Yargıçların borsada süreç yapmasına ‘şartlı’ evet
Yargıtay Yargı Etiği Müracaat Konseyi, yargıçların İstanbul Menkul Değerler Borsasında halka açık şirketlerin paylarına sahip olmasının etik olduğuna lakin şirket paylarının alım satımının “ticaret ve kar getirici faaliyet manasına gelecek sıklıkla yahut süreklilik gösterecek şekilde” yapılmasının ise meslek etiğine uygun olmadığına dair tavsiye kararı verdi.
Bir hakim, borsada halka açık şirketlerin paylarına sahip olmasının yahut bu çeşit şirketlerin paylarının alım satımını yapmasının uygun olup olmadığına dair tavsiye kararı verilmesi için Yargıtay Yargı Etiği Müşavere Şurasına başvurdu.
Başvuruyu inceleyen Heyet, yargıçların borsada halka açık şirketlerin paylarına sahip olmasının etik açıdan uygun olduğuna fakat şirket paylarının, ticaret ve kar getirici faaliyet manasına gelecek sıklıkla yahut süreklilik gösterecek halde alım satımını yapmasının etik açıdan uygun olmadığına karar verdi.
KARARIN GEREKÇESİNDEN
Yargıtay Yargı Etiği Müşavere Şurasının kararında, borsada pay alım satımı yapılmasındaki temel motivasyonun maddi yarar elde etmek olduğu belirtildi.
Bu piyasaların, nitelikleri prestijiyle belli bilgi birikimi isteyen teknik piyasalar olduğu, buradaki gelişmelerin yakından takip edilmesi gerektiği söz edilen kararda, tüm bu faaliyetlerin bilgi birikiminin yanında büyük ölçüde vakit ve emek harcanmasına yol açabileceği kaydedildi.
Hakimin tüm faaliyetlerinde, hem mesleğe yaraşır formda davranması hem de bunu imaj olarak ortaya koymasının, etik bir yükümlülük olduğuna işaret edilen kararda, hakimin olağan bir vatandaşa nazaran külfet olarak nitelendirilebilecek ferdî sınırlamaları kabullenmesi gerektiği de aktarıldı.
Kararda, hakimin yargı dışı faaliyetlerine ayırdığı emek, vakit ve gayret nedeniyle yargı vazifesini ihmal etmemesi gerektiği de vurgulandı.
Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 48’inci unsurunda, hakim ve savcıların meslekleri dışında çıkar getirici faaliyetlerde bulunmayacağının karar altına alındığı anımsatılan kararda, Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri’nin 6.1’inci unsurunda de “Yargı misyonu, hakimin başka tüm faaliyetlerinden üstün ve önceliklidir” sözlerinin yer aldığı hatırlatıldı.
Açıklanan nedenlerle hakimin “çok fazla vaktini alacak şekilde” borsada alım satım süreci yapılmasının etik olmadığı değerlendirmesine yer verilen kararda, şu tespitler yapıldı:
‘ÇOK FAZLA VAKTİNİ ALMASI HALİNDE’
“Menkul değer alım satımı için harcanan vakit ve emeğin yanı sıra daha çok yarar elde etmek için gösterilen efor, yargı dışı faaliyete ölçüsüz formda itina gösterilmesi ve vakit harcanması riski doğurabilir. Bu türlü bir durum da hakimin yargısal vazifesini yerine getirme kapasitesinin azalmasına yol açar.
Hakimin genel unsur olarak İstanbul Menkul Değerler Borsasında halka açık şirketlerin payına miras, satın alma, bağış üzere çeşitli yollarla sahip olmasında etik açından bir sakınca bulunmamaktadır. Fakat kelam konusu payların alım satımına ait süreklilik arz eden yahut sıkça yapılan bir faaliyet kelam konusu olduğunda, hakimin vazifelerini uygun formda yerine getirmesini garanti altına alan sınırlılıkların farkında olması gerekir.
Nitekim aile işletmesi dahi olsa hakimin ‘çok fazla zamanını’ alması halinde kelam konusu ekonomik faaliyetin yapılması uygun görülmemiştir.”
