Can çekişen denize bir darbe de bakanlıktan: Bu avcılık değil soykırım

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, balık avcılığı için 6 Kasım’da bir günlüğüne İstanbul Boğazı’nı ticari gemilerin geçişlerine kapatacak. Çevrecilere ve bu bahiste çalışan akademisyenlere nazaran; zati ölmekte olan, can çekişen Marmara Denizi ekosistemine bir darbe daha vurularak balık çeşitleri yok edilecek. Kuzey Ormanları Savunması’ndan Başar Toros ise “Bu avcılık değil soykırım aslında” kelamları ile reaksiyon gösterdi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Denizcilik Genel Müdürlüğü, balık avcılığı yapılması için İstanbul boğazını 6 Kasım’da bir günlüğüne ticari gemi trafiğine kapatacak. Bakanlığın aldığı karar bir defa mahsus olacak ve evvelkilerden farklı olarak gemi trafiği de 00:01’den 14.00’e kadar yasaklanacak.

İstanbul Boğazı’nda gırgır teknelerle yapılan balıkçılık bilhassa çevrecilerin ve Marmara Denizi’nin ekosistemini bozduğunu düşünen yurttaşların reaksiyonunu çekiyor. Gırgır tekneleri ve balık avcılığının yasaklanması çevrecilerin en değerli taleplerinden biri.

YAPILMASI GEREKENLER BİR TÜRLÜ YAPILMIYOR

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, 90’lardan örnek vererek Kanada’nın bir risk gördüğünde iki yıllığına balıkçılığı yasakladığını sonra da kotayla müsaade verdiğini söylerken “Bizde, Karadeniz’de önemli hamsi düşüşü olacak demiştik 90’larda. 300 binlerden 50 bine düşmüştü. Ağ gözeneklerini büyütelim dedik, bir defa yumurtlamadan evvel yakalanmasın diye. Dinleyen olmadı. Önemli bir stoku tükettik 92-93’te” dedi.

“ÇOK AZ BALIK ÇEŞİDİ KALDI”

“Hep bir sıkıntımız oldu bu balıkçılıkla ilgili” diyen Yaşar şöyle devam etti:

“Bir türlü yapılması gerekenler yapılmıyor. Tarumar oluyor her yer. Bilimsel olarak hareket eden devlet Kanada, balık stoku için balıkçılığı yasaklıyor bizde ise maalesef tüm ikazlarımıza karşın tam aksisi yapılıyor. Marmara Denizi’nde kirlilik sonrası balık çeşitleri çok azaldı. Çok az balık çeşidi kaldı.

Bunun nedeni de biz insanlarız.  Teknelerin aşikâr kuralları olmalı. Ağ açıklığı denetim edilmeli. Bütün kooperatiflerin denetlenmesi, balıkçılarla konuşulması lazım. Bir sonraki jenerasyona balık cinslerinin kalması için bunların konuşulması lazım lakin bizde hiçbir şey yapılmıyor.”

“ÇOK BÜYÜK ALANDA OKSİJEN YOK, DENİZ ÖLÜYOR”

Bu bahiste birçok karşı kampanya düzenleyen Kuzey Ormanları Savunması’ndan Başar Toros ise şöyle konuştu:

“Bir kere Marmara’nın kirlilik yükü çok fazla. 10 yılda organize sanayi bölgelerinin artışı var. Kocaeli, Sakarya, Kartepe, Başiskele, Bandırma bölgelerinde çok fazla endüstrileşme var. Marmara’nın kaldırdığı yük, kaldırabileceği bir yük değil.

Marmara Denizi’nde çok büyük alanda oksijen sıfırlanmış durumda. Vefatı dediğimiz süreç şu an aslında gerçekleşiyor. Geçen gün yengeç, deniz anaları vuruyor. Denizin verdiği yansılar var. Endüstriyeli balıkçılık daha fazla tahrip gücüne sahip. Can çekişen bir ekosistem var. Bu bölgeyi bir de av baskısına açıyorsun.

Bu bir kapan kurmak oluyor. Boğaziçi çok dar bir geçiş alanı aslında. Önemli ölçüde balıklar döngülerini tamamlamak, üremek için aşikâr arayı kat etmek durumundadır. Araç sayısı 100’e yaklaştığında tüm boğaza ağ germiş oluyorsun. Bu avcılık değil soykırım aslında. Çeşidin devamlılığını bitiriyor.

Açık deniz teknesi aslında bunlar. Derin sular için lakin kıyılara, geçiş noktalarına getirdiğin vakit tahribe girer. Küçük balık teknelerinin rekabet etme bahtı yok. Marmara’nın aslında kendi klâsik av tekniği küçük balıkçılıktır. Kooperatifler ve amatör balıkçılar hepsi de bundan şikayetçi. Bu yıldan sonra lüfer, palamut bulamazsak şaşırmayalım. Bu duruma dair gidiyoruz.”

AMATÖR BALIKÇILAR DA TEPKİLİ

Amatör balıkçı Rıdvan Şener de “Burdaki ana motivasyon ve balıkçıların talebi şu; biz bu balığı tutmazsak Yunanistan’a masraf onlar fiyat. Komik bir yaklaşım. Şayet bu gerçekleşirse geleceğimizi 24 saatte tüketecekler. Çok telaşlıyız lakin durum büsbütün bu” dedi.

İstanbul Amatör ve Sportif Olta Balıkçılığı Derneği (İSOBDER) Lideri Erol Örkcü de gazetemize şu açıklamalarda bulundu:

“6 Kasım balık avcılığı için İstanbul Boğazı’nın ticari gemi trafiğine kapatılma kararı külliyen yanlış alınmış bir karar. Balık popülasyonunda azalma olacak. Alışılmış ki birinci olması açısından da sakıncaları var. Daha farklı talepler gündeme gelebilir. Reaksiyon göstermek gerekiyor.

Gırgır tekneleri olağanda çalışabiliyor fakat gemi yoluna çıkmaları yasak. Bizim ülkemizde kullanılan gırgır ağlarının dünyada emsali yok. Boğaz’da balık avlamak için özel sistemler üretildi. Derinliğin az olması nedeniyle şu anda gırgır ağları trol üzere çalışmakta. Alttaki materyallerin yükü tonlarca.

Ağı saldıktan sonra toplamaya başladıklarında halat, buna bağlı mapa, kurşunlar ve tüm tartılar denizin tabanını taraya taraya topluyor. 24 metrelere atılan bir ağın her ne kadar yasal görünse de bilimsel olarak hakikat olmadığı görüşündeyiz. Sonuçta denizin tabanındaki tüm balık yuvalarını, habitatı tarumar ediyor. Taban trol avcılığındaki üzere çalışıyorlar.

Normalde İstanbul Boğazı’nın endüstriyel balıkçılığa kapalı hale getirilmesi lazım. Böylesine dar bir alanda balığın hapsedildiği bir su havzası, boğaz yok. Bilim insanları tekraren açıkladılar. Sosyo-ekonomik sebeplerden ötürü yapıyorlar yalnızca ve bir gün gelir balığı hiç bulamamamıza sebep olur. Daha evvelki yıllarda da bunu yaşadık. Bu formda devam ettirilirse çok makûs olacak.”