Çorum’da evlere ‘radon sensörü’
Toplam 62 bin haneye yerleştirilecek özel dedektörlerle radon gazı ölçümü yapılmaya başlandı.
Doğal kaynaklardan maruz kalınan radyasyonun büyük bölümünü oluşturan radon gazı evlerinde içinde birikiyor. Radon gazı, akciğer kanserine yol açan ikinci faktör olarak biliniyor.
Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), radon gazının ev içi ölçüm değerlerini belirlemek amacıyla Çorum’da evlere ‘radon sensörü’ yerleştirmeye başladı.
İstatistiklere göre radon gazı, akciğer kanserine neden olan etkenlerin arasında sigaradan sonra ikinci sırada yer alıyor.
“Türkiye Ev İçerisinde Radon Gazı Seviyesi Haritalandırılması” projesi kapsamında ülke genelinde 62 bin eve radon sensörleri yerleştirilerek ölçümler yapılacak. Bugüne kadar 41 ilde çalışma tamamlanırken 2019 yılına kadar diğer illerdeki radon gazı ölçümleri de belirlenen program dahilinde tamamlanacak.
Evin içinde yerleştirilecek bölgeler Halk Sağlığı Müdürlüğünün eğitimli personelleri tarafından belirleniyor. İki ay boyunca salon ve yatak odasında bulunan dolap üzeri gibi yüksek bir yerde, hiç oynatılmadan bekletilecek.
Günlük gaz oranının ölçecek ve kaydedecek cihaz iki ayın sonunda TAEK tarafından incelenecek. Yüksek oranda radon gazı tespit edilen evlerin zemini özel bir malzemeyle kaplanacak. Mevcut binalarda ise, toprakla temas eden çatlak veya su sızıntıları varsa, bina onarıma alınacak.
Kokusuz, tatsız ve kapalı ortamlarda birikme eğilimi gösteren radon gazının temel kaynağı toprak ve yeraltındaki kayalar. Konuyla ilgili dünyada yapılan çalışmalarda insanların yaşamış oldukları mekanlarda normalde madenlerde bulunan radon gazının belirlenen seviyelerin üzerinde tespit edildiği olmuştur.
Radon gazı özellikle topraktan geldiği için binalardaki çatlaklardan ve bağlantı noktalarından girerek daha çok binalarda birikme eğilimi gösteriyor. Bu nedenle bina yaparken öncelikle zemin ve jeolojik etütlerin iyi yapılması gerekiyor. Yine binalarda özellikle zemin katlarda havalandırma sistemlerinin iyi yapılması gerekiyor. İnşaatta kullanılan malzemelerin radyoaktivitesi düşük malzemeler tercih edilmesi gerekiyor. Binaların ve meskenlerin yeterince havalandırılması önemli. Bu sadece radon gazı değil genel olarak ev sağlığı için de önemli. Düzenli olarak binaların, evlerin havalandırılması gerekiyor.
Daha çok zeminlerdeki çatlaklarda ve bağlantı noktalarında girdiği düşünülerek gerekli izalasyonların yapılması gerekiyor.
