Facebook’tan Yeni Yaşam sansürüne gerekçe: ‘Tehlikeli kişi görüntüsü’

İZMİR – Akademisyen ve Gazete Duvar yazarı Zafer Yörük’ün Facebook’ta paylaştığı Yeni Yaşam gazetesi gönderisi sansürlendi. Yörük’ün Abdullah Öcalan fotoğraflı paylaşımı kaldırılarak “29 gün kısıtlama” cezası verildi. Facebook tarafından, Yörük’ün itirazına karşılık gerekçe olarak “topluluk standartlarla uyumsuzluk” (tehlikeli kişi görüntüsü paylaşmak) gösterildi.

Yeni Yaşam gazetesinin sıkı denetim ve sansür altında yayınlanan bir günlük gazete olduğunu ifade eden Yörük, Facebook’un sansür uygulamasını eleştirerek bir paylaşım daha yaptı ve, “Türk sansür mekanizmasının bile gazetenin bu baş sayfayla yayınlanmasına rıza gösterdiği koşullarda Facebook tarafından yasaklanmaya mazhar bulunması oldukça korkutucu bir küresel dijital faşizm tehlikesinin işaretidir. Gerçek ‘tehlike’ budur” dedi.

GEREKÇE: TEHLİKELİ KİŞİ GÖRÜNTÜSÜ PAYLAŞMAK

Her cumartesi akşamı yaptığı gibi geçtiğimiz cumartesi gecesi de Yeni Yaşam gazetesinin baskıya giren birinci sayfa görüntüsünü paylaşan Yörük, daha önce de defalarca Abdullah Öcalan adı ya da fotoğrafı olan birinci sayfa görüntülerini paylaştığını söyledi. Bu paylaşımların nedeninin gazetenin yazarı ve destekleyicisi olarak Facebook arkadaşlarını, her pazar yayınlanan yazılarını okumaya dolayısıyla da gazeteyi satın almaya teşvik etmek olduğunu aktaran Yörük, şunları anlattı:

“Pazar günü akşam saatlerinde bu gönderimin kaldırıldığını ve Facebook tarafından ’29 gün uzaklaştırma’ cezası aldığımı öğrendim. İtiraz ettim fakat Facebook kararında ısrarlı olduğunu belirtti. Gerekçe olarak ‘community standartlarla uyumsuzluk’, daha spesifik olarak da ‘tehlikeli kişi görüntüsü paylaşmak’, gösterildi. Şimdi baktığımda gerekçe olarak kısaca ‘nefret’ yazılmış. ‘Nefret’ olarak nitelendirilebilecek herhangi bir şey olmadığına göre ‘Facebook ya benden ya Yeni Yaşam gazetesinden ya da Öcalan’ın isminden-resminden nefret ediyor’ şeklinde bir sonuç çıkardım. Bu cezayı hak etmediğimi düşündüğümden yasal olarak neler yapılabileceğini araştırdım. Facebook’un kendi oluşturduğu bir ‘temyiz kurulu’ var ki bu kurul kendisine yapılan başvurular arasından bazılarını seçiyor ve diğerlerine bakmıyormuş. Başvurumu yaptım ama benim itirazım seçilirse kendimi şanslı addedeceğim. Bunun dışında yasal bir hak arama kanalı olmadığını üzüntüyle belirteyim. Bu konuda uluslararası literatürde özellikle hukukçu akademisyenler tarafından yapılan yayınlarda Facebook ve benzeri sosyal medya mecralarının bir çeşit dijital diktatörlük ve iletişim faşizmi kurmuş oldukları vurgulanıyor. Tek çıkar yolun basın ve medya yoluyla durumu protesto ederek ses çıkarmak olduğu belirtiliyor.”

Zafer Yörük

GAZETENİN KENDİ YAPTIĞI PAYLAŞIMA YASAK YOK

Yıllardır her cumartesi akşamı gazetenin ilk sayfa görüntüsünü paylaştığını ve hiçbir zaman böyle bir uygulamayla karşılaşmadığını ifade eden Yörük, temyiz kuruluna ilettiği itirazda özetle şunların altını çizdi:

“O sayfada daha önce de Öcalan ve benzeri Kürt siyasetinin önde gelen figürlerinin isimleri ve resimleri başlıklarda ve manşetlerde yer almıştı. Ayrıca hakkımda alınan karar üzerine gazete ile iletişim kurup Facebook tarafından kendi sayfalarına özellikle de birinci sayfa paylaşımlarına bir yasak gelip gelmediğini sordum. Böyle bir şey olmadığını belirttiler. Facebook, paylaştığım materyalin değil de benim şahsen böyle bir şey paylaşmış olma fiilimin ‘tehlikeli’ ve ‘nefret’ olduğu fikrinde olmalı. Üzerine ne yazdığıma bakıldığında her zaman olduğu gibi, ‘Her Pazar ve her sabah bir Yeni Yaşam istiyoruz’ sözünden başka bir şey görülmeyecektir. Bunun nefret ya da tehlikeyle bir ilgisi olmadığı açıktır. Kaldı ki başlığı görünen o haberin içeriğine bakılacak olursa Öcalan’ın savaş değil barış talep ettiği görülecektir. Ayrıca Öcalan, 1999 yılından beri hapiste ve tecrit koşullarında tutulmaktadır. En azından o tarihten beri kimse için herhangi bir ‘tehlike’ arz etmesi söz konusu olamaz.”

Yeni Yaşam gazetesinin 9 Ekim 2022 tarihli ön sayfası…

İKİNCİ GÖNDERİ DE KALDIRILDI

Daha önce de bu tarz paylaşımlar yaptığını ancak böyle bir yaptırımla karşılaşmadığını dile getiren Yörük, son uygulamanın bir şikayet sonucu olduğunu düşündüğünü söyledi. Yörük’ün kısıtlama kararından sonra yaptığı paylaşım da kaldırıldı.

Yörük bununla ilgili olarak, “Bu süreçte en can sıkıcı şey itirazın boot’lar (Facebook elektronik robotları) tarafından değerlendirilmesi ve hiçbir gerçek insanla muhatap olamamak. Yani galiba yapay zekanın iktidarı başlamış bulunuyor ve Facebook’un başında olanlar hiç sorumluluk almadan istedikleri şekilde sansür uygulayıp duruyorlar” dedi.

İNCELENMEYEBİLİR

Facebook’un Yardım Merkezi’nde ise ‘Topluluk Standartları’na aykırı olduğu değerlendirilen gönderilerle ilgili şu ifadeler yer alıyor.

“Topluluk Standartlarımıza aykırı olduğunu tespit ettiğimiz içerikleri (ör. fotoğraf, yorum, gönderi) gizler veya Facebook’tan kaldırırız. Topluluk Standartlarımız Facebook’ta nelere izin verilip nelere verilmediğini tanımlar ve dünya genelinde geçerlidir. Bu standartlar, insanları kendilerini ifade etmeye teşvik etmek ve Facebook’ta güvenli bir ortam oluşturmak amacıyla tasarlanmıştır.

Bir şeyi kaldırmaya karar verdiğimizde bu kararın her zaman doğru olmadığını biliyoruz. İçeriğiniz kaldırıldıysa ancak içeriğinizin Topluluk Standartlarımıza aykırı olmadığını düşünüyorsanız içeriğin tekrar değerlendirilmesini talep edebilirsiniz. Mümkün olması halinde vermiş olduğumuz kararı tekrar değerlendiririz. Bir hata yapmış olduğumuzu tespit edersek sizi bilgilendiririz ve içerikleriniz geri yüklenir. Bazı içerik türleri için ikinci bir değerlendirme talep edemezsiniz. Ancak bu gibi içeriklerle ilgili görüş bildirebilmeniz için daha fazla seçenek eklemeye çalışıyoruz.”

İçeriğin kaldırma kararına katılmadığı yönünde yapılan itirazlarla ilgili ise şunlar deniliyor,

“İçeriğiniz tekrar değerlendirildikten sonra içeriğinizin Facebook’a geri yüklendiğine ya da Topluluk Standartları’na uymadığının onaylandığına ilişkin bir bildirim alırsınız. İçeriğinizi tekrar değerlendirdiysek ve kararımıza hâlâ katılmıyorsanız Gözetim Kuruluna itirazda bulunabilirsiniz. Her içerik kararı için Gözetim Kuruluna itirazda bulunulamayacağını ve kurul yalnızca belirli sayıda uygun itirazı seçtiğinden değerlendirme için sizin itirazınızı seçmeyebileceğini aklınızda bulundurun. Kurulun iç yönetmelikleri ve yapısı hakkında daha fazla okuma yapabilir veya kurulun sitesinden daha fazla bilgi alabilirsiniz.”