Merkez Bankası kasadaki altınlarını satmaya başladı
Ekonomist Uğur Gürses, dün bloğunda yayımladığı ‘Evdeki gümüşler ve bir grup muhasebe manevraları’ başlıklı yazısında Merkez Bankası’nın altın satmaya başladığını belirtti.
Merkez Bankası’nın son aylardaki atılımlarını özetleyen Gürses, her borç alınan nakit dövizin eritildiğini, swaplarla brüt rezervlerin şişkin gösterildiğini, sistemdeki dövizlerin büyük kısmının Merkez Bankası’na akmasına karşın döviz kurunun tutulamadığını belirtti.
Gürses, Merkez Bankası’nın son 2 haftada 4 milyar dolarlık rezerv kaybı olduğunu belirterek bunun Hazine’nin yurtdışı borçlanma ile getirdiği 2,5 milyar dolarlık girişi de içerdiğini söyledi.
LİKİT DÖVİZLER ERİYOR
Gürses rezerv kaybı nedeniyle Merkez’in altın satmaya başladığını belirterek mart başından bu yana yaşanan gelişmeleri şöyle aktardı:
“Birincisi, durmadan likit dövizleri sattıkları için her yeni gün likit dövize muhtaçlık duyuyorlar. Kullanılabilir likit döviz rezervleri eridikçe Merkez Bankası mart başından bu yana hem altın satışına başladı hem de kasalarındaki yabancı para efektifleri döviz hesaplarına geçirmeye başladı.
Merkez Bankası 3 Mart haftasından başlayarak 14 Nisan haftasına kadar tam 2,8 milyar dolarlık (43 ton) altın sattı.
Yine 3 Mart haftasından itibaren kasalarında bulunan 2.7 milyar dolarlık yabancı para efektifleri dövize çevirdi. Yani muhabir bankaları nezdindeki döviz hesaplarına geçirdi.
Toplamda ise tam olarak 5.5 milyar dolarlık varlığı likit dövize çevirdi.”
Grafik: Uğur Gürses
LİKİT DÖVİZLER ERİDİ
Gürses ayrıyeten Merkez Bankası’nın her an kullanılabilir likit dövize muhtaçlık duyduğunu, altının ise hemen–anında likite çevrilebilir durumda olmadığını belirterek likit dövizlerin erimesi ve kritik bir düzeye düşmesi nedeniyle altının satılmaya başlandığını açıkladı.
Gürses ayrıyeten yazısında Merkez Bankası altın rezervlerinin haftalık olarak değerlemesi sırasında altın fiyatının hangi gün ya da seansta yüksekse o kıymet temel alınarak altın rezervlerinin döviz karşılığının yüksek gösterilmeye çalışıldığını belirtti.
‘ALTIN DEĞERLEMESİNDE TAKLA PRENSİBİ’
Gürses şunları söyledi:
“Merkez Bankası’nın bilançosunda dikkat çeken ikinci nokta yeniden tıpkı haftadan itibaren, altın değerleme temellerini değiştirerek, altın fiyatı hangi gün ya da seansta yüksekse o kıymeti temel alarak altın rezervlerinin döviz karşılığını yüksek göstermeye girişilmiş olmasında.
Yıllardan beri izlenen uygulamada -3 Mart 2022 haftasına kadar-, Merkez Bankası altın rezervlerinin haftalık olarak değerlemesini yaparken, dolar cinsi bedelinin hesabında, Londra piyasasında haftanın son iş gününden bir evvelki günün (Perşembe) sabah seansındaki (A.M. fixing) bedeli temel alıyordu. Bu kural harfi harfine uygulandı.
3 Mart haftası ve izleyen haftalarda ise şuna şahit oluyoruz; haftanın son iş gününden bir evvelki günün sabah seansı yerine, son işgünündeki pahalar alınmaya başlıyor.
Madem bilanço Cuma günkü vaziyeti gösteriyor, bu durumda Cuma günkü Londra altın kıymetinin alınması da olağan diye düşünülebilir. Lakin Merkez Bankası yöneticileri, sabah seansı yüksekse sabahı (A.M.), öğlenden sonra seansı yüksekse öğlenden sonraki seans bedellerini (P.M.) almayı tercih etmişler. Eskisi üzere belirlenmiş sabit bir sistem yok, ‘takla prensibi’ temel alınmış.
Peki ne mi olmuş? Evvelden olduğu üzere Perşembe sabah seansı yerine Cuma gününün sabah ya da öğlenden sonrası seansının hangisi yüksekse o pahasını alarak; Merkez Bankası altın rezervleri 3 Mart haftası 248 milyon dolar, 10 mart haftası 784 milyon dolar, 17 mart haftası 765 milyon dolar daha yüksek gösterilmiş. 13 Nisan haftası ise 145 milyon dolar çıkıyor”
