Sivas’taki Madımak Oteli’nin 1993 yılında yakılması ve ortalarında müellif ve sanatkarların bulunduğu 33 kişinin hayatını kaybetmesi sonrası evvel idam daha sonra ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çarptırılan Yunis Karataş’a şartlı salıvermenin yolu açıldı.
Yunis Karataş, 2020 yılında Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı ferdi müracaatta, ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasının terör suçluları tarafından ölünceye kadar devam edeceğini fakat kendisinin terör hatalısı olmadığını savundu.
Üzerine atılı hatası bir örgüt faaliyeti kapsamında işlemediğini, terör hataları ve terör hatalısı kavramlarının 3713 sayılı Kanun’un 1., 2. ve 3. hususlarında tariflerinin yapıldığını, terör cürmü ile terör hatalısı kavramlarının farklı olduğunu, her terör cürmünü işleyen kişinin terör hatalısı olmadığını, terör kabahati olmakla birlikte bir örgüt kapsamında işlenmemiş hatalarda ölünceye kadar infaz rejiminin uygulanamayacağını ileri sürdü.
Karataş, rastgele bir örgüte bağlı hata işlemediğini, hakkında şartlı salıverilme kararları uygulanmadan hazırlanan müddetnamenin de tüm bu nedenlerden yanlışlı olduğunu, yanlışın giderilmesini talep etti.
“ÖRGÜT ÜYESİ OLDUĞU SONUCUNA VARILAMADI”
“Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Somut olaydaki sorun, müracaatçı hakkında verilen ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına şartlı salıverme kararlarının uygulanıp uygulanmayacağıdır.
Derece mahkemesi müracaatçının bu kapsamdaki talebini infaza bahis kabahatin terör cürmü olduğunu, 5275 sayılı Kanun’un süreksiz 2. unsuru ve 3713 sayılı Kanun’un 17. hususunun (4) numaralı fıkrası uyarınca müracaatçının şartlı salıverilme kararlarından yararlanamayacağını belirterek reddetmiştir.
Terör suçlusundan kelam edebilmek için kişinin ya 3713 sayılı Kanun’un 1. unsurunda belirlenen gayelere ulaşmak için meydana getirilmiş örgütlerin mensubu olması ya da bu örgütler ismine kabahat işlemesi gerekmektedir.
Ancak somut olayda 765 sayılı mülga Kanun’un 146. hususu kapsamında müracaatçı hakkında verilen mahkûmiyet kararı incelendiğinde müracaatçının rastgele bir örgütün üyesi olduğu yahut rastgele bir örgüt ismine cürüm işlediği sonucuna varılmamıştır.”
“HİYERARŞİK BİR YAPI TESPİT EDİLEMEDİ”
Suçun planlayıcısı yahut işleyeni olarak bir örgütün ismine atıf yapılmamış, müracaatçının rastgele bir örgütle somut bağından kelam edilmemiştir.
Örgüt kavramının değişen tarifinin 3713 sayılı Kanun’un 1. unsurunun ikinci fıkrasındaki eski tanıma göre müracaatçının lehine olduğu açıktır.
Zira somut olayda mahkûm edilen bireyler ortasında hiyerarşik bir bağlantı tespit edilemediği üzere Madımak hareketini gerçekleştiren bireylerin anayasal tertibi değiştirme cürmünü işlemek için bir ortaya geldikleri kabul edilmiştir.
Dolayısıyla lehe kanunun geçmişe yürümesi prensibi uyarınca müracaatçının mahkûm olduğu olayda, bu manada bir örgütün bulunup bulunmadığının tespit edilmesi müracaatçının şartlı salıverme kararlarından yararlanıp yararlanamayacağının belirlenmesi açısından elzemdir.
Ancak İnfaz Hâkimliğince bu konularla ilgili hiçbir açıklama yapılmamış, şartlı salıverme imkânından yararlanıp yararlanmama konusunda değerli olan, 5275 sayılı Kanun’un süreksiz 2. unsuru ve 3713 sayılı Kanun’un 17. unsurunun (4) numaralı fıkrasında öngörülen “terör suçlusu” tabiri hususun özüyle çelişen ve öngörülemez bir halde yorumlanmıştır.
“İHLALİN SARFİYATIMI İÇİN YİNE YARGILANMALI”
Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 38. hususunda teminat altına alınan hatada ve cezada yasallık prensibinin ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
Başvurucu, ihlalin tespiti ile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmasında tüzel fayda bulunmaktadır.
HÜKÜM: CEZADA YASALLIK PRENSİBİ İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:
Açıklanan münasebetlerle;
- Suçta ve cezada yasallık unsurunun ihlal edildiğine ait argümanın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
- Anayasa’nın 38. unsurunda garanti altına alınan hatada ve cezada yasallık prensibinin İHLAL EDİLDİĞİNE,
- Kararın bir örneğinin cürümde ve cezada yasallık unsurunun ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere Sivas İnfaz Hâkimliğine GÖNDERİLMESİNE,
- Başvurucunun tazminat taleplerinin REDDİNE,
- 9.900 TL vekâlet fiyatından oluşan yargılama masrafının müracaatçıya ÖDENMESİNE,
- Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 26/1/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
