Bel kayması nedir, neden olur?

Bel kaymasının belirtileri ortasında bel ağrısı, uyuşma, kas güçsüzlüğü ve hareket kısıtlamaları yer alabilir. Fakat erken teşhis ve yanlışsız tedavi ile bu semptomlar denetim altına alınabilir. Fizikî aktivite, hakikat postür, kilo idaresi ve hekimin önerdiği yollara ahenk, bel kaymasından korunma ve düzgünleşme sürecini desteklemenin anahtarıdır.

BEL KAYMASI NEDİR?

Bel kayması, tıbbi terim olarak “spondilolistezis” olarak da isimlendirilir, omurganın bir kısmının başkasına nazaran yer değiştirmesi durumunu tanımlar. Omurga, bir dizi omur ismi verilen kemikten oluşur ve bu omurlar ortasında diskler bulunur. Bu diskler, omurların ortasında yer alarak omurganın esnekliğini sağlar.

Bel kayması, ekseriyetle alt sırt bölgesinde (lomber bölge) meydana gelir. Bir omurun başkasının üzerine kayması sonucu omurga kanalında daralma, hudut kökleri üzerine baskı yahut başka rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bel kayması, çoklukla ağrı, uyuşma, kas güçsüzlüğü ve hareket kısıtlamaları üzere semptomlara neden olabilir.

Bel kaymasının farklı cinsleri vardır ve bu çeşitler çoklukla omurun kayma tarafına, derecesine ve nedenlerine nazaran sınıflandırılır. Bel kayması genetik faktörler, yaşlanma, travma, çok kullanım ve omurganın doğuştan gelen anormallikleri üzere çeşitli nedenlerle meydana gelebilir.

Bel kayması teşhisi ekseriyetle röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) üzere görüntüleme metotları ile konur. Tedavi seçenekleri ortasında konservatif metotlar (örneğin, fizik tedavi, idman, ağrı yönetimi), cerrahi müdahale, omurga korsesi üzere seçenekler bulunabilir. Tedavi yaklaşımı, bel kaymasının çeşidi, derecesi, semptomların şiddeti ve hastanın genel sıhhat durumu üzere faktörlere bağlı olarak belirlenir.

BEL KAYMASI NEDEN OLUR?

Bel kaymasının (spondilolistezis) farklı nedenleri olabilir. İşte bel kaymasının yaygın nedenlerinden kimileri:

Kongenital Nedenler: Birtakım beşerler doğuştan omurga anormallikleriyle doğarlar. Bu anormallikler omurların formunu yahut büyüklüğünü etkileyebilir ve sonunda bel kaymasına yol açabilir.

Yaşlanma: Omurganın yaşlanması, omurlar ortasındaki disklerin incelmesine ve zayıflamasına neden olabilir. Bu durum omurların yer değiştirmesine ve bel kaymasına yol açabilir.

Sakralizasyon yahut Lomberizasyon: Bu, birtakım insanlarda doğal olarak bir omurun başkasına kaynaması yahut bölünmesi manasına gelir. Bu durum, omurların yerleşiminde değişikliklere ve bel kaymasına neden olabilir.

Stres Kırıkları (Spondiloliz): Atletler yahut çok fizikî aktivite ile uğraşan bireylerde, omurların üzerindeki bir bölge olan pars interartiküleris ismi verilen bir bölge çatlayabilir yahut kırılabilir. Bu, omurganın istenmeyen bir formda kaymasına yol açabilir.

Dejeneratif Disk Hastalığı: Disklerin yaşlanması ve yıpranması, omurlar ortasında stabilite kaybına ve bel kaymasına neden olabilir.

Travma: Omurgaya yönelik önemli travmalar, omurların yer değiştirmesine ve bel kaymasına neden olabilir.

İltihaplı Durumlar: Ankilozan spondilit üzere inflamatuar romatizmal hastalıklar, omurlarda iltihaplanmaya ve deformasyona yol açabilir, bu da bel kaymasına neden olabilir.

Faktörler ve Çok Kullanım: Çok kilo, çok fizikî aktivite yahut tekrarlayan hareketler, omurganın üzerine fazladan gerilim yaratabilir ve bel kaymasına yol açabilir.

Doğru Hareket Etme Eğitimsizliği: Yanlış beden mekaniği, omurga üzerine gereksiz baskı uygulayabilir ve bel kaymasına neden olabilir.

BEL KAYMASI KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Bel kayması (spondilolistezis), her yaş kümesinde görülebilir, lakin birtakım faktörler bel kaymasının riskini artırabilir. İşte bel kaymasının sık görüldüğü yahut risk faktörlerine sahip olan birtakım bireyler:

Genç Atletler: Spondiloliz ismi verilen gerilim kırıkları, bilhassa genç atletler ortasında yaygın olabilir. Bu kırıklar vakitle omurganın kaymasına yol açabilir.

Fiziksel Aktiviteyle Uğraşanlar: Bilhassa çok yüklenmeye maruz kalan ve daima darbeler alan sportmenler (örneğin futbol, halter, jimnastik gibi) bel kayması riski altında olabilir.

Yaşlı Yetişkinler: Yaşlanma ile omurların diskleri zayıflar ve bu da bel kaymasına yatkınlığı artırabilir.

Obez Bireyler: Çok kilo, omurga üzerine fazladan baskı yapabilir ve bel kaymasına yol açabilir.

Doğuştan Anormalliklere Sahip Olanlar: Omurganın doğuştan gelen anormallikleri, bel kaymasının riskini artırabilir.

İltihaplı Romatizmal Hastalıkları Olanlar: Ankilozan spondilit üzere inflamatuar romatizmal hastalıklar, omurga üzerinde deformasyonlara neden olabilir ve bel kaymasını tetikleyebilir.

İşyerinde Ağır Kaldırma yahut Tekrarlayan Hareketler: Ağır yükler taşıma yahut tekrarlayan hareketler yapma üzere aktiviteler, omurgaya fazladan gerilim uygulayarak bel kaymasına yol açabilir.

Önceki Omurga Yaralanmaları Geçirmiş Bireyler: Daha evvel omurga yaralanması geçiren bireyler, omurganın yapısal bütünlüğünü etkileyebilir ve bel kaymasına yatkın olabilir.

Aile Hikayesi: Aile geçmişinde bel kayması yahut omurga meseleleri bulunan bireyler, genetik yatkınlık nedeniyle risk altında olabilir.

BEL KAYMASINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILIR?

Bel kaymasından korunmak için aşağıdaki tedbirleri almak yararlı olabilir:

Sağlıklı Postür ve Beden Mekaniği: Yanlışsız duruş ve beden mekaniği, omurgaya gereksiz baskıyı azaltabilir. Otururken, ayakta dururken ve yatarken gerçek durumları muhafazaya dikkat edin.

Düzenli İdman: Sırt ve karın kaslarını güçlendiren idmanlar, omurganın stabilitesini artırabilir. Fakat çoka kaçmadan ve gerçek formda antrenman yapmaya itina gösterin.

Kilo Denetimi: Çok kilo, omurgaya ekstra baskı yapabilir ve bel kayması riskini artırabilir. Sağlıklı bir kiloyu korumak değerlidir.

Fiziksel Aktiviteyi Dikkatli Seçme: Çok yüklenmeye yol açabilecek aktiviteleri seçerken dikkatli olun. Bilhassa omurgaya daima darbeler alan yahut çok yüklenebilecek sporlardan kaçının.

Esneklik ve Uygun Isınma: Esneklik idmanları ve ısınma rutinleri, kas ve eklem sıhhatini koruyabilir. Esnek kaslar omurganın daha yeterli desteklenmesine yardımcı olabilir.

Düzenli Molalar: Şayet uzun periyodik oturma yahut tıpkı durumda kalma gerektiren işiniz varsa, tertipli aralıklarla kısa molalar vererek hareket edin.

Doğru Yatak ve Yastık Seçimi: Uyku sırasında omurganın yanlışsız hizalarda olmasını sağlayacak uygun bir yatak ve yastık seçimi yapmak kıymetlidir.

Ağır Yükleri Yanlışsız Taşıma: Şayet ağır yükler taşımanız gerekiyorsa, gerçek teknikleri kullanarak yükleri taşıyın. Dizleri bükerek ve belden değil, bacak ve kalça kaslarıyla kaldırma yapmak değerlidir.

Sigara ve Alkol Kullanımını Sınırlama: Sigara içmek ve çok alkol tüketmek, omurganın dolanımını ve sıhhatini olumsuz etkileyebilir.

Düzenli Tıbbi Denetimler: Bel ağrısı yahut omurga sıkıntılarınız varsa, bir sıhhat profesyoneli ile nizamlı olarak irtibatta olun. Erken teşhis ve tedavi bel kaymasının tesirlerini azaltabilir.
Stresten Kaçınma: Kronik gerilim, kas tansiyonunu artırabilir ve bel kaymasına yol açabilir. Gerilim idaresi teknikleri kullanarak gerilimi azaltmaya çalışın.

BEL KAYMASI BELİRTİLERİ

Bel kayması (spondilolistezis) belirtileri, bireyden bireye farklılık gösterebilir ve bel kaymasının derecesine, nedenine ve etkilediği hudut köklerine bağlı olarak değişebilir. İşte bel kayması belirtilerinden kimileri:

Bel Ağrısı: En yaygın belirtilerden biri olan bel ağrısı, çoklukla bel kaymasının birinci belirtisidir. Ağrı, alt sırt bölgesinde hissedilebilir ve bazen kalça yahut uyluklara yayılabilir.

Uyuşma ve Karıncalanma: Omurilik yahut hudut köklerine baskı nedeniyle bacaklarda, kalçalarda yahut ayaklarda uyuşma, karıncalanma yahut his kaybı meydana gelebilir.

Kas Zayıflığı: Hudut köklerine baskı sonucu, bacaklardaki kaslarda zayıflık hissedilebilir. Bu, yürüme, ayakta durma yahut öteki aktivitelerde zorluklara neden olabilir.

Hareket Kısıtlamaları: Bel kayması nedeniyle omurganın stabilitesi etkilenebilir ve buna bağlı olarak hareketlerde kısıtlamalar olabilir. Bilhassa eğilme ve dönme hareketleri sırasında zorluk yaşanabilir.

Ağrı ve Semptomların Antrenmanla Artması: Bilhassa aktivite sırasında yahut uzun müddet hareketsiz kaldıktan sonra bel ağrısı ve semptomlar artabilir. Dinlenme ile rahatlama görülebilir.

Kronik Ağrı: Bel kaymasının ilerlemesi durumunda, semptomlar kronikleşebilir ve uzun müddetli, daima bir ağrı durumu oluşabilir.

Duruş Bozuklukları: Bel kayması omurga yapısını etkileyebilir, bu da duruş bozukluklarına neden olabilir.

Denge Problemleri: İleri derecede bel kayması, bacaklardaki güç kaybı nedeniyle istikrar problemlerine yol açabilir.

BEL KAYMASI AMELİYATI SONRASI NELER YAPMALI?

Bel kayması (spondilolistezis) ameliyatı sonrası güzelleşme sürecini hızlandırmak ve en âlâ sonuçları elde etmek için birtakım adımlar ve teklifler vardır. Ameliyat sonrası periyotta hekiminizin tekliflerini dikkatlice takip etmek çok değerlidir. İşte bel kayması ameliyatı sonrasında yapmanız gerekenler:

Doktor Talimatlarına Uyma: Ameliyat sonrası düzgünleşme sürecini optimize etmek için hekiminizin verdiği talimatlara tam olarak uyun. İlaç kullanımı, yara bakımı ve hareket kısıtlamaları üzere bahislerde hekiminizin tekliflerini takip edin.

Hareket ve Aktivite Denetimi: Ameliyat sonrasında makul bir müddet boyunca ağır kaldırmaktan, bükülmekten yahut zorlayıcı aktivitelerden kaçının. Hekiminiz, ne vakit ve hangi aktiviteleri yapabileceğinizi size söyleyecektir.

Fizik Tedavi ve Antrenman: Hekiminizin onayıyla, fizik tedavi yahut rehabilitasyon programına katılarak omurganın güçlendirilmesine ve esnekliğinin artırılmasına yardımcı olabilirsiniz.

Doğru Duruş ve Hareket: Günlük ömür aktiviteleri sırasında gerçek duruş ve beden mekaniğini müdafaaya ihtimam gösterin. Ağır yükleri düzgün tekniklerle kaldırmaya dikkat edin.

Beslenme ve Hidrasyon: Sağlıklı bir beslenme planı oluşturun ve kâfi ölçüde su içmeye devam edin. Bu, dokuların güzelleşmesine ve sıhhatinize takviye olabilir.

Sigara ve Alkol Kullanımını Sınırlama: Şayet sigara içiyorsanız yahut çok alkol tüketiyorsanız, bu alışkanlıkları bırakmak yahut sınırlamak güzelleşme sürecinizi destekleyebilir.

Düzenli Tabip Denetimleri: Ameliyat sonrası denetimleri sistemli olarak takip edin. Hekiminizin güzelleşme sürecinizi değerlendirmesi ve gerektiğinde ayarlamalar yapması kıymetlidir.

İyileşme Sürecine Sabır Gösterme: Düzgünleşme süreci her birey için farklı olabilir. İvedi etmeyin ve hekiminizin belirttiği süratte güzelleşmeye odaklanın.

Duygusal ve Ruhsal Dayanak: Ameliyat sonrası periyotta duygusal ve ruhsal dayanak almak kıymetlidir. Güzelleşme sürecinin zorluklarıyla başa çıkmak için takviye kümelerine yahut bir psikologa başvurabilirsiniz.

Hareketlilik ve Aktiviteyi Artırma: Hekiminizin onayıyla, ameliyat sonrası devirde yavaşça hareketliliği artırabilirsiniz. Fizikî aktiviteyi artırarak gücünüzü ve esnekliğinizi geliştirebilirsiniz.