Sosyal medya hesabından açıklama yapan YETERLİ Parti Sözcüsü Kürşad Güçlü, Salı günü Trabzon’da düzenlenecek ayin için iktidarı uyardı.
“15 AĞUSTOS 1461, TRABZON’UN FATİH SULTAN MEHMET TARAFINDAN FETİH TARİHİDİR”
Lozan hatırlatması yapan ve ayinin iptal edilmesini talep eden Şiddetli, şu tabirleri kullandı:
* “15 Ağustos 1461, Trabzon’un Fatih Sultan Mehmet tarafından fetih tarihidir… Türkiye aykırısı bölümler ise bunu adeta bir matem günü olarak görürler. Bu kıymetli günde gerçekleşen bir anma aktifliğine dikkat çekmek ve yetkilileri uyarmak istiyoruz.
* Cumhuriyetin kuruluşundan 2010 yılına kadar 88 yıldır ayin yapılmasına müsaade verilmeyen Sümela müzesinde tam da 15 Ağustos’ta ayin yapılmasına müsaade verilmeye başlanmıştır. Bir mühlet onarım sebebiyle gerçekleşmese de geçen yıl olduğu üzere bu yılda ayinin devamına karar verilmiş ve geçtiğimiz Perşembe günü kelam konusu müsaade ilgililerine resmi yazıyla bildirilmiştir.
* Elbette biz Lozan Antlaşmasında zikredilen azınlıkların antlaşma kararları çerçevesindeki hak ve özgürlüklerden istifade etmesinden ve sürecin eksiksiz yürütülmesinden yanayız. Esasen buraların bir inanç kitlesi tarafından ziyaret edilmesinden de bir behis görmüyoruz.
* Lakin gelinen kademede bunun kolay bir ibadet faaliyeti olarak görülmemesi gerektiğine yönelik güçlü tespitler bulunmaktadır.
“LOZAN ANTLAŞMASINI HATIRLATMAKTA YARAR VAR”
* Bu noktada Lozan Antlaşmasını hatırlatmak yarar vardır. Bilindiği üzere 30 Ocak 1923’te Yunanistan ile Türkiye ortasında imzalanan ‘Türk ve Rum Ahalinin Mübadelesine Dair Mukavelename’de Patrikhanenin durumu ve statüsü ile ilgili bir karara yer verilmemiş; bu sözleşme ile Türkiye’de yaşayan Rumlarla Yunanistan’da yaşayan Müslüman Türkler yer değiştirmişler, İstanbul ve Bozcaada ile Gökçeada’daki Rumlarla Batı Trakya’daki Müslüman Türkler mübadele dışında bırakılmışlardır. Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ile manevî meclisinin yetki alanı İstanbul başpiskoposluğu ile Bozcada ve Gökçeada bölgesi Rum cemaatinin dini gereksinimlerini karşılamakla hudutlu tutulmuştur.
* Buna ek olarak Antlaşmanın 45. hususunda Türkiye’nin azınlıklara tanıdığı bu hakları Yunanistan’ın da Batı Trakya’daki Türk azınlığına tanıyacağı taahhüdü yer almıştır.
* Yunanistan’ın uygulamasının aksine, Türkiye’de din görevlilerini kendilerinin seçme özgürlüğü bulunmakla birlikte Patrikhane’nin siyasi-yönetsel açıdan ‘ekümenik’ vasfı da bulunmamaktadır. Bu çerçevede Sümela’da Patrik’in ayin yapması Lozan ile belirlenen yetki alanı dışında olduğu üzere bu türlü bir adımın planlanması fakat yularındaki unsurlar çerçevesinde ve bilhassa Yunanistan’ın da mütekabiliyet çerçevesinde atacağı adımlara bağlı olarak şekillendirilmesi gereken bir mevzudur.
Örneğin Batı Trakya Mescitleri Din Vazifelileri Derneği geçtiğimiz ay Yunan kurumlarına ilettiği müracaatta; Serez, Yanya ve Selanik’te Osmanlı periyodundan kalma eski mescitlerde cuma namazı kılınmasına müsaade verilmesini talep etmiş, bu istek Atina idaresince kesin bir lisanla reddedilmiştir.
Hülasa; şayet Sümela’da ayine müsaade verilecekse bu şartlar ve hassasiyetler garanti altına alınarak süreç yine planlanmalıdır.
Yetkili makamlara kelamlı olarak da ilettiğimiz bu tespit ve kaygılarımızı kamuoyu ile paylaşırken, 15 Ağustos’taki ayinin derhal iptal edilmesi davetinde bulunuyoruz.”
