Rektum kanserinde ameliyatsız tedavi mümkün

Rektum kanseri ülkemizde bayanlarda ve erkeklerde yaygın görülen 3. kanser tipi. Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Oktar Asoğlu ile rektum kanserinin ameliyatsız tedavisini konuştuk. İşte sorularım ve Asoğlu’nun açıklamaları:

– Meslek hayatınızda gayenize ulaştınız mı?

Her insanın hayatında bir amacı ve yol haritası olmalı. Benim şahsî gayem kalın bağırsak kanserleri üzerine dünya biliminde kelam sahibi olmaktı. İnsanların daha yeterli tedavi alabilmelerini sağlayacak bilimsel gelişmelerin öncülerinden biri olabilmekti. Bu maksatla çalışmalarımı kolorektal kanser bilhassa de rektum kanseri üzerine ağırlaştırdım. Günümüze kadar 1500’den fazla rektum kanserli hastanın tedavi sürecini yönettim, bu bilgilerin sonuçlarını ve tecrübelerimi memleketler arası makalelerle insanlığın faydasına sundum. Yalnızca rektum kanseriyle ilgi yayınladığım makale sayısı basılmış 37 tanedir. Dünyada rektum kanseriyle ilgili 40’dan fazla makalesi olan bilim adamı sayısı fakat onlarcadır.

YÖNTEMİN ÖZELLİKLERİ

– Biraz da uyguladığınız teknikten bahseder misiniz?

2002 yılından itibaren rektum kanser tedavisinde temel değişimler açık cerrahiden evvel laparoskopik metoda sonra da robotik cerrahiye gerçek evrilirken, ameliyat öncesi radyoterapi ve kemoterapi tedavisi, alınan güzel karşılıklar sayesinde ameliyatsız rektum kanser tedavisini de bir seçenek halini getirdi. 2013 yılında İstanbul’da düzenlediğim bir kolorektal kanser tedavisi toplantısına davet ettiğim ve bilhassa ameliyatsız rektum kanser tedavisinin temel yapı taşlarından biri Dr. Garcia Aquliar ile ferdî sohbetimde dünyada birinci sefer bu formülü tanımlayan bilim insanı Brezilyalı bayan cerrah Angelita Habr Gamma’dır. Fakat herkesin aralı durduğu bu metoda ilişkin şahsî görüş ve tecrübelerini benimle paylaşınca çok etkilendim. Biz de radyoloji hekimimizi, tedavi öncesi ve sonrası tümör cevabı belirleyecek en değerli araç MR olduğu için yurtdışındaki iki kıymetli merkeze yolladık. 2013-2015 yılı ortasında pilot çalışma yaparak ameliyatsız tedavi seçeneğini kazanmış, tedaviye tam karşılığı elde etmiş hasta kümesini yüzde 90’dan fazla muvaffakiyet ile seçebildiğimizi görerek, 2015 yılında Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi’nin protokolünü benimseyerek uygulamaya başladım. Işın ve kemoterapi ile rektum kanserinin klinik olarak silindiği hastalarda ameliyatsız metodu uygulamaya başladık.

HERKESE UYGULANIR MI?

– Ameliyatsız tedavi hangi hasta profili için uygun?

Bu tedavi ışın tedavisi gereken hastaların çok büyük bir kısmı için mümkün. Gaye ışın ve ilaç tedavisiyle tümörü yok etmektir. Burada yıllar içinde anladığımız şey ışın ve ilaç tedavisi sonrası bekleme müddeti idi. Benim birinci başladığımda dünya 8-10 hafta bekliyordu ve tedavi cevapları düşüktü (yüzde10-25). Biz bu bekleme mühletine hastanın ameliyattan sonra alması gereken kemoterapiyi ekleyip bekleme mühletini 24-30 haftaya yükselterek çok yüksek oranda bir muvaffakiyet elde ettik. Buna Total Neoadjuvan Tedavi yani ‘ameliyattan evvel tüm tedavinin bitirilmesi’ denir. Bunu 2019’da Avrupa cerrahi onkoloji mecmuasında birinci defa, uzun periyot sonuçlarının da bu yıl dünya cerrahi mecmuasında yayınladık. Bu yıl yayınlanan bir meta tahlil de Angelita Habr Gamma, Garcia Aguliar ile birlikte dünyada bunu ileriye yönelik planlayan 4 kümeden biri olduk. Ameliyat öncesi çok çeşitli tedavi protokolleri var. Biz 6 haftalık bir ışın tedavisine eklenen ağızdan alınan kemoterapi sonrası 24-30 haftalık beklenme müddetinde 6-8 kür kemoterapi verilerek ile en uygun sonuçların alındığını gösteren az sayıdaki kümelerden biriyiz ve dünyadaki en uzun müddetli takibi veren grubuz. Hastalarımıza üç yıl boyunca her iki ayda bir rektoskopi ve dört ayda bir MR çekerek, tüm bulguları kaydederek her seferinde evvelki manzaralarla karşılaştırarak tümörün yine gelme muhtemelliğine karşı (yaklaşık olarak yüzde 25) etkin takibe alıyoruz. Üç yıldan sonra tümörün geri gelme mümkünlüğü çok azalıyor.

BİRÇOK AVANTAJI VAR

– Başarı oranı nedir?

Bizim şu an 76 hastamız var, sağ kalım sonuçları ameliyat olan hastalarımız ile tıpkı. Bu nedenle Memleketler arası Bekle Gör İzlem Grubu’na davet edildim ve bu kümenin sorumlu araştırıcılarından biri oldum. Bu küme bahis ile ilgili dünyanın kriterlere uygun merkezlerinden gelen bilgileri bilgisayar ortamında toplar, kıymetlendirir, takip eder ve sonuçlarını yayınlayarak dünya tedavi kılavuzlarını oluştururlar. Bu küme Lancet üzere en kıymetli mecmualarda sonuçlarını yayınladı. Buraya data sağlayan Türkiye’den tek merkez biziz. Bugün, için tüm kılavuzlarda hastaların tedavi idaresinin en kıymetli bilimsel ispatlarından birisi buradan geliyor ve çorbada tuzumuz, emeğimiz var. Garcia Aguliar birebir protokolü faz II olarak uyguladı, bizimle teğe bir birebir olan bu protokolün tüm sonuçları birebir çıktı. Amerika artık yaygın olarak bu sistemi uyguluyor. 10 yıl evvel başlattığımız bu tedavi usulüne ülkemde epey karşı çıkılmıştı, artık ülkemizde de giderek artan bir oranda uygulanmasından ötürü memnunum, buna öncülük etmekten, memleketler arası algoritmaların belirlenmesinde katkımızın olmasından ötürü gururluyum.

– Peki ne üzere avantajları var?

Ameliyatsız tedavide hedefimiz organı koruyabilmektir. Böylece hastaları kalıcı torbadan kurtarıp, olağan dışkılıma ve cinsel işlevlerini koruyoruz. Bu sayede hastaların cinsel ve dışkılama işlevleri eksiksiz formda devam eder.