Otoyol için tartışma yaratan güzergah… 4 antik kent ve binlerce ağaç

Antalya’nın doğal ve tarihi alanlarıyla ünlü batı ilçeleri Kaş ve Demre’de birtakım antik kentler ve birinci derecede korunan doğal alanları etkileyen otoyol projesi reaksiyon çekti.

2 milyar 165 milyon TL’lik yaklaşık maliyet planlanan yeni bölünmüş yol projesinin bölgede doğal ve kültürel mirasa yönelik olumsuz tesirleri gündeme geldi.

Demre Beymelek’te başlayacak otoyolun, güzergahındaki Myra, Sura ve Hoyran antik kentlerinin muhafaza sonları içerisinden geçeceği, Kaş-Kalkan ortasındaki korunan doğal alanları da olumsuz etkileyeceği kaydedildi.

Tarım yerlerini böleceği için ilçe halkının karşı çıktığı Finike kısmı süreksiz olarak projeden çıkarılan otoyolun, Demre Beymelek’ten başlayıp Kaş Kalkan’a kadar olan kısmı 74 kilometre planlanıyor.

Karayolları 13’üncü Bölge Müdürlüğü’nün, gidiş-geliş toplam 4 şeritli, 11 köprü ve viyadük, 6 tünel ve 12 alt ve üst geçit planlanan bölünmüş yol projesinin ÇED raporunda, “Yaklaşık olarak güzergahta bulunan orman alanlarında kesilecek ağaç sayısı 66 bin 73 adettir” ifadesi yer aldı.

ÇED raporu, 4 Ocak 2024 günü Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda, İnceleme Kıymetlendirme Kurulu (İDK) tarafından pahalandırılacak.

ONARILAMAZ ÖLÇÜDE TEHLİKE ALTINDA

Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu’ndan arkeolog Nezih Başgelen, otoyolun Likya’nın merkezi bölgesinden geçeceğini belirterek, bölünmüş otoyol projesi üzere hassas planlanması gereken yatırımları hayata geçirirken bilhassa tarihi ve doğal mirası muhafaza maksatlı sivil inisiyatiflere de görüşlerini sunma imkanı sağlanmasını istedi.

Başgelen, “Hep birlikte akılcı ve gerçekçi tahliller geliştiremezsek Likya’nın eşsiz doğal ve kültürel mirasının onarılamaz ölçüde tehlike altına gireceği görülmektedir. Bu süreçte yitireceğimiz Likya’nın kültürel peyzaj kıymetlerini tekrar kazanma imkanımız olmayacaktır” diye uyardı.

BEYMELEK DALYANI’NDAN BAŞLIYOR

Otoyol projesinin başlangıcının Demre’nin Beymelek Dalyanı olduğunu kaydeden Başgelen, “Toplam 355 hektar alanı kaplayan Dalyan, yeni tespitlerle birlikte 44 tıp balığın beslenme ve büyüme alanı. Denizde üreyen balık cinsleri ve mavi yengeçler, nisan-ağustos periyodunda Beymelek Dalyanı’na giriş yapıyor. Yavru cinsleri, bilhassa yaz devrinde sürüler halinde dalyanda geziyor ve besleniyor. Burada beslenen balıklar büyüyor. Dalyanda en önemli çupra, levrek, mırmır, kefal çeşitleri olmak üzere 23 familyaya ilişkin 44 tıp balık tespit edilmiş. Bunlarla ilgili izleme çalışması bir AB projesi kapsamında devam etmekte” dedi.

’66 BİNDEN FAZLA AĞAÇ KESİLECEK’

Finike, Demre ve Kaş ilçelerinde pek çok arkeolojik pahanın yer aldığı Likya’nın merkezi bölgesinden geçecek bölünmüş otoyolun mümkün tesirlerine dikkati çeken Başgelen, şöyle konuştu:

Yeni otoyol imali için 66 binden fazla ağacın kesilecek olması telaş yaratırken projeyle ilgili hazırlanan jeoteknik raporlarına nazaran hareketli bir topografyaya sahip olan bölgede dinamitli patlatma ve yarma çalışmaları sırasında 19 milyon 680 bin 825 metreküp hafriyat gereci çıkacağı belirtiliyor.

Oluşacak hafriyat materyalinin 7,2 milyon metreküplük kısmının yol için dolgu materyali yapılacağı belirtilirken kalan materyalin ise lokal belediyelerin göstereceği nizamlı atık toplama merkezlerine taşınacağı kaydediliyor.

Ancak her iki ilçe hudutlarında bu ölçüde hafriyat gerecinin depolanabileceği mevcut bir depolama alanı kelam konusu değil.”

GÜZERGAHTAKİ TARİHİ-DOĞAL ALANLAR

Proje evrakında otoyol güzergahında yer alan ve proje inşaatı sebebiyle ziyan görebileceği düşünülen doğal ve kültürel alanlar ise şöyle; Beymelek 1’inci Derece Doğal Sit Alanı, Andreake Sura 1’inci Derece Doğal Sit Alanı, Kaş-Kekova Özel Etraf Müdafaa Bölgesi, Kalkan Güney Yamaçları 1’inci Derecede Doğal Sit Alanı ve Kaputaş Kanyonu, Sura Arkeolojik Sit Alanı.

Güzergah yakınında yer alıp, olumsuz etkilenmesi öngörülen yerler ise şöyle; Myra Antik Kenti Lahit, Sarnıç ve Harabe, tarihi kuyular, kaya mezarlıkları, tarihi su sarnıcı, 1’inci Derece Arkeolojik Sit Alanı Salomba Damları mevkii antik yerleşim alanı ve kuyular, 3’üncü derece arkeolojik sit alanı Çağlarca antik periyot yerleşim alanı.

KEKOVA’DAN GEÇİYOR

Otoyolun Kekova’daki güzergahına karşı çıkan bölge halkı da hem yerleşim alanları hem doğal alanların ziyan göreceğini kaydetti. Kekova’dan Adem Boz, Kekova’nın UNESCO Dünya Mirası süreksiz listesinde olduğunu belirterek, otoyolun geçeceği alanların arkeolojik sit alanları ve yerleşim alanları ile dere yatağını içerdiğini söyledi. Yolun konutlarını de tehdit ettiğini kaydeden Boz, otoyol projesinin düzenlenmesi yahut iptaline yönelik CİMER’e de bölge halkının müracaatları olduğunu lisana getirdi.