Yarım Asırlık Tartışma Son Buldu: “Sirke”

Yüzlerce yıldır, Türk mutfağının vazgeçilmezi olan turşu, pek çok yemeğin yanına eklenerek sofraları şenlendiriyor. Sonbaharda kurulan turşular sıklıkla kış mevsiminin vazgeçilmezi haline geliyor. Areda Piar Türk halkının turşuya dair alışkanlıklarını araştırarak merak edilenlere ışık tuttu. Yeşilçam filmlerine konu olan ‘limon mu sirke mi’ sorusu da adeta yanıt buldu.

Kış mevsimi yaklaşırken, birçok evde turşu kurma hazırlıkları da başladı. İnsanlar, genellikle yaz sonlarında ve kış gelmeden önce sonbahar dönemlerinde turşu kurmaya başlar. Bu aylarda kurulan turşular, kış mevsiminde sofralara gelir ve yemeklerin yanında oldukça lezzetli bir destek gibi tüketilir. Areda Piar, Türk mutfağının vazgeçilmezi olan turşu alışkanlıklarına dair bir araştırma yaptı. Araştırma, turşu tüketicilerinin öne çıkan tercihlerini ortaya koydu.

“EN İYİ TURŞU SİRKEYLE OLUR”

Yeşilçam filmlerine de konu olan ‘en iyi turşu suyu sirkeden mi yoksa limondan mı olur’ tartışmalarında Türk halkı tercihini yaptı. Yüzde 75,9 gibi çok büyük bir çoğunluk turşunun ‘sirkeli’ olanını tercih ediyor. Yüzde 24,1 ise turşunun limonla yapılması gerektiğini dile getiriyor.

KIŞ HAZIRLIKLARIN BAŞINDA TURŞU GELİYOR

Areda Piar’ın bin 100 kişiyle gerçekleştirdiği araştırmaya göre, tüketiciler kışın tüketmek için yaptığı gıda hazırlıklarının başında yüzde 18,4 ile turşu geliyor. Diğer kış hazırlıkları ise sırasıyla şöyle; domates 11,6, tarhana yüzde 10,9, reçel yüzde 10,8, biberli menemen sosu yüzde 9,7, biber salçası yüzde 8,3, domates suyu yüzde 7,9, taze sebze yüzde 7,0, biber ve patlıcan kurusu yüzde 6,3, komposto yüzde 4,7, bamya kurusu yüzde 2,9 ve diğer seçeneği yüzde 1,5.

KAVANOZ MU DERİN DONDURUCU MU?

Sonbahar aylarında yapılan hazırlıkta tüketicilerin yüzde 33’ünün kışlık yiyeceklerini kendilerinin yaptığı ortaya çıktı. Yüzde 28,4’lük kesim ise organik ürün satıcılarından aldıklarını söyledi. Yüzde 24,8’i marketi tercih ederken, yüzde 13,8 tanıdığı birinden yiyeceklerini temin ediyor.

Peki, kışlık yiyeceklerini kendilerini yapanlar nasıl muhafaza ediyorlar? Tüketicilerin yüzde 50,7’si kışlık yiyeceklerini kavanozda muhafaza ederken, diğer yüzde 49,3’ü derin dondurucuda saklamayı tercih ediyor.

TURŞU ALINMAZ, KURULUR

Araştırmada katılımcıların yarısından çoğunun turşusunu kendi yaptığı da öğrenildi. Şöyle ki, “Turşunuzu nereden temin ediyorsunuz?” sorusuna yüzde 65,1’lik kesim ‘kendim yapıyorum’ cevabını verdi. Turşu severlerin yüzde 13,2’si turşucudan, yüzde 11’i marketten, yüzde 5,7’si tanıdığı birinden turşusunu almayı tercih ediyor. Yüzde 5 oranında bir kesim ise turşu almadığını ifade etti.

TÜRK HALKININ FAVORİ TURŞUSU SALATALIK

Turşu severlerin favori turşusu salatalık… Öyle ki ‘Favori turşunuz hangisi?’ sorusunda salatalık yüzde 44,7 ile zirvede. Diğer favori turşular ise sırasıyla şöyle; yüzde 24,8 karışık, yüzde 10,6 lahana, yüzde 9,2 biber, yüzde 4,2 acur, yüzde 1,9 taze fasulye, yüzde 1,2 yeşil domates, yüzde 0,7 havuç, yüzde 0,5 patlıcan, yüzde 2,2 diğer.

ŞALGAM YERİNE TURŞU SUYU TERCİH EDİLİYOR

Tüketicilerin yüzde 64,1’i turşu suyunu, yüzde 35,9’u şalgam suyunu tercih ediyor. Peki, turşu suyunu acılı mı seversiniz yoksa acısız mı? Turşu severlerin yüzde 51,3’ü acısız derken, yüzde 48,7’si acılı tüketmeyi tercih ediyor. Turşunuzu nasıl tercih edersiniz sorusuna ise yüzde 49,8’i acısız, yüzde 50,2 acılı yanıtını verdi.

TURŞUNUN YANINDA KURU FASULYE TÜKETİLİYOR

Turşu en çok neyin yanına yakışıyor? Türk halkının yarısından çoğu kuru fasulyenin yanında turşu olmazsa olmaz diyor. Yüzde 52,7’lik kesim turşu ile birlikte kuru fasulye tüketmeyi sevdiğini söylerken, yüzde 10,6’sı nohut, yüzde 8,1’i balık, yüzde 7,7’si pilav, yüzde 6,5’i tarhana çorbası, yüzde 2,9’u döner tüketiyor. Diğer tercihler ise yüzde 2,7’si dürüm, yüzde 2,7’si diğer, yüzde 2,2’si tavuklu pilav, yüzde 1,7’si kavurma, yüzde 1,2’si makarna, yüzde 1’i hamburger.

YUMURTANIN DA TURŞUSU MU OLUR

Bilindiği üzere Türk mutfağında birbirinden ilginç turşu çeşitleri var. Duyunca, “Bunun da turşusu mu olurmuş?” dedirtiyor. “Turşusu olduğunu duyduğunuzda şaşırdığınız ürünler nedir?” sorusunun cevabında ‘yumurta’ büyük bir çoğunlukla dile getirildi. Yüzde 40,2 yumurta derken, yüzde 13,4 balık, yüzde 11,2 bamba, yüzde 9,3 mandalina, yüzde 7,1 muz, yüzde 4,4 karpuz, yüzde 3,9 erik, yüzde 2,9 mantar, yüzde 2,7 kiraz, yüzde 2,2 avokado, yüzde 0,2 üzüm, yüzde 2,5 diğer cevabını verdi.

KIŞIN İKİ GÜNDE BİR TURŞU TÜKETİYORUZ

Turşu severlerin kışın neredeyse iki günde bir turşu yediği de öğrenildi. “Kışın turşu tüketme sıklığınız nedir?” sorusuna yüzde 35,1 ‘iki günde bir’, yüzde 27,2 ‘haftada bir’, yüzde 21,5 ‘nadiren’, yüzde 12,8 ‘ her gün’ yediğini söylerken, yüzde 3,4 ise hiç tüketmediğini ifade etti.

TURŞUNUN DİYARI İÇ ANADOLU BÖLGESİ

“En iyi turşu hangi bölgede yapılır?” sorusunda iç Anadolu bölgesi yüzde 24,3 ile ipi göğüsledi. Yüzde 21,8 Ege Bölgesi’ni, yüzde 19,9 Karadeniz Bölgesi, yüzde 14,6 Marmara Bölgesi, yüzde 7,2 Akdeniz Bölgesi, yüzde 6,7 Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 5,5 Doğu Anadolu Bölgesi takip etti.

AĞIZ SULANDIRAN LEZZET: ACILI BİBER TURŞUSU

Acılı biber severlerin en çok tercih ettiği çeşit yüzde 41,9 ile biberiye turşusu (tombik) oldu. Yüzde 36,1’i süs biber turşusu (ince), yüzde 22’si jalapeno biber turşusu (yuvarlak dilimlenmiş) dedi.

TURŞU TÜKETME SEBEBİNİZ NEDİR?

Turşu tüketicilerine neden turşu tükettikleri de soruldu. Yüzde 62’si yemek kültürü, yüzde 21,9’u hastalıklara karşı önlem, yüzde 10,8’i metabolizmayı hızlandırmak için olduğunu dile getirdi. Yüzde 5,3’ü ise diğer cevabını verdi.

TURŞU EN ÇOK KIŞIN TÜKETİLİYOR

Peki, turşunun mevsimi var mı? Turşu tüketicileri en çok hangi mevsimde turşu tüketiyor? Bu soru da açık ara bir yanıt buldu. Tüketicilerin yüzde 62,3’ü turşuyu kışın tercih ediyor. Yüzde 33,8’i dört mevsim derken, yüzde 2,8’si yaz yüzde 0,8’i sonbahar yüzde 0,3’ü ilkbahar dedi.

Türkiye genelinde bin 100 kişinin katıldığı ve 16 – 22 Ekim 2023 tarihleri arasında yapılan araştırma, kantitatif araştırma yöntemlerinden CAWI tekniği ile “Areda Survey’in Profil Bazlı Dijital Paneli” kullanılarak gerçekleştirildi.