 sefere kadar idari para cezası kesildi:

Veli Saçılık 56
Mahmut Konuk 28
Ömer Faruk Kök 5
Murat Çeşme 2
Aslı Saraç 6
Perihan Pulat 25
Öztürk Türkdoğan 1
Simge Aksan 36
Adnan Vural 4
Aslıhan Han Özden 1
Mustafa Anil 6
Mustafa Aydın Keçeli 14

İdari para cezalarının ölçüsü 2016 yılı için 219,60 TL, 2017 yılı için 227 TL ve 2018 yılı için 259 TL’dir.

“VALİLİK KARARI ŞOV HAKKINA MÜDAHALE”

Ankara Valiliğinin yasaklama kararlarına muhalif hareket ettikleri gerekçesiyle müracaatçılar hakkında idari para cezasına hükmedilmesi, müracaatçıların toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme haklarına müdahale oluşturmuştur.

Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın sadece Anayasanın ilgili hususlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve fakat kanunla sınırlanabilir.

“İDARE TAKDİRİNİ TÜMÜNÜ YASAKLAMAKTAN YANA KULLANDI” 

15 Temmuz 2016 tarihli darbe teşebbüsü akabinde ilan edilen inanılmaz hâl mühletince 2935 sayılı Kanun’un 11. hususunun (m) bendi uyarınca-3/7/2017 tarihli ve 24/5/2017 tarihli yasaklama kararları dışında Ankara’nın tamamında ve 24/5/2017 tarihli yasaklama kararı dışında 24 saat boyunca-toplantı ve şov yürüyüşü yapmak yasaklanmış, 21/1/2018 tarihli karar uyarınca ise müsaadeye bağlanmıştır.

Anılan Kanun’da toplantıların ertelenmesi, müsaadeye bağlanması ya da toplantı için yer ve vakit gösterilmesi üzere daha az sınırlayıcı önlemlere de yer verilmiş olmasına karşın yönetim, takdirini harikulâde hâl sürecinde uzunca bir mühlet (2 yıllık harikulâde hâl sürecinde 8 ayı kesintisiz olmak üzere toplam yaklaşık 11 ay) tüm toplantı ve şovları yasaklamaktan yana kullanmıştır.

Valiliklerin ve kamu gücünü kullanan öbür organların yapması gereken, temel haklara müdahale münasebeti bir tehlikenin varlığına dayanıyorsa somut ve şimdiki tehlikenin varlığını somut olgulara dayalı olarak göstermektir.
Tam da bu sebeple somut olgulardan hareket etmeksizin salt ülkemizde terör tehlikesi bulunduğu münasebetine dayalı olarak temel haklara yapılacak daima müdahaleler hakkın özünü ortadan kaldırma tehlikesi barındırır.

Süresiz olan ya da müddeti makul olmayan yasaklama tedbirleri, müdahale edilen hakların özüne dokunma hatta o hakkı büsbütün ortadan kaldırma tehlikesi yaratır.

Bu doğrultuda müracaat konusu olayda, şablon münasebetlerle birbiri arkasına alınan yasaklama kararlarının toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkını anlamsız ve imkânsız kılacak bir dereceye ulaştırdığı sonucuna varılmıştır.

Keyfî uygulamalara yol açabilecek bu kararların somut olayda hiçbir biçimde fevkalâde hâlin gerektirdiği ölçüde olmadığı da vurgulanmalıdır.

HÜKÜM: HAK İHLALİ 

Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:

Toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine ait tezin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

Anayasa’nın 34. unsurunda garanti altına alınan toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

Kararın bir örneğinin toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere ilgili mahkemelere GÖNDERİLMESİNE,

Başvurucuların manevi tazminat taleplerinin REDDİNE,
Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE

OYBİRLİĞİYLE karar verildi.