Göğüs kanseri çocuk sahibi olmaya mani mi?
Meme kanseri bayanlarda en sık görülen kanser çeşidi. Hastalığın ülkemizde her 8 bayandan birini tehdit ettiğini hatırlatan Jinekolojik Onkoloji Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ateş Karateke, göğüs kanseri tedavisi görüp, anne olmayı planlayan bayanlar için yol gösterici bilgiler verdi. Prof. Dr. Karateke’nin tedavi devrindeki ve sonrasındaki süreçle ilgili ikazları şöyle:
Ateş Karateke
Tedavi devrinde nelere dikkat edilmeli?
Kemoterapi alan göğüs kanserli olgularda, adet döngüsünde değişiklikler ve doğurganlık sorunları görülür. Bu süreçte gebelikten korunma tekniklerinin uygulanması gerekir. Genel olarak 35 yaşından küçük olgularda adet döngüsü 2 yıl içinde geri dönecektir lakin 35 yaşından büyük olgularda bu sonuçlar çok değişik olabilir. Ayrıyeten kimi bireyler adet döngüsünde değişiklikler ve sıcak basmaları yaşayabilir.
Tedavide ilaç kullanımı doğurganlığı bozmaz hatta artırabilir ancak bu ilacın gebelikte kullanımı kabul edilmez, bebek için ziyanlıdır. Tedavi altındaki genç olgularda, kişi çocuk sahibi olmayı düşünmüyorsa gebelikten korunmak için hormonal olmayan metotlar; yani prezervatif, spiral yahut tüplerin bağlanması ya da çıkarılması uygun olacaktır. Şayet göğüs kanserli kişi, doğurganlığını devam ettirmek istiyorsa, gerektiğinde yumurta yahut embriyo dondurma metotları kendisine anlatılmalıdır.
Cinsel hayatı olumsuz etkileyen problemler da tedavi edilmeli
Bu devirde birçok hastamızda, cinsel istek ve hazda azalma görmekteyiz. Bu durum, beden imajı daha az bozulan kısmi mastektomi yapılmış olgularda daha az boyuttadır. Halsizlik ve cinsel istek azalmaları tedavi bitiminden 2 yıl sonra ortadan kalkacaktır. Hastaların birçoğunda tedaviye bağlı menopozal bulgular ortaya çıkar. Bilhassa vajinal kuruluk üzere cinsel ömrü olumsuz etkileyen meselelerin tedavisi gerekir.
Eşi yahut partneri ile sorun yaşamayan bireylerde, ruhsal ve cinsel zorluklar görülmemektedir. Teşhis ve tedavi öncesi ve sırasında, sorunlu bağlantısı devam eden olgularda ise ruhsal ve cinsel rahatsızlıkların yanı sıra tedaviye bağlı yan tesirler daha sık görülür. Hastaların yakın etrafının tedavi muvaffakiyetinde ve sıkıntısız bir süreç geçirilmesinde değeri büyüktür. Eşi ve etrafından kâfi dayanak alamayan şahıslara psikiyatri konsültasyonları önerilir.
Gebelik için en az 2 yıl beklenmeli
Kişi, tedaviden sonra 6 ay içinde hamile kalırsa hastalığın gidişatı berbat olacaktır. Bunun için anne olmak isteyen hastaların sağlıklı bir gebelik için tedavi sonrası en az 2-3 yıl beklemesi
gerekir.
Hastalık sonrası depresyon riski artar
Kanser tedavisi sonrası hastalığı yenen şahıslarda sağlıklı bayanlara nazaran 4 kat daha fazla depresif bozukluklar görülür. Hastaların takibini yapan doktorlar, bu şahısların yarısından fazlasında görülen depresyon varlığının farkında olmamaktadır. Halbuki bu problemler ömür kalitesini bozmakta, iş gücüne mani olmakta ve sıhhat harcamalarının artmasına yol açmaktadır. Dertler ve depresif bozukluklar artıkça onkolojik sonuçların da kötüleştiği aşikardır.
Depresyon ve anksiyetenin araştırılması gerekir
Kanseri yenmiş, kuvvetli ve uzun tedavi sürecini muvaffakiyetle tamamlamış olan bireylerde, depresyon ve anksiyete bozuklukları kesinlikle araştırılmalıdır. Bu türlü bir durum varlığında, psikiyatri konsültasyonu yapılmalıdır. Antidepresanlar kullanılırken, bu ilaçların kanser tedavisinde kullanılan ilaçla etkileşebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle hekim denetiminde kullanılmalıdır.
