Diyabeti olanlar dikkat! Beslenmenizde bunlara dikkat edin
Aynı anda herkes için uygulanabilecek bir beslenme düzeni ya da diyetin bulunmadığını, her diyetin kişiye özel olması gerektiğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beslenme ve Diyet Uzmanı Buket Ertaş Sefer, “Kan şekerinin yükselmesi için sadece sağlığa zararlı yiyecekler yemeye gerek yok, siz ölçüsü ile tüketmiyorsanız dünyanın en sağlıklı yiyeceği de kan şekerinizi yükseltebilir” dedi.
‘Kepekli ürünleri fazla tüketmek kan şekerini yükseltir’
Kepekli ürünlerin normal ürünlere kıyasla daha fazla posa içerdiğini ve posanın da kan şekerini dengelemede önemli rol oynayan bir karbonhidrat (cho) çeşidi olduğunu belirten Ertaş, bu ürünlerin fazla tüketimin hem kan şekerini yükselteceğini hem de kilo aldıracağını söyledi. Sefer, “Light olarak tanımlanan diyet ürünler genelde yağı azaltılmış seçeneklerdir ve enerji verir. Dolayısıyla bu ürünler gereğinden fazla porsiyonlarda tüketildiğinde kilo aldırabildiği gibi kan şekerinin de yükselmesine neden olur” açıklamasında bulundu.
‘Doğal meyvenin fazlası karaciğer yağlanmasına sebep oluyor’
Fazla fruktoz yani meyve şekeri tüketiminin kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırabileceğini işaret eden Sefer, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Şüphesiz vücuda en zararlı bileşenlerden biri eklenti şeker. Sadece diyabet hastaları için değil sağlıklı bireyler için de istemediğimiz bir besin çeşidi. Sağlıklı yaşam ve sağlıklı beslenmenin popüler olduğu bu günlerde şeker ilavesiz tatlılar çokça gündemde yer alıyor. Şekerli tatlılar yerine bu tarifleri tüketmek oldukça mantıklı ve sağlıklı bir dönüşüm oldu. Fakat bu ürünlerin de kalorisi olduğu ve doğal da olsa fruktoz içerdiği unutuldu. Fazla fruktoz, yani meyve şekeri tüketildiğinde kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırır. Dolayısıyla evet eklenti şeker tüketmemek çok sağlıklı ancak bu sınırsız doğal meyve şekeri tüketebileceğimiz anlamına gelmez.”
Kaliteli karbonhidrat
Diyabetli olsun ya da olmasın her insanın kaliteli karbonhidrata ihtiyacı olduğunu hatırlatan Sefer, “Genel olarak kan şekerini hızlı yükseltmeyen, besleyiciliği ön planda olan komplex karbonhidratlar bizim sağlıklı dediğimiz karbonhidratın genel tanımıdır. Kuru baklagil çeşitleri, tam buğday, çavdar, siyez, kara buğday gibi kaliteli unlardan yapılmış ekmek ve türevleri, bulgur gibi. Bunlar hayatımızda olması gereken karbonhidrat kaynaklarıdır” ifadelerini kullandı.
Bunları biliyor muydunuz?
Beslenmede porsiyon kontrolü yapılmazsa kan şekerine etkisinin olumsuz olabileceğine işaret eden Sefer sözlerine şöyle devam etti:
‘Spor yapıyorsunuz diye diyeti boşverme gafletinde bulunmayın’
Spor yapmanın kan şekeri dengesinde oldukça önemli olduğunun altını çizen Sefer, “Beslenmeye dikkat etmeden ve hatta spor yapıldığı düşüncesiyle daha fazla yemek yenebileceğine dair inanç doğru değildir. Özellikle tokluk kan şekeri yüksekliği yaşayanlar yemekten bir süre sonra kısa bir yürüyüşün kan şekerine önemli etkisi olduğunu ifade eder. Fakat diyete dikkat edilmezse asla başarı sağlamak mümkün değildir. Mutlaka alınan cho ve kalori takip edilmelidir” diye konuştu.
‘Bel çevresi kalın olanlarda hafif açlık tedaviyi olumlu etkiliyor’
6 ana, 6 ara öğün düzeninin çoğu hastaya dezavantaj sağlayan eski bir söylem olduğunu belirten Sefer, “Hastanın klinik durumu çok öğün tüketmesini destekliyorsa elbette bu şekilde planlanmalıdır. Ancak, çoğu diyabet hastası zaten fazla atıştırdığı ve gereksiz kalori aldığı için bu döngü içine girmiştir. Dolayısıyla, hipoglisemi riskiniz yoksa diyetisyen ve hekim kontrolünde öğün sayısını azaltmakta fayda var. Özellikle insülin direnci ve bel çevresi kalın olan hastalarda hafif açlığın tedaviyi olumlu yönde etkilediği bilinmektedir” dedi.
‘Ekşi meyveler fazla yenirse beklenmedik durumlar yaşabilir’
Şeker oranı az zannedilen ekşi meyvelerin gereğinden fazla yenirse kan şekeri için oldukça olumsuz durumlar ortaya çıkarabileceğine dikkat çeken Sefer, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Meyvelerin kendi içinde kalori farkı olsa da aslında içerdikleri karbonhidrat miktarları ortalama eşit kabul edilir. Yani, kan şekerine etkileri aslında birbirlerinden farklı değildir. Dolayısıyla mayhoş, ekşi meyvelerin de gereğinden fazla tüketilmesi durumunda kan şekeri olumsuz etkilenecektir. Burada porsiyon ölçüsü devreye girer. En iyisi, miktarını ayarlayarak özgür olmak. Ancak kuru meyveler hacim başına daha fazla şeker içerdiği için kan şekerini hızlı yükseltebileceği unutulmamalı ve porsiyon kontrolü bu doğrultuda yapılmalı.”
‘Bal ve pekmezde de flukoz ve fruktoz var’
Balın sağlığımız için yararlı olmakla birlikte içeriğinde glukoz ve fruktoz bulunduğunu söyleyen Sefer, “En doğalını da bulsanız maalesef bal glukoz ve fruktoz içerir. Doğal olan gıdalar sağlığa fayda sağlasa da kan şekerinizi yükseltir. Yani faydalı olan şeyler kan şekerime zarar vermez düşüncesi yanlıştır” ifadelerini kullandı.
