Bilim insanlarından Erzincan’da ‘siyanür’ açıklaması

İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Kumral, Erzincan’da meydana gelen toprak kayması ile kıymetli açıklamalar yaptı.

Bölgeye gelerek incelemeler yapan akademisyenler, müşahedeleri hakkında bilgi verdi.

Bilgilendirme toplantısına İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Mustafa Kumral, Maden Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç.Dr. Cüneyt Atilla Öztürk, Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Öğretim üyesi Prof.Dr. Tolga Görüm, Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç.Dr. Ömer Ündül, Cevher Hazırlama Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç.Dr. Hüseyin Baştürkcü, Cevher Hazırlama Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Özer, Etraf Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Atilla Arıkan, Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yolcubal, Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç.Dr. Yılmaz Mahmutoğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi Afet İdaresi Enstitüsü’nden Doç. Dr. Ömer Ekmekcioğlu, Çorum Hitit Üniversitesinden Prof. Dr. Dursun Ali Köse, Araştırma Vazifelisi Ömer Yurdakul, Öğretim Vazifelisi Tuğrul Yıldırım katıldı.

İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Kumral, toprak kaymasının olduğu bölgede inceleme ve tespitlerini yaptıklarını belirterek, “Yapılanların neler olduğunu şahsen gözlemledik bu manada ilgili kurumlarla da görüştük. Sonuç olarak bizler hem devletimizin yetkili mercilerine hem de kendi uzmanlık alanlarımızda hangi cins çalışmalar yapılabilir durumunu ortaya koymaya çalıştık” dedi.

800 METRE UZUNLUĞUNDA 30 METRE DERİNLİĞİNDE 50 METRE GENİŞLİĞİNDE

Bölgede çok büyük bir kayma meydana geldiğini tabir eden Prof. Dr. Mustafa Kumral, şöyle konuştu:

-800 metre uzunluğunda 30 metre derinliğinde 50 metre genişliğinde bir alan kaymış vaziyette.

-Hem Sabırlı Deresi’ne hem de art tarafta daha evvel üretim yapılmış lakin terkedilmiş olan maden alanına da kaymış vaziyette. Maden alanının içinde kamyonun içinde bir arkadaşımızın olduğunu duyduk. Öbür tarafta 8 çalışanın olduğunu duyduk.

-AFAD geniş bir takımla çalışıyor. Mümkün olduğunca teknolojiyi kullanıyorlar. Uzaktan dronlarla manyetik olarak yer altındaki bölgeleri tarama, tıpkı vakitte geniş çalışma grubuyla kendi canlarını da tehlikeye atarak toprakların üzerinde fizikî arama da gerçekleştiriyorlar.

-Bizim burada gözlemlediğimiz bahislerden biri toprak kaymasının ardı ve önünde yeni bir atık alanı olduğudur.

-Buralarda birtakım çatlamalar olduğunu gözlemledik. Bu riski de göze alarak bu çalışmaların bir an evvel bitmemesi gerekiyor. Risk var olduğu için öbür hususlar siyanür, falan bu çeşit bahisler biraz daha ikinci plana atılmış vaziyette.

-Heyelanı da göz önüne aldığımız da AFAD çalışanlarını da düşünmemiz gerekiyor. Yani o denli bir denetimle gitmesi gerekiyor ki işi yapalım derken diğer bir kıymetli berbat sonuca sebebiyet vermemek için önlemli davranmamız gerekiyor.

‘SİYANÜR VAR, ETRAFA NE KADAR TESİR YAPAR ARAŞTIRILIYOR’

Basın mensuplarının sıhhat açısından risk olup olmadığı sorusuna yanıt veren Prof. Dr. Mustafa Kumral, şunları söyledi:

-DSİ olsun, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olsun, İçişleri Bakanlığı olsun, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı olsun bizler de burada Hitit Üniversitesi’nden siyanürde uzman hocalarımız, Sıhhat Bilimleri Üniversitesi’nden hocalarımız burada çalışıyor.

-Bir sefer şunu söylemek istiyorum; burada bir siyanür olayı var. Fakat bu siyanür olayı etrafa ne kadar tesir yapar bunun araştırmaları devam ediyor. Kendilerinin birinci buldukları bilgilere nazaran şu anda düşük düzeyde devam ediyor.

-Ama DSİ, siyanürün ortamdan uzaklaştırılması, akarsuya, yer altı suyuna ulaşmaması için kısa, orta ve uzun vadede almaya çalışıyor. Kısa vadede çabucak atığın altında set oluşturdular.

-Hem kaymanın içinde bulunan sıvıların ortamdan uzaklaştırılması, orada birikecek ve oradan da iç havuzlara geri pompalıyorlar.

-Orta vadede madenin bütün etrafını oradaki suyu ortamdan uzaklaştıracak set kurmaya çalışıyorlar. Atığa gelebilecek olan suların pak bir formda diğer taraftan deşarjı kelam konusu olacak bu da bizim için son derece değerli.

‘OLUMSUZLUKLAR GÖRÜYORUZ’

Madende insan eliyle yapılan kimi aksilikler olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Mustafa Kumral, şöyle konuştu:

-Burası uzun müddettir çalışan bir maden. Kimi insan tesiriyle yapılan olumsuz şeyler var. Bunu gözlemledik.

-Bunlar yargıya taşınmış vaziyette. Yargı bunu eminim eksperlerle sonucunu ortaya koyacaktır. Fakat bizim gözlemlediğimiz kimi aksilikler olduğunu görüyoruz. Atık alanının yanında ikinci bir atık alanı yapmışlar. Bunu biraz daha eğilimini ayarlayabilirlerdi.

-Bunu gözlemleyebiliyoruz. Onu ön görememişler, diyebiliriz. Olayın neden olduğuyla ilgili araştırmalar devam ediyor. Bir günlük çalışmayla olay şu halde meydana gelmiş demek çok kolay değil.

-Ama öncesi ve sonrası incelenecektir. Ondan sonra ortaya konulabilir bu. Ben şunu söylemek istiyorum.

-Burada her şey şeffaf yürüyor. Bakanlıklar şeffaf hareket ediyorlar. Atığın her tarafından, sulardan örneklemeler yapılıyor. Bunlar sistemli olarak yapılacak ve şeffaf bir halde paylaşılacak. Bizler de bu husus da gerekli dayanağı sunmaya hazırız.