Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan, zelzele bölgesindeki 11 vilayette 4 milyon 874 bin 588 bağımsız kısma karşılık gelen 1 milyon 430 bin 363 binanın incelendiğini açıkladı.
Aslan, bugüne kadar afet bölgesi ilan edilen 11 vilayet ve afet bölgesi ilan edilmeyen fakat talep gelen 6 vilayette de hasar tespit çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Çalışmaların süratle devam ettiğini vurgulayan Aslan, “11 vilayette toplamda 1 milyon 430 bin 363 bina incelendi. Bunların bağımsız kısım olarak karşılığı ise 4 milyon 874 bin 588. Bunun içerisinde ticaret, konut, bina bazlı hepsi bulunuyor.” dedi. Aslan, hasar tespitinde yüzde 84 düzeyine ulaşıldığını aktardı.
Bölgede 420 bin bağımsız kısma karşılık 144 bin 595 binanın ağır hasarlı olduğunu belirten Aslan, “Bunlarla ilgili itiraz süreçleri devam ediyor. Lakin genel sayımız bu. Orta hasarlı 34 bin 747 bina tespit ettik. Biten vilayetlerimiz var, bir tık geride olan vilayetlerimiz var.” diye konuştu.
Aslan, çalışmaları 8 bin çalışanla eş vakitli olarak sürdürdüklerine işaret ederek, şöyle konuştu:
“Tek bina olarak gördüğünüz bir binaya, yeri geliyor 3 kez gitmek durumunda kalabiliyoruz. Mesela 20 Şubat 6,4’lük Hatay zelzelesinden sonra Samandağ, Antakya ve Defne bölgesini tekrardan incelemek durumunda kaldık. Yaklaşık 43 bin bina ,130 binin üstünde bağımsız kısma tekabül ediyor. Aslında yapılan kontrol 1 milyon 600 binin üzerinde, bina bazlı. Çalışmalarımızı 8 bin işçiyle titizlikle sürdürüyoruz.”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan
KİLİS’TE BİTTİ, GAZİANTEP’TE SONA YAKLAŞILDI
Aslan, Kilis’te çalışmaların tamamının, Gaziantep’in de büyük bir kısmında çalışmaların tamamlandığını kaydetti.
Diğer vilayetlerde çalışmaların süratle sürdüğünü anlatan Aslan, “Bir haftaya yakın bir müddette kesin hasar tespit çalışmalarını 11 vilayette tamamlayabileceğimizi öngörüyoruz.” tabirlerini kullandı.
ÜÇ EVREDE GERÇEKLEŞİYOR
Aslan, alanda hasar tespitini inşaat mühendisi ile mimarların yaptığını aktararak, “Ben alanda makine mühendisi gördüm, elektrik mühendisi gördüm diyorlar. Evet görebilirsiniz zira biz farklı aygıtlarla da havadan inceleme, bina bazlı inceleme yapıyoruz. Onları da aygıt kullanımında, farklı meslek kümelerindeki arkadaşlarımızı da değerlendirebiliyoruz.” halinde konuştu.
Hasar tespit çalışmalarının üç evrede gerçekleştiğini anlatan Aslan, şöyle devam etti:
İHA UÇURUYORUZ
– Birincisi afetin olduğu birinci anlarda birkaç saat içerisinde özel yazılımlı İHA’lar uçuruyoruz ve afetin etkilediği bölgeyi tespit etmeye çalışıyoruz. Ona nazaran takım sayımızı oluşturuyoruz ve karşımızdaki ortamı görmüş oluyoruz.
– İkicisi yerine giderek çekiçle hasar tespit çalışması oluyor. Üçüncüsü de çok riskli bölgelerde Hatay’da, Gaziantep’in bir kısmında, Kahramanmaraş’ta, 11 vilayetimizde devam eden bilhassa acil yıkılacak yapıların yakınında ya da enkazların yakınında ayakta olan binaların durumunu incelemek için. Bu, hem orada çalışan insanları korumak hem yapının durumunu tespit etmek.
– Bizim yaptığımız hasar tespit, ileride yaşanacak zelzelelerde bu binanın ne davranış göstereceğinin tespiti değildir. Yaşadığımız bu afetin, bu zelzelenin o binada yaratmış olduğu tesirin tespitidir. ‘Bu sarsıntı bu binaya ne yaptı?’ sorusuna cevaptır.
BİR TANE ÇEKİÇLE ANLAŞILABİLİYOR
Hasar tespitinde kolon ve kirişlerin durumunun kıymetli olduğunu belirten Aslan, şöyle devam etti:
– Bizim yaptığımız, sarsıntının binada yaratmış olduğu hasarın tespiti. Onun için burada yapılan tespitte bizim için en kıymetli enstrüman çekiç. Çekiç ne işe yarıyor, çekiç o çatlağın yapısal bir hasarı, yapısal bir ögeye sirayet edip etmediğini görmemize yarıyor.
– Yani şurada rastgele bir çatlak, çizik görebilirsiniz, bir iz görebilirsiniz lakin bu boyanın üzerindeki bir izdir, sıvanın üzerindeki bir izdir. Biz bu sıvayı, boyayı kazıyarak kolona kirişe sirayet edip etmediğine bakıyoruz. ‘Ya bir tane çekiçle mi anlıyorsunuz?’… Evet bir tane çekiçle anlaşılabiliyor.
Deprem bölgesindeki bitirilmemiş, tamamlanmamış manasına gelen natamam yapıların da incelediğini vurgulayan Aslan, bu çalışmaların doktora ve üst seviyede inşaat mühendisliği eğitimi almış şahıslarca yapıldığını kaydetti.
Birçok üniversiteden doçent, profesör seviyesinde akademisyenlerin alanda çalıştıklarını bildiren Aslan, açıklamalarına şunları söyledi:
– Alanda yalnızca bu işe bakan 184 grup var. Yani 368 tane doktoralı, doçent, profesör akademisyen natamam yapılara bakıyor. Bu noktada Gaziantep merkez tamamlandı. Başka bölgelerimizde de güzel gidiyoruz, bir ay üzere bir müddette bunu bitirmeyi hedefliyoruz. Üniversitelerdeki hocalarımızdan ya da doktora ve üstüne sahip bireyler tarafından yapılan incelemede 1386 natamam binanın incelemesi tamamlandı. Burada bu binalardan 1012’si, hasarsız yani birinci kategoride.
– 323’ü ise ikinci kategoride, yani ufak bir çatlak var ya da çatlaklar var fakat yapısal bir duruma sebep olacak üzere değil. Lakin bunlarla da ilgili önlem alınmalı. Hocalarımız da bu noktada teklif sunuyor. Diyor ki ‘şurada şu çatlak var, bu inşaata burada kılcal seviyede bile olsa şöyle bir çatlak var ve bunu şu metotta giderin’. Üçüncü kategoride olan 51 tane yapı tespit edildi.
SIYIRMA DENEYİ YAPILIYOR
– Üçüncü kategori riskli kategoridir. ‘Bununla ilgili ileri seviye inceleme, deneysel inceleme başlatılsın’ kararıdır. Oradan numuneler alınır, sıyırma deneyleri yapılır, birçok performans tahlili yapılır ve buna nazaran bir güçlendirme projesi çıkar. O projeler yapılmadan bu inşaatların devamına müsaade edilmeyecek. Bu inşaatları yapan vatandaşlarımız da müteahhitlerimiz de bunu bilmelidir. (AA)
