Çevre, İklim ve Sağlık için İş Birliği Projesi (ÇİSİP) ile Temiz Hava Hakkı Platformu çatısı altında bir araya gelen STK’lar ve kurumlar, Türkiye’de hava kirliliği kaynaklı ölümlerin arttığına dikkat çekti.
Uzmanlar, Türkiye’nin, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) geçen yıl revize ederek aşağı çektiği sınır değerlerini benimsemesi ve önlem alması çağrısını yineledi.
ÇİSİP’ten yapılan yazılı açıklamada, Türkiye’nin mevcut hava kalitesinin DSÖ’nün halk sağlığını korumak için belirlediği güncel sınır değerlerini karşılamadığına vurgu yapıldı.
Açıklamada, Türkiye’nin hiçbir yerindeki hava kalitesinin sağlıklı düzeylerde olmadığı ve hava kirliliğinin insan sağlığına zarar verecek boyutta olduğunun altı çizildi.
EN ÖNEMLİ ÜÇÜNCÜ ÖLÜM NEDENİ
Türkiye’nin, dünyada hava kirliliğinin en yoğun yaşandığı ülkelerden biri olduğuna vurgu yapılan açıklamada, şu bilgiler dikkat çekti:
● Hava kirliliği, Türkiye ve dünyada en fazla ölüme neden olan çevre kirliliği olarak öne çıkarken; bulaşıcı olmayan hastalıklar arasında yüksek tansiyon ve sigara kullanımından sonra üçüncü sıradaki ölüm nedeni.
● Türkiye’de 2017-2019 aralığında hava kirliliği nedeniyle trafik kazalarının neredeyse 6-7 katı kadar ölüm yaşandı.
● Avrupa Komisyonu 2022’nin ikinci yarısında hava kirliliği sınır değerlerini revize etmeye hazırlanırken, Türkiye’nin 2029 için belirlediği ince partikül madde (PM2.5) kirliliği limiti, DSÖ sınır değerlerinin 5 katı.
● Sağlık uzmanları, hava kirliliğinden kaynaklanan milyonlarca can kaybının önlenmesi için Türkiye’nin de DSÖ’nün yeni sınır değerlerine uymasını talep ediyor.
ÇİSİP, “Türkiye’nin de DSÖ kılavuz değerlerine uyması durumunda hava kalitesi artacak, hava kirliliğinin insan sağlığına olumsuz etkileri de önemli ölçüde bertaraf edilecek” açıklamasında bulundu.
‘HER YIL 8 MİLYON ERKEN ÖLÜME YOL AÇIYOR’
Öte yandan, hava kirliliğinin her yıl 8 milyon erken ölüme yol açtığı tahmin ediliyor.
Bu ölümlerin 4.2 milyonu sanayi, trafik ve ısınma gibi kaynaklı dış ortam hava kirliliği, 3.8 milyonu ise evlerde ısınma ve yemek amaçlı kullanılan yakıtlardan kaynaklanan iç ortam hava kirliliği nedeniyle gerçekleşiyor.
Yüksek tansiyon, tütün kullanımı ve bulaşıcı hastalıklardan sonra üçüncü önde gelen ölüm nedeni de hava kirliliği.
2019’da DSÖ tarafından hazırlanan Küresel Hastalık Yükü araştırmasına göre, dünya genelinde kadınlarda 2.92 milyon ölümün (tüm kadın ölümlerinin yüzde 11,3’ü), erkeklerde 3.75 milyon ölümün (tüm erkek ölümlerinin yüzde 12,2’si) hava kirliliğine bağlı gerçekleştiği hesaplandı.
‘TRAFİK KAZALARININ 6-7 KATI KADAR’
Türkiye’de ise, ÇİSİP’de yer alan uzmanların da destek verdiği Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından 2020’de yayınlanan ve DSÖ 2005 değerlerini baz alan araştırmaya göre 2017-2019 aralığında hava kirliliği nedeniyle trafik kazalarının neredeyse 6-7 katı kadar ölüm yaşandı.
Aynı araştırmaya göre, hava kirliliği DSÖ kılavuz değerine indirilseydi; 2019’da tüm ölümlerin yüzde 7,9’u (31.476 ölüm) ve 2018 yılındaki tüm ölümlerin yüzde 12,13’ü (45 bin 398 ölüm) önlenebilirdi.
‘BEBEK ÖLÜMLERİ ENGELLENEBİLİRDİ’
Çocuk Nörolojisi Uzmanı, Doç. Dr. Semih Ayta, hava kirliliğinden etkilenmeyen organ ve sistemin neredeyse olmadığına dikkat çekerek, “Özellikle kalp damar ve solunum sistemleri daha çok etkileniyor. Maruziyet düzeyi ve süresi ile kalp damar hastalık riski artsa da yapılan çalışmalarla güvenli bir eşik değer olmadığı sonucuna varılmıştır” dedi.
“Anne karnında metil civa, kurşun gibi ağır metallere maruz kalmanın çocukta IQ düzeylerini etkileyebildiği kabul edilmektedir” diyen Ayta, “Çocuk hastalarla yapılan çalışmalar, gene özgü DNA metilasyonunun hava kirliliği ile astım atakları arasındaki olası aracı rolünü ortaya koymuştur” diye konuştu.
Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan ise, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye’de 2018’de 19 milyon çocuğun (0-14 yaş, nüfusun yüzde 23’ü) ortalama 49 μg/m3 PM10’a maruz kaldığını tahmin ediyoruz. Aynı yıl için DSÖ araçlarıyla yaptığımız bir çalışmada maruz kalınan PM10 kirliliği eski DSÖ sınırlarına düşürülseydi, 2018’de gerçekleşen 8.959 hastane başvurusunun, yüzde 17,8 akut ölümün ve yüzde 11,9 bebek ölümünün önlenebileceği saptadık.”
Pars Grafit Nerelerde Kullanılır?
1. Makina Parçalarında Yağlayıcı Olarak
Makina parçaları üzerinde uzun müddet yapışabilmesi özelliği ile, makina yataklarında yağlama maddesi olarak kullanılabilir. Bu alan için kullanılabilecek grafitin çok saf olması (en az % 95 grafitleşmiş karbon) ve kuvars gibi sert mineralleri içermemesi gerekir. Taşıyıcı sıvının türüne bağlı olarak, grafit burada kuru veya yaş bir tabaka oluşturur. Kuru tip, fırın zincir ve arabalarında, motor silindirlerinde, deniz araçlarında ve kimyasal tesislerde; yaş tabaka türü ise, yüksek basınç altında, bilyalı yataklarda kullanılır.
EN UYGUN FİYATLARLA DMRSÜREN KİMYA’DA
2. Döküm Sanayinde
% 40 – 60 grafitleşmiş karbon içeren grafit tozlarının, asıl kullanıldığı yerler dökümhanelerdir. Kil ve kumla karıştırmak suretiyle döküm kalıpları yapımında kullanılır. Bentonit veya olivin ile karıştırılıp, öğütülmüş kok kömürü tozu ve petrol koku, bu sanayii dalında grafiti ikame edebilmektedir.
EN UYGUN FİYATLARLA DMRSÜREN KİMYA’DA
3. Kurşun Kalem Ucu Yapımında
Kurşun kalem ucu, işlenmiş kaolen, bentonit ve grafit karışımından yapılır. Bu kullanıma en uygun grafit türü, ince taneli ve kompakt olanıdır. Yumuşaklığı nedeniyle, daha çok doğal grafit tercih edilir. Saflığının yüksekliği oranında, bu alandaki kıymeti artar. Düşük kaliteli kalem uçları için amorf grafit kullanılır. Her iki durumda da arzu edilen grafit türü, aşındırıcı madde (kuvars gibi) içermeyen ve % 96 oranında grafitleşmiş karbona sahip olandır.
EN UYGUN FİYATLARLA DMRSÜREN KİMYA’DA
4. Motor ve Jeneratör Fırçaları İmalinde
Bu malzemeler, yüksek sıcaklıktaki amorf veya damar türündeki doğal grafitten yapılır. Bu amaçla uygun grafitin grafitleşmiş karbon miktarı % 85’ten fazla olmalıdır. Grafit fırça yapımında, zift, katran veya reçine ile bağlanmış grafit ve metal tozları (bakır veya gümüş) kullanılır.
EN UYGUN FİYATLARLA DMRSÜREN KİMYA’DA
5. Grafitin Diğer Kullanım Alanları
Son senelerde kuru pil sanayiinde, bol miktarda grafit kullanılmaya başlanmıştır. Bunun için pul türü (levhamsı) ve grafit tozu en uygunu olup, en az % 85 grafitik karbon içermesi gereklidir.
EN UYGUN FİYATLARLA DMRSÜREN KİMYA’DA
Pars alüminyum tozu,pars bakır tozu,Pars Çinko Tozu,Pars Grafit Tozu,Pars Kurşun Tozu,Pars demir tozu,pars kurşun oksit,pars kurşun oksit sülyen,pars kurşun oksit mürdesenk,pars fire assay flux,pars nitrik asit,pars hidroklorik asit,pars sülfürik asit,pars hidrazin hidrat,pars kaolin,pars sepiyolit,sunsep,sundiyo,sunmag,pars zeolit,pars 67 mangan dioksit,pars85 mangan dioksit,hadjin yılan kovucu,parsvet yara tozu,pars lime sülfür,nanotozlar,yemkat.com,sunshield kaolin,sunshield sıvı kaolin,pars silisyum karbür,silisyum karbür,dmr74 mangan dioksit,pars magnezyum sülfat,pars magnezyum sülfat anhidrat,pars magnezyum sülfat monohidrat,pars magnezyum oksit,pars bakır sülfat,pars demir sülfat monohidrat,pars kalay sökücü,pars nikel sökücü,süren vollastonit tozu,pars volfram tozu,pars molibden tozu,pars antimon oksit,pars potasyum hidroksit,pars potasyum silikat,kimyadeposu.com,claypacks.com,demsil silikajel,demsil kil paketi,demsil nem alıcı,nemal nem alıcı,pars sodyum metabisülfit,pars sodyum bisülfat,pars magnezyum nitrat,pars sodyum persülfat,pars kalsiyum sülfat,pars kalsiyum sülfat dihitrat,pars hayvan altlığı,pars sodyum lignosülfonat,pars maden tozları,pars metal tozları,pars yem katkıları,pars nanotozlar,pars çinko oksit,sunshield sıvı kaolen,süren titanyum tozu,pars bakır oksit,demsil silikajel,süren otocam çizik giderici,pars seryum oksit,süren ferro vanadyum tozu,pars spekülarit,süren bit-pire kovucu
DMRSÜREN KİMYA LTD.ŞTİ
05523307100-05325466184
Jurnalci.com
