Fransa’da laiklik tartışması: Elysee ibadethane değil
Fransa’nın başşehri Paris’te Cumhurbaşkanlığı konutu Elysee Sarayı’nda dün akşam Fransa Büyük Hahamı Haim Korsia’nın da iştirakiyle Avrupa Hahamlar Konferansı kapsamında merasim düzenlendi.
Korsia, Hanuka Bayramı’nın başlangıcını kutlamak için burada mum yaktı.
Sosyal medyaya yansıyan imaj tenkitlere neden olurken, Fransa Cumhuriyeti’nin resmi konutunda devlet önderinin iştirakiyle bir dini bayramın kutlanması, laikliğe ters bulunarak eleştirildi.
“MACRON’UN YAPTIĞI YANLIŞ BİR GÖNDERME”
Occitanie Bölgesi Lideri Carole Delga, X toplumsal medya platformunda yaptığı açıklamada, Elysee Sarayı’nın bir “ibadethane” olmadığını kaydetti.
Delga, 1905’te yürürlüğe giren, devlet ve din işlerini birbirinden ayıran laiklik yasasının yıl dönümünün 9 Aralık olduğunu hatırlattı.
“Macron’un bu yaptığıyla cumhuriyet için yanlış bir ileti gönderdiğine” işaret eden Delga, laiklikten taviz verilemeyeceğini belirtti.
Fransız milletvekili Jerome Guedj, tıpkı platformdan yaptığı açıklamada, Fransız seçilmişlerin Hanuka dahil hiçbir dini merasime katılmaması gerektiğini kaydetti.
Milletvekili Adrien Quatennens, Elysee Sarayı’nın dün akşam “ibadethaneye dönüştüğünü” tabir ederek, pazar günü de burada Latince ayin okunup okunmayacağını sordu.
FRANSIZ MUSEVİLER DE TEPKİLİ
Fransa’daki Yahudi örgütlerinin çatı kuruluşu Fransa Yahudi Kurulu’nun (CRIF) Lideri Yonathan Arfi, konuk olduğu Radio Sud’da, Cumhurbaşkanlığı konutunda yaşanan olayın bir “hata” olduğunu, bunun yaşanmamış olması gerektiğini belirtti.
Elysee Sarayı’nın Hanuka mumu yakmanın yeri olmadığı, Fransız cumhuriyetinin özünün dinle ilgili şeylerden uzak durmaktan geçtiğini kaydeden Arfi, Macron’u bu türlü davranmaya iten sebepleri bilmediğini lisana getirdi.
Michael Sadoun isimli X toplumsal medya platformu kullanıcısı da “Fransız bir Musevi’yim ve Elysee’de Hanuka manzaraları beni rahatsız ediyor” tabirini kullandı.
Sadoun, bu durumun altında “kayırmacılık” olduğunu savunarak, Macron’un yalnızca Yahudi zıtlığına karşı orada olmasını tercih ettiğini belirtti.
“LAİKLİK, MÜSLÜMANLARA KARŞI KULLANILIYOR”
Elysee Sarayı’nda Hanuka’nın kutlanması, ülkede hükümetin “laikliği yalnızca Müslümanlara karşı kullandığı” eleştirisini de beraberinde getirdi.
Gazeteci Amine Snoussi, X paylaşımında, hükümetin laiklik vizyonunun, sırf Müslümanlara baskı yapmaya hizmet ettiğini savundu.
Sosyal medyadaki bir paylaşıma nazaran, Elysee Sarayı Sekreterliğini arayan bir vatandaş, cuma gününün Müslümanlar için değerli olduğunu hatırlatarak, “(Elysee Sarayı’na) Gelerek cuma namazını kılabilir miyim?” diye sordu.
Vatandaş, telefondaki muhatabına, gelecek bayramı da Elysee Sarayı’nda kutlamanın mümkün olup olmadığını sorarak, “Dün Elysee Sarayı’nda dini bir kutlama olduğu için bizim de Müslümanlar olarak buna hakkımız var mı diye sormak istedim.” dedi.
Telefonun ucundaki kişi, cuma namazına ait soruya “Bu nasıl soru?” halinde karşılık vererek, kelam konusu talepleri ileteceğini belirtti.
KABİNE, MACRON’U KORUDU
Başbakan Elisabeth Borne, basına yaptığı açıklamada, ülkede Yahudi tersliğinin arttığını tez ederek, Fransa Cumhurbaşkanı’nın bu bağlamda Yahudi cemaatine takviyesini göstermek için bu türlü bir şey yaptığını söyledi.
İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ise katıldığı bir televizyon programında, “laikliğin, dinleri hiçe saymak manasına gelmediği” yorumunu yaptı.
Darmanin, Macron’un “dinleri” savunduğunu ve laiklik prensibini ihlal etmediğini ileri sürdü.
Ulusal basındaki habere nazaran, Macron, laikliğin dinleri ortadan kaldırmak değil, herkese bir inanç tercih edip etmeme hürriyetini tanımak manasına geldiğini belilrtti.
Macron, Hanuka Bayramı’nın başlangıcının Cumhurbaşkanlığı konutunda kutlanmasından pişmanlık duymadığını ve bu kutlamanın cumhuriyetin ruhuna uygun gerçekleştiğini kaydetti.
YASA 1905’TE YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Fransa’da 1905’te yürürlüğe giren laiklik yasası, devlet işlerini din işlerinden ayırmıştı.
Anayasasının birinci hususunda de “laik bir cumhuriyet” olduğu belirtilen Fransa’da, laiklik prensibi gereği, devlet temsilcileri ve memurların misyonu sırasında dini aidiyetlerini belirli etmemesi gerekiyor.
