Prof. Dr. Orta: Kuraklık göç getirecek

Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, 22 Mart Dünya Su Günü’nde, ‘Bekleyen tehlikeye birlikte dur diyelim’ bahisli kuraklık paneli düzenledi.

Büyükşehir Belediye Lideri Kadir Albayrak ile kurum müdürleri ve davetlilerin katıldığı aktiflikte konuşan Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, zelzelede ülkenin çok canının yandığını, çok üzüldüğünü belirterek, kuraklığın unutulduğunu söyledi.

Kuraklığın çok sıkı geldiğini tabir eden Orta, şöyle konuştu:

“Dünyanın tanımladığı 31 doğal afetin içerisinde tüm canlıları oluşturduğu olumsuzluk nedeniyle birinci sıradadır. Zelzele falan değil, kuraklık. Neden biliyor musunuz? Tüm canlıları tesirler, çok sinsi gelir, ne kadar kalacağı muhakkak olmaz. Tüm canlıları çaresiz bırakır, sarsıntıda insanlardan öteki çok ölen olmadı fakat kuraklıkta tüm canlılar, ekosistem durur, istop eder her şey.

O çaresizlik içerisinde ne kadar süreceğini de bilemezsiniz ve o çaresizlik de göçlere kadar sürer masraf. Trakya’da bu türlü bir sonu bekliyorum. Tabiata karşı tabiata karşın bir uğraş olmaz. Bizim planlamadığımız, planlayamadığımız nüfusu ve endüstriyi hiç merak etmeyin tabiat planlayacak ve zıt göç Trakya’dan çok uzun sürmeyecek.

Nüfus artışı ile bir arada de 2060 yılına kadar artacağız. 2060 yılından sonra Türkiye’nin nüfusu azalmaya başlayacak. Bence Trakya’nın en fazla şurada çekeceği 20 yıllık bir külfeti var. 2040 yılından itibaren herkes geldiği yere geldiği üzere geri dönecek. Bunun aksini düşünmek mümkün değildir.”

‘YAĞIŞLARDA YÜZDE 75 ORANINDA AZALMALAR VAR’

Trakya’da önemli bir kuraklık yaşandığını söyleyen Prof. Dr. Orta, şunları söyledi:

“Bu kuraklığı sıcaklık ve yağış datalarıyla ortaya koyduğumuzda görüyoruz ki su yılının başlangıcı olan 1 Ekim 2022 yılından itibaren aylık ortalama sıcaklıklarda 2-3 santigrat dereceye varan artışlar yağışta ise yüzde 75 seviyesinde azalmalar olduğunu görüyoruz. Yani uzun yıllar ortalamasının yalnızca yüzde 25’i kadar yağış aldığını görüyoruz.

Nereden görüyoruz, toplam 5 aylık sayıya baktığınızda olması gereken 320 milimetre yağışın biz yalnızca 80 milimetre civarını almışız. Bu meteorolojik kuraklık olarak belirlenen bu kuraklık halihazırda bölgede ziraî, yani bilhassa bitkilerin, hububatın gelişmesi için muhtaçlığımız olan suyun sağlanmamasında hasebiyle ziraî kuraklıkta ve yer altı su kaynakları ile birlikte yer üstü su kaynakları baraj ve göletlerdeki su düzeylerin azalmasıyla tanımlanan hidrolojik kuraklıkta da önemli badireler oluşturuyor.

Her ikisi açısından baktığımızda bizi güç bir yaz bekliyor. Trakya’da ve bilhassa Trakya’da da Çerkezköy, Kapaklı, Çorlu, Muratlı, Lüleburgaz, açıklığında daha da çarpıcı bir kuraklık görüyoruz. Burada ısınma biraz daha fazla karşımıza çıkıyor. Bu büyük ihtimalle endüstrinin etkilediği çok ağır olduğu bir bölge. Bu ısınma bundan kaynaklanır, kaynaklanıyor olabilir diye yüklü olarak düşünüyoruz. Umarım bahar aylarında biraz tesirli yağışlar alarak en azından bu yazı bölgede sorunsuz atlatabiliriz.”

‘MODERN SULAMA TEKNİKLERİNİ KULLANMAMIZ LAZIM’

Prof. Dr. Halim Orta, halk ortasında yırtıcı sulama diye anılan tava sulama yollarından derhal damla sulama formüllerine geçilmesi gerektiğini tabir ederek, “Bu bahiste üreticinin çok önemli desteklenmesi lazım. Hem altyapının kurulması, yani sulama sistemlerini kurulması hem de bunların işletilmesi noktasında dayanak olmamız lazım. Yapılan dayanakların yerli yerine gidip gitmediğini çok uygun denetim etmemiz lazım. Şayet biz halihazır mevcut sulama yollarımızdan bahsettiğimiz bu damla sulama tekniğine geçersek, sulama suyunda 3’te1 oranında kesinlikle ve bunun ötesinde yarıya yakın olanlarda su tasarrufu sağlayabileceğimiz pek aşikar. Lakin dediğim üzere ehli beşerlerle çiftçiyi ve üreticilere kurumların dayanağıyla bu işin yalnızca kurulması değil, sonraki işletim süreçlerinde de kesinlikle onların yanında olmalı ve kredi sistemini kesinlikle faaliyete geçirmemiz lazım. Zira biliyorsunuz üreticilerin hali yüksek tarımdaki ziraî gelirlerdeki yüksek enflasyondan ötürü maalesef çok düzgün değil” dedi.

‘MİLLİ KURAKLIK MERKEZİ KURULMALI’

Milli Kuraklık Merkezi’nin kurularak bilim insanlarının bilimsel çalışmalar gerçekleştirmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Halim Orta, şu tabirleri kullandı:

“Milli Kuraklık Merkezi’ni ben yaklaşık 2 yıldan beri çok fazla dillendiriyorum. Şöyle bir tertibi hayal ediyoruz. Bugün bizim ülkemizde iklim değişikliklerini izleyen, yağışları takip eden, onların yer altı yer üstü kaynaklarının oluşturduğu tesirleri, tarımda oluşturduğu tesirleri meteorolojide oluşturduğu tesirleri tek elden, izleyen, teşhis eden, problemlerini belirleyen ve tedavi prosedürlerini geliştiren bir tertip, bir kuruluş yok.

Bununla ilgili birçok kuruluş var. İşte DSİ var, Su İşleri Genel Müdürlüğü var. Ziraî üretim var, tarım ıslahatı var, bu türlü çok dağınık bir yapı var. Biz diyoruz ki; bir Ulusal Kuraklık Merkezi kuralım, bu merkez disiplinler ortası çalışan bir merkez olsun, her disiplinden liyakat sahibi ehil beşerler burada olsun.

Bunlar büsbütün baskının olmadığı bir ortamda özgür, bilimsel ortamda çalışsınlar lakin kesinlikle sonuçlarını ve otoritelerini siyasi otoritenin önüne koysunlar. Ülkemizdeki siyasi otorite, hangisinin ne vakit nasıl uygulanacağına karar versin. Çok gereksinimimiz var buna.”

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Lideri Kadir Albayrak ise “Gönlüm isterdi ki, size burada su düşüncemiz yok, suyu dilediğiniz üzere kullanın diyeyim. Lakin o denli değil. Önemli meseleler var, su tasarrufu yapmamız gerekiyor” diye konuştu. (DHA)