Tüketici hakları için yeni devir başladı

Ticaret Bakanlığının tüketicinin daha ileri düzeyde korunması için yayımlanan düzenlemeleri bugün prestijiyle yürürlüğe girdi.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanunu’nda değişiklik öngören 7392 sayılı Kanun 1 Nisan’da yayımlanırken, devre tatile ait düzenlemeler yayımı tarihinde, öteki düzenlemeler ise bugün yürürlüğe girdi.

TÜKETİCİ LEHİNE DÜZENLEME YAPILDI

Söz konusu Kanun ve ikincil düzenlemelerle, taksitle satış kontratlarında temerrüde düşmeleri halinde tüketiciler lehine düzenleme yapıldı.

Taksitle satış kontratlarında, tüketicilerin temerrüde düşmeleri halinde tüm borcun talep edilebilmesi konusunda mukavele bedelinin dikkate alınması sağlanarak ödeme zahmetine giren tüketicinin tüm borcunu ödemesinin daha geç talep edilmesi sağlandı.

14 GÜN İÇİNDE ÖDENİRSE HAKLARDAN YARARLANACAK

Tüketici kredisi borcunun tamamını 14 gün içinde ödeyen tüketiciler, bildirim aranmaksızın Kanun’un cayma hakkına ait tanıdığı haklardan yararlanmaya başlayacak.

Tüketicilerin, tüketici kredisi mukavelelerinde 14 gün içerisinde cayma haklarını kullanarak yalnızca krediden yararlanılan periyoda ait faizi ödeyerek kapatabilecekleri kredi borçlarında, bu cayma hakkının kullanılmaması nedeniyle faize ek olarak ödedikleri fiyat ve komitelerin maliyetine katlanmaları önlenecek.

Cayma mühleti içerisinde kredi borcunun tamamını erken ödeyen tüketicilerin cayma hakkını kullandıkları kabul edilecek ve tüketiciler, iadesi gerekli fiyatları geri alabilecek.

Belirsiz periyodik kredi mukavelelerinde faiz oranının düşürülmesi halinde tüketiciler, 30 gün beklemeden bu indirimden faydalanmaya başlayacaklar.

BANKALAR SEÇENEK SUNACAK

Kredi kartı yahut kredili mevduat hesabı üzere belgisiz müddetli kredi kontratlarında yapılan faiz oranı indiriminin uygulanabilmesi için 30 gün öncesinde bildirim yapılması kuralı kaldırılarak akdi faiz oranının düşürülmesi durumunda da bu değişikliğin tüketiciye bildirildiği periyoda ait son ödeme tarihinden itibaren uygulanabilmesine imkan sağlandı.

Tüketici ve konut kredilerinde krediyle ilgili olmayan sigortalar ve yan finansal eser ve hizmetler yasaklandı.

Bankaların sigortasız kredi seçeneğini de tüketiciye sunmak koşuluyla, kredi kontaklı sigortayı da içeren bir teklifi tüketiciye sunabilmelerine imkan tanınarak, tüketicinin bu 2 teklifi de kendi iradesiyle değerlendirmesi ve sigortalı ya da sigortasız teklifi tercih edebilmesi sağlandı.

Farklı faiz oranlı kredi tekliflerinden indirimli olanın seçilebilmesi için kredi verenin kaide koştuğu kredi ilişkili sigortalar dışında tüketicinin gereksinim duymadığı ve yararlanmayacağı yan finansal eser yahut hizmetlerin alım koşulu yasaklanarak kredi nedeniyle tüketicilerin katlandığı maliyetler azaltıldı.

Ön ödemeli olarak tüketicilere satılan konutun azami teslim mühleti 48 aya çıkarılırken, mukavelede belirlenen teslim tarihine uyulması da mecburî hale geldi.

E-TİCARETTE HİZMET SAĞLAYICI PLATFORMLARA SORUMLULUK

Mesafeli kontratlarda aracı hizmet sağlayıcı pozisyonunda olan platformlara birinci sefer sorumluluk ve yükümlülükler getirildi.

Tüketicilerin e-ticaret alışverişlerinde taraf oldukları aralı kontratlara ait olarak aracı hizmet sağlayıcılara, tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve takip edebilecekleri kesintisiz bir sistemi kurma yükümlülüğü getirildi.

Ayrıca aracı hizmet sağlayıcıların aralıklı mukavelelerin bedel tahsilatına da aracılık etmeleri durumunda, bedel kendilerinde kaldığı sürece teslim yahut ifa ile cayma hakkının kullanımında satıcı yahut sağlayıcı ile tüketicilere karşı sorumlu olacak.

ÖN ÖDEMELİ DEVRE MÜLK SATIŞI YASAKLANDI

Tüketicilerin mağduriyet yaşadığı alanların başında gelen devre tatil mukavelelerine ait yapılan değişikliklerle bu bölümde yaşanan tüketici problemleri azaltılacak.

Devre tatil kesimine faaliyet gösteren şirketlerin uymak zorunda oldukları kurallar tüketici lehine olacak formda tekrar düzenlendi.

Ön ödemeli adapla devre mülk ve şahsi hakka bahis devre tatil satışı yasaklanırken, bu cins satışlara ait kararlar yürürlükten kaldırılarak tüketicilere yalnızca büsbütün bitmiş ve işletilmeye hazır olan tesislerin satışının yapılması sağlandı.

Tüketicilerin haklarının daha kapsamlı bir biçimde korunabilmesi hedefiyle tıpkı hakka mevzu devre tatil kontratlarının yalnızca Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen tarz ve temeller çerçevesinde devre mülk mukavelesi biçiminde kurulması zarurî kılındı.

Kooperatif yahut ticaret şirketi iştiraki ya da dernek yahut vakıf üyeliği halinde devre tatil hakkı tanınamayacağı hususu düzenlendi.

Ayrıca, paravan şirketler kurularak tüketicilerin mağdur edilmesinin engellenmesi gayesiyle devre tatile husus mal üzerinde birebir hak sahibi olmayanların devre mülk yahut devre tatil satışı yapamayacakları karara bağlandı.

Cayma mühleti içinde tüketiciden ödeme yahut borçlandırıcı doküman alma yasağı devre mülk kontratlarını de kapsayacak halde genişletildi. Kelam konusu yasağın ihlali halinde, tüketicilere ödemelerinin derhal iade edileceği ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü dokümanın tüketici tarafından geçersiz olacağı hususu düzenlendi.

Tüketicilerin, şahsi hakka husus mukavelelerde vakitle tesisin eskimesi, hizmetlerin beklenen nitelikte sunulamaması, yüksek aidat fiyatları üzere meseleler nedeniyle 99 yıla varan mukaveleler nedeniyle mukaveleleri feshedememeleri ve bu tesisler için her yıl yüksek aidat fiyatları ödemek zorunda oldukları göz önünde bulundurularak, şahsi hakka mevzu devre tatil mukavelelerinde 10 yıllık azami müddet sonu getirildi.

Bu düzenlemelere ek olarak, tüketicinin en az 90 öncesinden devre tatili kullanmayacağını sağlayıcıya bildirmesi durumunda, o devir için rastgele bir isim altında bedel alınmayacağı düzenlendi.

Ayrıca, Kat Mülkiyeti Kanunu’nda öngörülen 15 günlük devre mühletinin uzun bir mühlet olduğu ve dünya uygulamalarının çoklukla 7 gün halinde olduğu dikkate alınarak Kanun’da yer alan minimum müddet 7 gün olarak değiştirildi.

SAHTE SERVİS İSTASYONLARININ ÖNÜNE GEÇİLECEK

Sürdürülebilir tüketimi özendirmek ve tasarrufu teşvik ederek israfı önlemek emeliyle yenilenmiş eserler birinci kez kanunla düzenleme altına alındı.

Cep telefonu üzere tüketicilerin sıklıkla değiştirdiği ve ithalatta kıymetli bir yer tutan eserlerin Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen “yenileme merkezleri” aracılığıyla donanım, yazılım yahut fiziki özelliklerinde güzelleştirme yapılarak, en az 1 yıl müddetle, garantili olacak halde tüketicilere tekrar satılmasına imkan tanındı.

Yetkili servis istasyonları dışında tüketicilere hizmet sunan özel servis istasyonlarının yetkili servis istasyonu algısı oluşturacak biçimde hizmet vermelerinin önlenmesi ismine özel servis istasyonlarına servis fişi, tabela ve broşür üzere her türlü tanıtım ve faaliyetlerinde “özel servis” ibaresi kullanma mecburiliği getirildi.

Tüketicilerin yanlışsız ve yeni yetkili servis istasyonu bilgilerine ulaşabilmeleri, rastgele bir aldatıcı uygulama nedeniyle mağdur olmamaları gayesiyle üretici ve ithalatçılara, tüm yetkili servis istasyonlarına ait bilgilerini Bakanlıkça kurulan sisteme kaydetme zaruriliği getirildi.

Öte yandan, garanti mühleti tamamlandıktan sonra yedek modülün temin edilememesi, servis istasyonunun bulunmaması üzere münasebetlerle satış sonrası hizmetin verilmemesi üzere durumların önüne geçilmesi maksadıyla Ticaret Bakanlığınca belirlenen kullanım ömrü müddetince tüketiciler, üretici ve ithalatçılardan ziyanlarının tazminini talep edebilecekler.

TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNE MÜRACAAT HUDUDU 30 BİN LİRAYA ÇIKARILDI

Tüketiciler için faal ve masrafsız bir hak arama yolu olan tüketici hakem heyetlerine müracaat hududu 15 bin 430 liradan 30 bin liraya çıkartıldı.

Tüketici hakem heyetlerinin üye, raportör ve toplantı bahislerine ait kurumsal alt yapısı güzelleştirildi.

Heyetlerin inceleme mühleti hızlandırılarak, 6 aylık mühlete ek edilebilecek ek müddet 6 aydan 3 aya indirildi.

Tüketici hakem heyetine yapılacak müracaatta bulunması gereken zarurî bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, heyet tarafından müracaatlar hakkında ret kararı verilmeden evvel, 7 gün müddet verilmek suretiyle, müracaat sahibinden ek bilgi yahut doküman istenmesi mecburî tutuldu.

Taraflardan her birinin, kararın bildiriminden itibaren 15 gün içinde, birinci müracaatında yer alan talepleriyle ilgili olarak tüketici hakem heyetince karar verilmeyen konularda, kararın tamamlanmasını isteyebileceği karara bağlandı.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yer alan cezalar tekrar gözden geçirilerek, cezaların uygulanabilir ve caydırıcı olmasına yönelik değişiklikler yapıldı.

Tüketicilerle ön ödemeli devre tatil mukavelesi kuran yahut kurulmasına aracılık edenler hakkında 3 yıldan 6 yıla kadar mahpus cezası uygulanması kararı getirildi.

Ayrıca Reklam Konseyine internet üzerinden yapılan tüketicileri aldatıcı ve mevzuata karşıt reklamlar hakkında erişimin engellenmesi kararı verme yetkisi tanındı. AA