■ İpek ÖZBEY
CHP hafta sonu yapılacak 38. Olağan Kurultay’a hazırlanıyor. Kılıçdaroğlu’nun karşısında Özgür Özel, Örsan Öymen ve İlhan Cihaner yarışıyor. Divan Başkanlığı’nı İBB Lideri Ekrem İmamoğlu’nun yapacağı kurultay öncesinde evvel CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’yla konuştuk. Artık kelam başka aday Özgür Özel’de… Özel hem hayalindeki CHP’yi anlattı hem de Kılıçdaroğlu’nun ‘partiyi bilgili, yeterli bir toplumsal demokrata devredeceğim” kelamlarını kıymetlendirdi, “Şehzademiz nerede, hangi kafeste tutuluyor” diye sordu.
■ O ana gidelim… CHP’ye Genel Lider olmak istediğiniz ana, adaylık kararına…
Burada iki nokta var. Birincisi CHP’de genel liderle ve genel merkezle ayrışmaya karar verdiğim an.
■ Duygusal kopuş anı…
Aynen… O anda kararım genel lider adayı olmak değildi. “Bir değişim olmalı, bu bu türlü gitmez, bunun için gerekirse fedakârlık yapmalıyım, gerekirse sorumluluk almalıyım” demiştim. Genel merkez hiçbir şey olmamış üzere davranmaya devam edecekti muhakkak ki.. Baktım ki genel lider ve etrafındaki takımlar “yenilmedik, yalnızca kazanamadık” diyor… Halbuki ben üzerimize düşenin yapılmasını düşünüyordum.
■ Üzerinize düşen ne, istifa etmek mi?
O günkü yaklaşımla genel liderin bir daha aday olmayacağını söylemesini ve demokratik bir seçimin önünü açacağını, bayanlardan, örgütten ve gençlerden yana taraf olacağımızı açıklamamız gerektiğini düşünüyordum. Zira biz bu seçimde en çok bayanları ve gençleri üzdük.
Özgür Özel, alanlarında çok uygun 5-6 isimle çalıştıklarını, onların da PM’de yer alacaklarını söyledi.
SÖZCÜ TV YAYININDA ANLADIM Kİ…
■ “Hesap vermeliyiz” noktasından genel lider adaylığı noktasına nasıl geldiniz?
Genel Başkan’ın Sözcü TV’ye çıkacağı gün bir daha genel lider adayı olmayacağını ilan etmesini bekliyordum. İnsanların sessizliğinin bizim yapacaklarımızı görmek için olduğunu, koltukta kalmaya devam edersek toplumda önemli reaksiyonlara sebebiyet vereceğini söylemiştim. Sözcü TV yayınını izleyince gördüm ki, sayın genel liderimiz hiçbir şey olmamış üzere devam edeceğini söylüyordu, lokal seçim kıymetli diyordu. Ben o gün “Artık devam edemeyeceğim” dedim. CHP seçmenini gördüğüm her yerde konuştum, partililerle konuştum. Dikili Şenliği’nde beşerler alkışlıyor lakin gözlerinde fer yok. “O kadar âlâ insanlarsınız ki, ele güne rezil olmayalım diye beni alkışlıyorsunuz, partinin evladına sahip çıkıyorsunuz” dedim. Özür diledim ve bu sefer alkış daha da yükseldi. Beşerler gördüm ki özeleştiri istiyorlar. Devam eden süreçte herkesle konuştum, süreç şuraya geldi: Değişim yalnızca isimlere dayalı olmamalı, içi doldurulmalı. Değişimin öndere muhtaçlığı oldu. Dört saat kendimle kaldım ve karar verdim. “Eğer bugün kimse çıkmazsa partili partiden umudunu kesecek dedim ve Eylül ayının birinci haftasında adaylığımı açıklamaya karar verdim.”
■ Özürden bahsettiniz, Sayın Kılıçdaroğlu da diyor ki; “Acımasızca eleştirildik, bir bırakmadılar ki muhasebe yapalım.”
Genel lidere daima “Bir muhasebe yapılmalı” dedik. Muhasebe yapmalarına ne engelmiş onu anlamadım. “Birlikte muhasebe yapalım” dese esasen ortaya değişim hareketi çıkmayacaktı. Ellerini, kollarını bağlayan yoktu.
■ “Seçilseydim yanımda olacaklardı, artık karşımdalar” dedi Sayın Kılıçdaroğlu. Şu halde sormak istiyorum. Seçime kadar her şey doğruydu da seçimden sonra mı fark ettiniz, o güne kadar sizler daima birebir konuştunuz… Hiç itiraz etmediniz mi?
Taa dokunulmazlıklar sürecinde Veli Ağbaba, Selin Sayek Böke ve birkaç arkadaşımız MYK’da çok önemli biçimde genel liderin “Anayasaya ters lakin evet diyeceğiz” tavrına itiraz ettik. Yenikapı’ya gitmemesi, istikşafi görüşmelerin kesilmesi, referandumdan sonra YSK’ya itiraz problemi, ittifakın dörtten altıya genişlemesi üzere altı kritik kavşakta çok önemli itirazlarım oldu.
■ İttifakın dörtten altıya genişlemesine itirazınızı nasıl dillendirdiniz mesela?
Kontrolsüz genişlemeydi. Davutoğlu gelir sarfiyat oldu, Babacan sık gelir masraf oldu, birden altı olduk. Dedim ki, “İttifakın iç hukuk dokümanının olması lazım. Milletvekili seçiminde ittifak kuracak partiler tekniği şöyle belirleyecektir diye bir doküman hazırlayalım. Altına imza atalım. Üç kamuoyu şirketinin 15 gün ortayla yaptığı altı araştırmanın aritmetik ortalamasını seçim sonucu kabul ederek milletvekili listelerini oluşturalım. Herkes kantara çıkacak, kilosu kadar karşılık alsın”…
■ Neden öbür türlüsünü seçtiler?
Üzüntüm şudur. “Kemal Beyefendi cumhurbaşkanlığına dayanak karşılığında küçük partilere küme teklif etti” diye bir söylenti vardı. Bunu sorduk, genel lider reddetti. Ancak tabloya bakınca bu argümanları doğrular bir manzara çıkıyor ortaya.
■ 39 milletvekiline içeride itiraz edip, dışarıda savunmak güç değil mi? Bunu neden yaptınız?
Seçimlere 60 gün kala partinin bilinen isimleri çıkıp kamuoyu önünde arbede etse seçimi kaybettirir. Kritik kavşaklarda partiyi kamuoyu önünde tartışmamak parti ahlakının gereği.
■ Birçok mevzuda itirazınız olduğunu anlattınız. Pekala birebir fikirde olmadığınız bir yerde durmak zorunda mısınız?
Değilim lakin birincisi boşaltacağınız yerin kiminle doldurulacağını bilmiyorsunuz. Referandum ve lokal seçimlerin en çok koşan, en çok yorulan, en çok ziyaret yapan, alanda da en çok karşılığı olan isimlerinin başındaydım. İçeride doğruları savunuyorsunuz ancak yeniden de seçimi kazanacağınıza inançla var gücünüzle uğraş ediyorsunuz. “Biz de olmasak parti kime kalacak” diyorsunuz. Artık genel lider diyor ki, “Kazansaydım yanımda olacaklardı, artık karşımdalar”… Kaç kere kaybettik, yeniden yanında olduk lakin sonsuza kadar kaybedemeyiz, sonsuza kadar yanında duramayız. Benim için eşik, Cumhuriyet’in 100’üncü yılında Cumhurbaşkanlığı makamında Tayyip Erdoğan’ın oturmasına pürüz olamamaktır.
KAZANIRSA CHP’Yİ NASIL DÖNÜŞTÜRECEK?
1- CHP şu anda edilgen, bizim devrimizde etken olacak.
2- Şu anda savunmada, biz atakta olacağız.
3- Şimdi sokaktan, aksiyondan uzak duran bir CHP var, biz gelirsek meydanlardan, sokaklardan kaçmayacağız.
4- Mevcut CHP, “oyuna gelmeyelim, yanlış anlaşılmayalım, sağcıları küstürmeyelim” diyor, biz oyuna gelmeme oyununa itiraz edeceğiz.
5- “Sivil toplum ve meslek örgütleri itiraz etsin, biz geriden gidelim” tavrı yerine, sivil topluma ve toplumsal muhalefete önderlik edeceğiz.
6- “Sağ-sol kavramları 18’inci yüzyılda kaldı” diyen bir CHP yerine, sol kimliğe sahip çıkan bir CHP göreceksiniz.
7- Altı oku gereğince savunamayan bir CHP yerine, laiklik başta altı oka sahip çıkan, aşındırmadan geliştiren bir parti olacağız.
8- Çok yaşlı ve çok erkek bir parti yerine, gençlerin ve bayanların CHP’sini yaratacağız.
9- Tarım, salgın, mavi vatan ve birçok sorun olmasına karşın bu alanlarda genel lider yardımcısı yoktu, bu koltuklar danışmanlarla dolduruldu. Atanmış danışmanlar değil seçilmişlerle yönetilen bir CHP olacak.
ŞEHZADEMİZ NEREDE, HANGİ KAFESTE?
■ Kılıçdaroğlu’nun bir tanımı oldu… “Partiyi bilgili, birikimli yeterli bir toplumsal demokrata devredeceğim” dedi. Ben de sordum, mevcut bireyler ortasında bu türlü biri var mı diye. “Var ancak görünür hale gelmesi lazım” karşılığını verdi… Bunu nasıl okudunuz?
Devretme sorunu demokrasi değil monarşide olur. Biz bunu 1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla reddettik. Her yıl övünüyoruz. Yarın 1 Kasım ve saltanatın kaldırılışının yıldönümü. Biz partimize demokrasi getiremediysek, ülkeye getireceğimiz demokrasiyle nasıl övüneceğiz? Karşısındaki aday olarak baktığınızda ise, o denli bir tanımlama yapar ki, hiç alınmam. Beş yabancı lisan bilen, 3 üniversite bitirmiş, geçmişinde şu deneyim olsun denilen bir tanıma itiraz etmezsin. Ancak tanımlama bilgili, birikimli, güzel bir toplumsal demokrat… Ben ve Örsan Öymen adayız. Bu tarifi yapınca legal rakiplerine “İyi bir toplumsal demokrat değil” diyor. Bu açıdan centilmence değil. Örsan Beyefendi ile bizi bırakın, bu partide bu tanıma uyan yüz binler var.
■ “Partide lakin görünür değil” diyor…
Görünür olmayan bizim bilmediğimiz birinden bahsediyor. Bu kişi nerede? Hangi vazifelerde sınanmış. Yarın partinin başına geldiğinde ne yapacağı nereden muhakkak. Bakın bu bana ne hatırlattı: Saltanatın kaldırılmasıyla ortadan kalkan bir durumdan bahsedeceğim. Fatih Sultan Mehmet kardeş katlini uygun gördüğünden beri Osmanlı’da bir kafes uygulaması var. Sarayda haremin yanında, tahta geçmesi mümkün şehzadeler kafeste tutuluyor. Bazen padişah çok uzun yaşayınca bekleyen şehzadenin yaşlanıp öldüğü oluyor. Kafeste delirenler var. Onu bir tek padişah biliyor. Bu uygulamayı görünce dedim ki “Şehzademiz nerede artık, hangi kafeste”…
■ Gemiyi inançlı limana teslim etmekten siz ne anlıyorsunuz?
Liman ve kaptan metaforuna itirazım var. Gemi inançlı bir limana muhtaçlık duyuyorsa demek ki fırtınanın içinde. Buradan limana ben götüreceğim diyor ya, “O gemiyi tehlikeli sulara kim sürükledi” diye sorarlar.
YENİ İTTİFAK MODELLERİNE AÇIĞIM
■ Değişim olmazsa mahallî seçimler zora girer mi?
Parti ittifak potansiyelini kaybetmiş durumda. Bu da berbat bir sonuç doğuracak. Eski ittifak ortaklarıyla müzakere yeri kalmadı. Ben genel lider olursam geçmişte ittifak yaptıklarımıza mahallî seçimde vilayetine, bölgesine nazaran her türlü işbirliğine açık olduğumuzu, kazan kazan halinde müzakere içinde olabileceğimizi söyleyeceğiz ve elimizi uzatacağız.
■ Ekrem İmamoğlu’nun kurultayın divan lideri olmasını isteyen Kılıçdaroğlu’na sordum: Neden İmamoğlu: “Ekrem Bey’in İstanbul’da seçimlerde eli daha güçlü olsun diye” dedi. Artık güçlü değil mi sizce?
Ekrem Bey’in seçimlerde elinin güçlü olması için kurultayda divan lideri olmasına muhtaçlık yok. Metrolar başta olmak üzere geçmişin çok gerisinde bütçeyle çok ilerisinde İstanbul’a hizmet etmiş ve ediyor olması Ekrem Bey’in güçlenmesine yetiyor.
