Türkiye 2023’te 1,2 milyar dolarlık sığır ithal etti

Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) 2023 yılı dış ticaret datalarını açıkladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dataları temel alınarak hazırlanan TGDF Dijital Data Paneli’ne nazaran geçen yıl tarım, besin ve içecek kesimi evvelki yıla nazaran yüzde 4,92 artışla 26,49 milyar dolar ihracat ve yüzde 3,46 artışla 21,13 milyar dolar ithalat yaptı. Geçen yıl Dış Ticaret İstikrarı evvelki yıla nazaran yüzde 11,11 artışla 5,36 milyar dolar fazla verdi.

Aralık 2023 prestijiyle aylık temelde ise ihracat geçen yıl birebir periyotla karşılaştırıldığında yüzde 1,58 artışla 2,65 milyar dolar, ithalat ise geçen yıl birebir periyoda kıyasla yüzde 20,2 azalarak 1,44 milyar dolar oldu. Aralık ayında sığır ithalatı yüzde 638,3, buğday ithalatı yüzde 4,5 artarken, ham ayçiçeği yağı yüzde 13,2 azaldı.

2023 yılında ünite ihracat kıymeti evvelki yıla nazaran yüzde 7,56 düşüşle 1.117 dolar/ton oldu. İthalat ünite bedeli ise evvelki yılla karşılaştırıldığında yüzde 6,49 azalarak 639 dolar/ton oldu.

SIĞIR İTHALATI

Türkiye 2023 yılında 1 milyar 163 milyon dolar meblağında sığır ithalatı yaptı. Geçen yıl aralık ayında sığır ithalatı yüzde 638 artışla 133,3 milyon dolar olurken, geçen yılın tamamında sığır ithalatının meblağı 1 milyar 163 milyon doları buldu.

Aralık ayında sığır ithalatında en büyük hisse 56,4 milyon dolarla Brezilya’ya ilişkin olurken, bu ülkeyi 55,2 milyon dolarla Uruguay ve 7,8 milyon dolarla Almanya izledi.

Geçen yıl sığır ithalatında birinci üç ülke 453,9 milyon dolar ile Brezilya, 246,8 milyon dolar ile Uruguay ve 99 milyon dolar ile Çekya olarak sıralandı.

DIŞ TİCARETTE ÖNE ÇIKAN ÜRÜNLER

2023 yılında ihracatta öne çıkan eserlerde birinci sırayı 1 milyar 465,1 milyon dolar ile un aldı. Bu eseri 985,1 milyon dolar ile fındık içi ve 954,7 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı izledi. Bu eserler, geçen yıl prestijiyle toplam ihracatın yaklaşık yüzde 12,8’ini oluşturdu.

Geçen yıl ithalatta ise en fazla ithal edilen eser 3 milyar 402,4 milyon dolar ile buğday oldu. Buğdayı 1 milyar 679,3 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 1 milyar 303,9 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı takip etti. Bu 3 eser, geçen yıl prestijiyle toplam ithalatın yüzde 29,9’unu oluşturdu.

ARALIKTA İHRACAT VE İTHALAT

Aylık temelde değerlendirildiğinde, geçen yıl aralık ayında ihracatta öne çıkan eserlerde birinci sırayı 160,3 milyon dolar ile mandalina alırken, bu eseri 146 milyon dolar ile fındık içi ve 109,9 milyon dolar ile buğday unu izledi.
Aynı ayda en fazla ithal edilen eserler ise 216,2 milyon dolar ile buğday, 133,3 milyon dolar ile sığır ve 73,2 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı olarak sıralandı.

İTHALATTA RUSYA BİRİNCİ SIRADA

Geçen yıl yapılan ithalatta birinci sırayı 3 milyar 402,4 milyon dolar ile buğday aldı. Rusya ve Ukrayna, buğdayın en fazla ithal edildiği birinci iki ülke oldu.

2023 yılında, Rusya’dan 2 milyar 596 milyon dolar, Ukrayna’dan 750,5 milyon dolar ve Moldova’dan 32,8 milyon dolar fiyatında buğday ithalatı yapıldı. Rusya ve Ukrayna’nın toplam buğday ithalatındaki hissesi yaklaşık yüzde 98,3 oldu.

Aylık temelde bakıldığında ise geçen yıl aralık ayındaki 216,2 milyon dolarlık buğday ithalatının 186,3 milyon dolarlık kısmı Rusya’dan yapıldı. Rusya’nın akabinde Ukrayna’dan 25,1 milyon dolar ve Moldova’dan 3,7 milyon dolar buğday ithalatı yapıldı.

Geçen yıl buğdaydan sonra 1 milyar 679,3 milyon dolar meblağında soya fasulyesi ve 1 milyar 303,9 milyon dolar fiyatında ham ayçiçeği yağı ithal edildi. Soya fasulyesi ithalinde birinci sırayı 968,6 milyon dolar ile Brezilya alırken, bu ülkeyi Ukrayna (567,7 milyon dolar) ve ABD (116,3 milyon dolar) takip etti. Ayçiçeği yağı ithalatında ise sıralama 851,9 milyon dolar ile Ukrayna, 423,1 milyon dolar ile Rusya ve 15,9 milyon dolar ile Bulgaristan oldu.

2023 yılında Türkiye’nin ithalatında birinci 3 sırada yer alan 3 eserde ithalatın büyük kısmı Rusya ve Ukrayna’dan yapıldı.

EN FAZLA İHRACAT ŞEKERDE

Geçen yıl dış ticaret dataları dallara nazaran incelendiğinde; en fazla ihracatın 2 milyar 819 milyon dolar ile Şeker ve Şekerli Mamuller dalında yapıldığı görüldü. Bu kesimi sırasıyla Yaş Meyve kesimi (2 milyar 465 milyon dolar), Bitkisel Yağ bölümü (2 milyar 309 milyon dolar), Sert Kabuklu Meyveler kesimi (1 milyar 955 milyon dolar) ve Makarna kesimi (1 milyar 606 milyon dolar) takip etti.

Şeker ve Şekerli Mamuller kesiminin toplam ihracat içindeki hissesi yüzde 12,39, Yaş Meyve bölümünün yüzde 10,83, Bitkisel Yağ dalının yüzde 10,15, Sert Kabuklu Meyveler dalının yüzde 8,59 ve Makarna bölümünün yüzde 7,06 oldu.

Yine tıpkı periyotta en fazla ithalat 5 milyar 119 milyon dolar ile Hayvan Yemi kesiminde yapıldı. Bu kesimin akabinde en fazla ithalat yapan kesimler; Un (3 milyar 687 milyon dolar), Bitkisel Yağ (3 milyar 519 milyon dolar), Canlı Hayvan Ticareti (1 milyar 194 milyon dolar) ile Kakao ve Çikolata (781 milyon dolar) kesimleri olarak sıralandı.

Hayvan Yemi dalının toplam ithalat içindeki hissesi yüzde 28,9, Un dalının yüzde 20,82, Bitkisel Yağ kesiminin yüzde 19,87, Canlı Hayvan Ticareti kesiminin yüzde 6,74 ile Kakao ve Çikolata dalının yüzde 4,41 oldu.

İHRACATIN ARTTIĞI VE AZALDIĞI SEKTÖRLER

Geçen yıl evvelki yıla kıyasla ihracatı kıymet olarak en fazla artan dalların başında 521 milyon dolar ile (yüzde 48,05 artış) Makarna dalı geldi. Bu bölümü 495 milyon dolar ile (yüzde 67,43 artış) Hayvan Yemi kesimi, 278 milyon dolar ile Yaş Meyve dalı (yüzde 12,73 artış), 268 milyon dolar ile Zerzevat kesimi (yüzde 31,43 artış) ve 200 milyon dolar ile Şeker ve Şekerli Mamuller dalı (yüzde 7,63 artış) izledi.

Söz konusu periyotta ihracatı kıymet olarak en fazla düşen kesim 288 milyon dolar ile (yüzde 30,42 düşüş) Beyaz Et dalı oldu. Ayrıyeten Süt ve Süt Eserleri bölümü 238 milyon dolar (yüzde 40,88 düşüş), Salça ve Konserve kesimi 110 milyon dolar (yüzde 10,47 düşüş), Bakliyat dalı 103 milyon dolar (yüzde 13,70 düşüş) ve Canlı Hayvan Ticareti kesimi 64 milyon dolar (yüzde 50,54 düşüş) geriledi.

Geçen yıl evvelki yılla karşılaştırıldığında ithalatı kıymet olarak en fazla artan kesim 1 milyar 15 milyon dolar ile (yüzde 567,3 artış) Canlı Hayvan Ticareti dalı oldu. Bu dalın akabinde Pirinç Değirmenciliği bölümü 322 milyon dolar (yüzde 455,3 artış), Kakao ve Çikolata bölümü 201 milyon dolar ile (yüzde 34,7 artış), Un kesimi 112 milyon dolar (yüzde 3,1 artış) ve Kahve, Çay ve Baharat bölümü 89 milyon dolar (yüzde 15,9 artış) ile ithalatı kıymet olarak en fazla artan dallar olarak sıralandı.

Bu periyotta ithalatı en çok düşen bölümler ise 555 milyon dolar ile Hayvan Yemi kesimi (yüzde 9,8 düşüş), 497 milyon dolar ile Bitkisel Yağ dalı (yüzde 12,4), 188 milyon dolar ile Şeker ve Şekerli Mamuller Bölümü (yüzde 24 düşüş), 31 milyon dolar ile Balıkçılık ve Su Eserleri kesimi (yüzde 10,6 düşüş) ve 14 milyon dolar ile Kuru Meyve ve Zerzevat bölümü (yüzde 26 düşüş) oldu.

DIŞ TİCARETTE ÖNE ÇIKAN ÜLKELER

Geçen yıl dış ticaret bilgileri ülke bazında değerlendirildiğinde; en fazla ihracat yapılan ülke 3 milyar 236 milyon dolar ile Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat 1 milyar 898 milyon dolar ile Almanya’ya, 1 milyar 816 milyon dolar ile Rusya’ya, 1 milyar 538 milyon dolar ile ABD’ye ve 1 milyar 182 milyon dolar ile İtalya’ya yapıldı. 2023 yılında bu 5 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 36,5’ini oluşturdu.

Aynı devirde ülke bazında ithalat en fazla 4 milyar 901 milyon dolar ile Rusya’dan yapıldı. Bu ülkeyi, 2 milyar 820 milyon dolar ile Ukrayna, 1 milyar 959 milyon dolar ile Brezilya, 1 milyar 4 milyon dolar ile Malezya ve 949 milyon dolar ile ABD izledi. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 55,05’sini oluşturdu.

Geçen yıl Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı birinci 2 ülke sırasıyla Rusya ve Ukrayna oldu. Bu iki ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 36,5’ine denk düştü.

Türkiye, geçen yıl en fazla ihracat yaptığı ülkelerden Irak’a un, dondurulmuş tavuk eti, kırmızı mercimek; Almanya’ya fındık içi, ambalajlı fındık, kiraz, Rusya’ya ise mandalina, alabalık, mandalina ve şeftali ihraç etti.

Türkiye’nin birebir devirde en fazla ithalat yaptığı Rusya’dan buğday, dane mısır, ham ayçiçeği; Ukrayna’dan ham ayçiçeği yağı, buğday, soya fasulyesi ve Brezilya’dan ise soya fasulyesi, sığır ve kahve ithal etti.