Diyabet, yüksek tansiyon ve yalnız yaşamak… Demans için risk faktörleri sıralandı

Bilim insanları tarafından demans için risk faktörlerinin bir listesi hazırlandı. Ayrıyeten bir bireyde önümüzdeki 14 yıl içinde bu durumun gelişip gelişmeyeceğini varsayım eden bir araç da geliştirildi.

Oxford Üniversitesi’nden uzmanlar, 11 faktörden oluşan bir liste hazırladılar. Araştırmacılar, iki uzun vadeli İngiliz araştırmasına katılan, yaşları 50 ila 73 ortasında olan 200 binden fazla kişinin bilgilerini incelediler. Akabinde demans riskine bağlı 28 faktörün bir listesini derlediler ve bunları 11 faktöre kadar düşürdüler.

Faktörler ortasında yaş, eğitim, diyabet hikayesi, depresyon hikayesi, felç hikayesi, ebeveynde demans hikayesi, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, yalnız yaşamak ve erkek olmak yer alıyor. Takım ayrıyeten bu risk faktörlerinin yanı sıra insanların demansla da temaslı olan muhakkak bir geni (APOE geni) taşıyıp taşımadığını da inceledi.

Tüm bunlar bir ortaya getirilerek Birleşik Krallık Biyobank Demans Risk Skoru (UKBDRS) – APOE aracını geliştirmek için kullanıldı. Aracın, çalışmanın 14 yıllık süreci boyunca demans geliştiren şahıslar için en yüksek iddia puanını bulduğunu keşfettiler.

DEMANS OLAYLARININ YÜZDE 40’I ÖNLENEBİLİR

Örneğin, diyabet hikayesi olan, yalnız yaşayan, yüksek tansiyona ve APOE genine sahip yaşlı bir erkek, listelenen öteki risk faktörlerinden hiçbirine sahip olmayan genç bir bayana kıyasla daha yüksek bir risk puanına sahip çıktı.

Akademisyenler, sigarayı bırakmak, yüksek tansiyonu azaltmak, kilo vermek ve alkol alımını azaltmak üzere makul hayat üslubu faktörlerinin değiştirilmesiyle demans hadiselerinin yüzde 40’a kadarının önlenebileceğini öne süren evvelki çalışmalara dikkat çekiyor.

Oxford Üniversitesi’nden Doçent Sana Suri şunları söyledi: “Bu risk puanının bize sırf demans geliştirme bahtımız hakkında bilgi verdiğini hatırlamak değerli; kesin bir sonucu temsil etmez. Her risk faktörünün kıymeti değişiklik gösterir ve puana dahil edilen kimi faktörlerin değiştirilebileceği yahut tedavi edilebileceği göz önüne alındığında, demans riskimizi azaltmaya yardımcı olmak için hepimizin yapabileceği şeyler var.”