Suriye’nin son Ankara Büyükelçisi: Şam, Türkiye’den somut adım bekliyor

Türkiye’nin Suriye’de Beşar Esad idaresiyle diyaloğa yeşil ışık yakan açıklamaları gündemdeki yerini korurken, mümkün olağanlaşma sürecine ait Suriye’nin eski Ankara Büyükelçisi Nidal Kabalan’dan dikkat çeken açıklamalar geldi.

AKP hükümetinin Suriye’de Beşar Esad idaresiyle diyaloğa açık kapı bıraktığı açıklamalar gündemdeki yerini koruyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen ay yaptığı açıklamada “Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir kaygımız yok. Devletler ortasında siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz” demişti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Suriye ile Türk istihbarat örgütleri ortasında temasların olduğunu, Türkiye’nin Suriye ile diyalog için ön kuralları olmadığını söylemişti.

Uluslararası haber ajansı Reuters’a konuşan kaynaklarsa, MİT Lideri Hakan Fidan’ın son birkaç hafta içinde Şam’da Suriyeli mevkidaşı Ali Memluk ile çok sayıda görüşme gerçekleştirdiğini aktarmıştı. Son olarak Suriye’den de kıymetli bir açıklama geldi.

‘SURİYE’NİN TÜRKİYE’DEN BİRÇOK TALEBİ VAR’

Suriye’nin son Ankara Büyükelçisi Nidal Kabalan, Türkiye ile Suriye ortasında bağlantıların olağanlaşması sürecinde sonlu da olsa bir ilerleme olduğunu, gelinen noktada Şam’ın Türkiye’den somut bir adım beklediğini söyledi.

Şam’dan telefon yoluyla BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Kabalan, Suriye idaresinin genel olarak normalleşmeden yana olduğunu, öte yandan Suriye’nin Türkiye’den birçok talebi bulunduğunu ve birinci etapta Türkiye’deki Suriyeli muhalif TV kanallarının yayınlarının durdurulmasının kıymetli bir yeterli niyet göstergesi olarak görüleceğini belirtti.

Suriye’nin eski Ankara Büyükelçisi Nidal Kabalan

Türkiye’deki gelişmelerin Suriye’de hem kamuoyunda hem de hükümet etraflarında dikkatle takip edildiğini belirten Kabalan, Şam’ın olağanlaşma konusunda şimdi resmi bir açıklama yapmadığını zira Türkiye’den somut bir adım beklediğini kaydederek “Hepimiz olayların nasıl gelişeceğini, Erdoğan ve öbür Türk yetkililer tarafından Suriye ile bağların yine başlaması konusunda yapılan açıklamaların somutlaşıp somutlaşmayacağını bekliyoruz” dedi.

‘KOŞULLAR OLAĞANLAŞMAYA DAHA UYGUN’

Eski büyükelçi, “Türkiye ile bağlantıların olağanlaşması mutlaka Suriye halkının ve Suriye devletinin çıkarınadır. Tahminen de yeni bir dünya nizamını gözlemliyoruz. Ukrayna’daki savaş birçok ülke üzerinde tesirde bulundu. Bölgenin çeşitli kesimlerinde yaşanan tansiyonlar ise daha evvel çok daha sert bir tavır alan ülkeleri, yeni açılımlara ikna etti. Hasebiyle şartlar bugün Türkiye ile Suriye ortasındaki münasebetlerin tekrar geliştirilmesi için daha uygun” tabirlerini kullandı.

Öte yandan Kabalan, “Türkiye, Suriye’deki gerginliğin artışının bir kesimiydi. Hasebiyle bu gerginliği azaltmaya başlayacak olan da Türkiye” yorumunda bulunarak Suriye’nin Türkiye’den beklentilerini şöyle sıraladı:

– İdlib Eyaleti’nin denetiminin büsbütün Suriye idaresine geçmesi
– Halep-Lazkiye ortasındaki M4 karayolunun denetiminin yeniden idareye verilmesi
– Suriyeli kurumlar ve bireylere yönelik yaptırımların kaldırılmasının sağlanması
– Hem Türkiye hem de bölge ülkelerinin terörist olarak tanımladığı kümelere askeri, mali ve istihbarat dayanağının kesilmesi

Kabalan, Suriye Devlet Lideri Beşar Esad ile.

‘TERÖRLE UĞRAŞTA İŞ BİRLİĞİ VARDI’

“Bunlar Suriye’de olumlu karşılanacak ve Şam bu adımlara muhakkak karşılık verecektir” diyen Kabalan, Türk ordusunun Suriye’nin kuzeyindeki varlığına da karşı çıktıklarını kaydetti. Kabalan, bağlantıların gerçek manada olağanlaşması ve büyükelçiliklerin açılması kademesine geçilmesi için ise vakte gereksinim olduğunu söyledi.

“İster Kürt ister Arap ister Türkmen vs. olsun, tüm yasa dışı kümelerin silahlı varlığına karşıyız. Terörizmin de net bir tarifine gereksinimimiz var” diye konuşan Kabalan, “Ankara’da büyükelçilik vazifesini yürütürken Türk ve Suriyeli istihbarat vazifelileri ortasında sistemli bir formda üst seviye toplantılar olurdu. Suriye ile Türkiye ortasında, Suriye’nin kuzeyinde terörist Kürt kümelerinin denetimi konusunda önemli bir iş birliği vardı. Öncesinde de Adana mutabakatı imzalanmıştı” tabirlerini kullandı.

GÖÇMENLERİN SURİYE’YE DÖNÜŞÜ

Kabalan, önümüzdeki periyotta iki ülke ortasındaki kıymetli gündem hususlarından birinin Suriyeli göçmenlerin ülkelerini dönüşü olacağını belirtti. Suriyeli göçmenlerin farklı ülkelerde siyasi maksatlar için kullanıldığını öne süren Kabalan, “Türkiye’deki mültecilerin değerli bir kısmı dönmek istiyor” yorumunu yaptı.

Kabalan, Suriye’ye dönenlerin çeşitli insan hakları ihlalleriyle karşılaştıkları istikametindeki açıklamalara karşı çıkarak “Suriyeli mültecilerin geri dönüşü konusunun yakın bir gelecekte halledilebileceğini düşünüyorum. Mültecilerin büyük bir kısmının inançlı bir formda ülkelerine dönebileceğine inanıyorum. Bir tanesi yeni olmak üzere birçok af çıkartıldı. Suriye idaresinin dönenleri tutuklandığı propagandası yapılıyor. Yüzbinlerce insanın döndüğünü ve silah taşımış bireylerin dahi olağan yurttaşlar olmayı kabul ederek döndüğünü biliyorum” dedi.