Soma’da madenci yakınları 9 yıldır tazminat bekliyor

Türkiye’nin en büyük maden faciası olarak tarihe geçen ve 301 madencinin hayatını kaybettiği Soma maden faciasının üzerinden 9 yıl geçmesine karşın, birtakım ailelerin hala tazminat konusunda uğraş verdiği ortaya çıktı. Birçok aile facianın yaşandığı birinci yıllarda tazminatlarını alırken, bir kısım ailenin ise Yargıtay ve istinaf mahkemelerindeki maddi-manevi tazminat davaları devam ediyor.

BAKANLIK 194 AİLE OLARAK AÇIKLAMIŞTI

CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırloğlu, 2022 yılının Ocak ayında kaç şehit madenci yakınının tazminatlarını alamadığı ve davasının devam ettiği konusunda Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’na soru önergesi sunmuştu. Bakanlık soru önergesine 2022 Mart ayında yanıt vererek, hayatını kaybeden madenci ailelerinin açtığı maddi ve manevi tazminat davası sayısının 682 olduğunu, 508 icra belgesine 309 milyon 442 bin 39 TL ödeme yapıldığını ve 194 ailenin hala yargılama sürecinin devam etmesi sebebiyle tazminat alamadığını açıklamıştı.

Bakanlık tarafından verilen yanıtta ayrıyeten, açılan davalar için bu vakte kadar 42 milyon lira yargı masrafı ödendiği, bunun 33 milyon lirasının Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin teminatlarından kesildiği, Türkiye Kömür İşletmeleri(TKİ) ve Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin taraf olduğu davalar için 2,7 milyon lira teminat mektubu komite fiyatı ödendiği sözlerine de yer verilmişti.

“100 AİLENİN DAVALARI HALA SONUÇLANMADI”

301 Madenciler Toplumsal Yardımlaşma Derneği Lideri İsmail Çolak, bakanlığın açıkladığı 194 aileden bir kısmının davasının sonuçlanarak tazminatlarını aldığını ve şu anda yaklaşık 100 ailenin davasının sonuçlanmaması sebebiyle hala tazminat almadığını tabir etti.

Tazminatlarını alamayan ailelerin şu anda maddi eza içerisinde olduğunu vurgulayan dernek lideri Çolak hususla ilgili yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:

– 13 Mayıs 2014 yılında yaşanan maden faciasının akabinde açmış olduğumuz maddi ve manevi tazminat davalarının yüzde 80 kısmı sonuçlanırken, yüzde 20’lik kısmı ise hala sonuçlanmadı. Yaklaşık 100 madenci şehidi yakının maddi ile manevi tazminat davalarının kimisi Yargıtay’da kimisi ise istinaf mahkemelerinde bekletiliyor. Bu süreç boyunca ceza davalarının bitip, sanıklarının tahliye edildiği ve ailelerin mağdur olup hala maddi ile manevi tazminat davalarının bitmemesi ne çelişkidir. Buna bir türlü mana veremiyoruz. Davaların 9 yıldır Yargıtay yahut istinafta bekletilmesinin ne manası var. Yetkililere sesleniyoruz.

– Tazminatlarını alamayan ailelerimizin yaşadıkları bu mağduriyetlerine bir an evvel tahlil bulunmasını istiyoruz. Zira bu türlü ekonomik koşulların sıkıntı olduğu ve geçinmenin sıkıntı olduğu bu süreçten geçiyoruz. Bu ailelerimizin davaların açıldığı birinci günlerde alacakları paralarla kendilerine oturabilecekleri daire alabiliyorlardı. Ancak şuanda verilecek olan tazminatlarla o konutların emlakını bile alamıyorlar. Çok zahmetli ailelerimiz var. Geçimini ovaya, tarlaya giderek günlük yevmi ile hayatını idame ettirmeye çalışan ailelerimiz var. Bunun için ailelerimizin mağduriyetleri giderilmesi lazım.

“EMEKLİ MAAŞIYLA TORUNLARIMA BAKMAYA ÇALIŞIYORUM”

Soma maden faciasında hem oğlunu hem de iki damadını kaybeden baba Tahir Kılınç, 9 yıldır tazminat gayreti verdiklerini fakat bir sonuç alamadıklarını lisana getirdi.

Şehit madenci oğlunun eşi ve 2 çocuğuyla birlikte yaşadığını söz eden Kılınç yaşadığı ezayı şöyle anlattı:

– 9 yıldır neyi beklediklerini anlamıyoruz. Kimsenin artık bizimle ilgilendiği yok. Bizi unuttular. Facianın birinci vakitlerinde verecekleri tazminat ile bir mesken alabilirken, artık alacağımız tazminatla yalnızca 25 dekarlık toprak alabiliyorsun. Şehit oğlumun eşi ve çocuklarıyla birlikte kalıyoruz. 7 bin 500 TL emekli aylığı alıyorum. Şehit oğlumun eşine ise bir maaş bağlandı. Fakat bu hayat pahalılığında geçinmek sıkıntı. En azından alacağımız tazminat ile torunlarıma azda olsa güzel bir hayat sağlayabilirim. Artık sesimizi duysunlar ve bir an evvel davamızı sonuçlandırsınlar.

“7 BİN TL AYLIKLA GEÇİNMEYE ÇALIŞIYORUM”

Maden faciasında eşi Gaffur Şen’i kaybeden ve bir çocuğuyla hayat çabası veren Havva Şen ise açtığı maddi ve manevi tazminat davasının 9 yıldır Yargıtay’da beklediğini lisana getirerek şöyle konuştu: “Yıllardır uğraşıyorum. Ancak beş kuruş bir tazminat alamadım. İllaki bir adam bulup ortaya adam sokmamız mı gerekir? Çalmadığım kapı yok. En sonunda Ankara’ya gideceğim. Avukatım daima davanız Yargıtay’ın önünde diyor. Yargıtay’da 9 yıldır bu dava niçin bekliyor. Neden sonuçlanmıyor. Bana 7 bin TL bir aylık bağladılar ve onunla geçinmeye çalışıyorum. Bu hayat pahalılığında o parayla nasıl geçineyim. Seneye kızım üniversiteye gidecek. Onun eğitim fiyatını nasıl karşılayayım. Faciadan sonra bana bir mesken verdiler. Fakat artık verilen meskeni de satacak durum geldim. Artık bir an evvel davamızın sonuçlanmasını istiyorum. Alacağım tazminatı çocuğumun eğitimine harcayacağım.”

“AİLELER ÖNEMLİ MAĞDURİYET YAŞIYOR”

Şehit madenci ailelerinin yaşadığı tazminat derdiyle ilgili açıklamada bulunan CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, facianın üzerinden uzun yıllar geçmesine karşın ailelerin hala daha adalet gayreti verdiğini belirterek, şöyle konuştu:

– 301 madencimizi kaybettiğimiz Soma maden faciasının üzerinden yaklaşık 10 yıl geçti. Lakin 10 yıl geçmesine karşın Soma’da adalet tecelli etmiş değil. Ceza davaları bitmiş olmasına karşın hala daha şehit madenci yakınlarının açmış olduğu maddi ile manevi tazminat davaları devam etmekte. Biz bununla alakalı geçtiğimiz devir 2022 yılın başında ilgili bakanlığa bir soru önergesi vermiştik. Soru önergemizde TKİ’ye açılan kaç tane dava olduğunu sorduk.

– Hala istinaf mahkemelerinde, Yargıtay etabında olan sonuçlanmayan dava sayısını ve yargılama süreci devam eden kaç tane aile olduğunu sormuştuk. Buna bir karşılık gelmişti. Buna nazaran 2022 yılına kadar eşini, çocuğunu kaybeden şehit madenci yakınlarının açtığı dava sayısını 682’iymiş. Yargılama süreci devam ettiği için tazminat alamayan ailelerin sayası ise 194’müş. Artık bu sayı biraz azalmış olabilir. Bu mevzuyla ilgili yeni bir soru önergesi daha vereceğiz. Lakin şunu biliyoruz ki hala daha davası devam edipte tazminat alamayan ailelerimiz. Bu ailelerimiz çok önemli bir mağduriyet yaşıyor.

“MAĞDURİYETİN KAYNAĞI TKİ”

Şehit madenci ailelerin yaşadığı tazminat mağduriyetinin kaynağının Türkiye Kömür İşletmeleri(TKİ) olduğunu savunan CHP’li Bakırlıoğlu “Çünkü açılan bütün davalarda TKİ sorumlu tutuluyor. Sonra TKİ maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum ediliyor. Lakin TKİ’yi şunu yapıyor. Artık bir içtihat olmasına karşın kaybettiği bütün davaları istinafa ve Yargıtay’a götürüyor. Süreci uzatıyor. Sürecin uzaması da ailelere çok önemli mağduriyet yaratmakta. Birinci vakitlerde mağdur olan ailelerin açtıkları davalarda almış oldukları tazminatlarıyla bir daire alabiliyorken şuanda tazminatı hak kazanacak olan aileler bir daireyi almasının imkanı yok. Bu mağduriyetin giderilmesi konusunda biz TKİ’ye ve Güç Natürel Kaynaklar Bakanlığı’na tekraren davette bulunduk. Fakat hala davalar sonuçlanmıyor. Yargıtay’a yahut istinafa gönderiliyor. Burada aileler mağdur olduğu kadar birde kamu ziyanı oluşmaktadır. Bu mahkemelerin müddetinin uzaması demek, mahkeme masraflarının artması demek. Bununla ilgili 41 milyon 954 bin TL’lik bir yargılama masrafı olmuş. Halbuki bunların bir birçoklarına gerek kalmayacaktı. Buda bize gösteriyor ki bu davalarda bir de kamu ziyanı kelam konusu. Bizim temennimiz artık kaç tane mağdur ailemiz kaldıysa onların yargılanma süreçlerinin sonlandırılması. Yargıtay ile istinaf kademelerinin bırakılması. Bu ailelerin TKİ tarafından tazminatlarının bir an evvel ödenmesi davetinde bulunuyoruz.” diye konuştu.