Yeni yılda bu türlü yenilenin

Yeni yıl ile birlikte çabucak herkes yeni başlangıçlara odaklanır. En çok da sağlıklı bir ömür sürmek için birtakım planlar yapılır, diyet programlarına ve antrenmanlara başlanır. Lakin bu gayeler daha birinci haftalarda askıya alınır. ‘’Bu gayeleri gerçekleştirmek için ömür stili değişikliklerine gidilmesi şart’’ diyen İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, yeni yılda yenilenme yollarını şöyle açıkladı:

Yiyecekleri kurallı tüketin

Biyolojik cetlerimiz artık olduğu üzere et, zerzevat, ekmek, tatlı ve meyve üzere yiyecekleri bir ortada tüketmiyordu. Besinleri bulduklarında tek tek yemek durumundaydılar. Birinci kural; bol ölçüde rafine karbonhidrat içeren unlu besinler, beyaz ekmek, pastane eserleri, beyaz makarna ve beyaz pirinç üzere besinler hayvansal proteinlerle bir ortada tüketilmemelidir. İkinci kural meyveler tek başına tüketilmelidir. Üçüncü kural ise rafine beyaz şeker de tıpkı meyveler üzere tek başına tüketilmelidir.

Yemeği az ve öz yiyin

Rapor edilen bir yüzyıldan fazla yaşamış 2 bin kişinin uzun hayat sırrı incelendiğinde hepsinin değişik beslenme ve ömür alışkanlıklarına sahip olduğu görüldü. Diyetleriyle ilgili sağlam bilgiler edinilen tüm bu şahıslarda uzun hayatlarını açıklayan tek bir ortak nokta bulundu. O da besin ölçüsündeki ılımlılıktı.

Bitkisel yüklü beslenin

Sağlığa en faydalı diyetler olarak kabul edilen ve tüm dünyada kabul gören Akdeniz ve Okinawa diyetlerine bakıldığında, temel olarak bitkisel besinlerden oluştukları görülür. Akdeniz diyetinde taze, çeşitli, rengarenk zerzevat ve meyveler, soğuk sıkım zeytinyağı; Okinawa diyetinde ise taze ve çok az pişmiş çeşitli sebzeler ve otlar yer alır. Her iki diyette de kırmızı et, işlenmiş et eserleri yer almaz. Fakat bitkisel eserlerde de tarım ilacına maruz kalmış işlenmiş olanları sıhhatimizi tehdit edebilir. Münasebetiyle toksik kimyasal içermeyen, daha fazla vitamin ve mineral barındıran organik besinler tercih edilmelidir.

Hayvansal besinleri azaltın

Sebze ve meyveler yüzde 80-90 su ve bol ölçüde lif içerir. Hayvansal besinler ise daha az su içerir ve katiyetle lif içermez; bol ölçüde doymuş yağ, kolesterol, fazla kalori ve çok az hacim barındırır. Hayvansal besinlerin ise antioksidan kapasiteleri zayıftır. Doymuş yağ ile birlikte hayvansal besinler, hayvanın bütün ömrü boyunca maruz kaldığı birçok toksik kimyasala da mesken sahipliği yapar. Besin zinciri tablosunda bitkilerin üzerinde yer alan hayvanlar barındırdıkları bu doymuş yağ, kolesterol ve toksinlerini insanlara aktararak hastalıklara yol açarlar.

Basit karbonhidratlardan uzak durun

Sofra şekeri, fruktozdan varlıklı mısır şurubu, bal, pekmez, reçel, marmelat, kola, soda, kurutulmuş meyve, meyve suyu üzere besinler kolay karbonhidratlar olarak isimlendirilir ve sıhhat açısından ziyanlıdır. Ayrıyeten birebir formda beyaz un ve beyaz undan yapılmış olan ekmek, pasta, börek, poğaça, kek, makarna, kahvaltılık gevrek, bisküvi üzere besinler da şeker kategorisinde kıymetlendirilir ve kolay karbonhidratlar kümesinde yer alır. Bunlar insanı şişmanlatır, hasta eder ve erken yaşlandırır. Zerzevat, meyve, tam tahıllar, kuru baklagiller ise kompleks karbonhidratlardır ve sıhhate faydalıdır. Kolay şeker insanı şişmanlatır, hasta eder ve erken yaşlandırır.

İyi yağları tercih edin

Doymuş yağ ve trans yağ oranı yüksek bir diyetin bağışıklık sistemi ve damar sisteminin bozulmasına ve hasebiyle obezite, şeker hastalığı, kanser, kalp damar hastalıkları, felç, hafıza kaybı ve iktidarsızlık üzere pek çok sıhhat problemine yol açtığı gösterilmiştir. Bedenimiz için gerekli olan sağlıklı yağları tabiatın bize sunmuş olduğu formda, işlenmemiş, ısıtılmamış yani doğal bir besin unsuru olarak almak sıhhatimizin en değerli garantisidir. Kuruyemişler, organik zeytin, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, avokado, yeşil yapraklı sebzeler hatta kuru baklagiller ve tam tahıllar sağlıklı yağ kaynaklarıdır. En sağlıklı yağ soğuk sıkım zeytinyağıdır.

Sigara ve alkol tüketmeyin

Sigara ve alkol sıhhatinizi tehdit eden, kansere ve kalp damar hastalıklarına yol açan tehlikeli bir ikilidir. Sigara ve alkol büsbütün bırakılmalıdır.

Tuzda ölçüyü kaçırmayın

Bütün dünyada besinlere en fazla eklenen ve besinlerde en fazla bulunan iki öge, tuz ve şekerdir. Maalesef her ikisi de sıhhate ziyanlıdır. Bilhassa hazır besinlerde, kahvaltılıklarda, ekmek, zeytin, peynir üzere eserlerde bulunan tuz ölçüsü hayli yüksektir. Tuzun içindeki sıhhate ziyanlı öge hiçbir vakit saf ve element halde bulunmayan sodyumdur. Sodyum ihtiva eden her eser tuz üzere tesir gösterir. Monosodyum glutamat, sodyum bikarbonat, sodyum benzoat sodyum içerdikleri için günlük alımlarda kesinlikle hesaba katılmalıdır. Sodyumun yüzde 75-80’i hazır işlenmiş ambalajlı besinler aracılığıyla alınır. Fazla tuz alımı kalp damar hastalıkları, osteoporoz ve mide kanserinde artışla bağlantılıdır. Muhtaçlığımız olan tuz günlük tüketilen bitkisel besinlerde ve suda mevcuttur.

Kaliteli ve kâfi ölçüde su için

İnsan bedeninin yüzde 70’i sudur. Yalnızca su içmek yetmez. Kıymetli olan sıhhate uygun kaliteli suyu kâfi ölçüde tüketmektir. Ne yazık ki dünyada artık pak su kaynaklarına erişim çok zordur. Endüstriyel kimyasallar, kimyasal gübreler, tarım ilaçları, petrokimyasallar, evsel ve endüstriyel atıklar su kaynaklarını kirletmiştir. Su kaynaklarının bu kimyasallardan arınması için kâfi teknolojik imkanlar kısıtlıdır. Gereğince su içilmediğinde ise bedende toksinler birikir, metabolizma yavaşlar, kronik hastalıklar, ağrı üzere şikayetler ve kilo artışı gerçekleşir. Münasebetiyle pH’ı alkali, içinde birçok gerekli minerali barındıran, kimyasallardan arınmış, kâfi ve kaliteli su tüketmeyi her gün alışkanlık ve hedef haline getirmeliyiz.

Egzersiz yapın

Vücutta bulunan 640 kasın hepsinin çalışmasını ve dayanıklılığını sağlayan tempolu koşu üzere fizikî aktivelerin yanı sıra yük çalışmaları, yüzme üzere antrenmanlara de vakit ayrılmalıdır. Her gün sistemli olarak yürüyüş yapılmalıdır. Haftada 5 gün 30-45 dakika ortasında fizikî aktivite sıhhatin sigortasıdır.