2023’te yatırımcıların nelere dikkat etmesi gerekiyor? Seçimler birinci sırada…

2022, ortalarında Türkiye’nin de olduğu gelişmekte olan piyasalar için güçlü bir yıl oldu. 2022’ye temerrütler, para ünitelerindeki sert kayıplar, pay senetleri ve tahvillerdeki düşüşler damga vurdu. Fakat birçok yatırımcı 2023’ün biraz rahatlama getirebileceği konusunda optimist.

İngiliz haber ajansı Reuters, 2023’te gelişmekte olan ülkelerdeki yatırımcıların odaklanacağı gelişmeleri ve dikkat etmesi gereken konuları derledi. Tahlilde Türkiye’de yapılacak seçimlere de özel vurgu yapıldı. Muhtemel bir iktidar değişikliğinin Türkiye iktisadı için büyük bir dönüşüme işaret edebileceği belirtildi.

İşte 2023’te yatırımcıların odaklanacağı gelişmeler:

1- YÜKSEK FAİZ, DÜŞÜK BÜYÜME

ABD ve başka büyük ekonomilerdeki faiz artırımlarının 2023’te yavaşlaması öngörülüyor. Merkez bankalarının frene basması beklenirken bu durum gelişen piyasaların toparlanmasına taban hazırlayabilir. 2023’te daha yumuşak hareket edecek bir dolar ve zayıflaması beklenen enflasyon bu çeşit ekonomiler için bir rahatlama sağlayabilir.

Ayrıca ABD ve ve Avrupa’daki sakinlik dehşetleri, bilhassa yılın birinci yarısında genel olarak global piyasaları gölgede bırakacak. Deutsche Bank ekonomisti David Folkerts-Landau mevzu ile ilgili değerlendirmesinde, “Ekonomik gerilemeler, agresif nakdî sıkılaştırma ve bunlara neden olan jeopolitik şoklarla birlikte, gelişmekte olan piyasalarda süreksiz sancılar yaratacak” dedi.

2- ÇİN YİNE AÇILIYOR

Çin’in Covid-19 kısıtlamalarının akabinde tekrar açılması 2023’ün başlarında global iktisada damga vurması beklenen en değerli gelişmelerden biri. Çin’in yavaş global büyüme periyodunda keskin bir yükseliş yaşama mümkünlüğü bulunuyor.

Analistler, 2023 ortasından itibaren dünyanın en büyük ikinci iktisadında tüketim ve yatırımda keskin bir artış bekliyor. DuPont Capital analisti Erik Zipf, “Şu anda Çinlilerin tasarruf ölçüsü çok yüksek. Beşerler kendilerini rahat hissettikleri anda bunu harcayacak. Bu durum, ekonomik açıdan epeyce büyük bir rüzgar yaratacak” dedi.

3- UKRAYNA’DA SAVAŞ

Rusya-Ukrayna savaşı 2022’de piyasaları ve dünya iktisadını alt üst etti. Savaş, güç piyasalarını, enflasyon baskılarını, besin güvenliğini ve jeopolitik risk algısını dönüştürdü.

Tüm bunlar çoklukla gelişmekte olan ekonomileri daha keskin bir biçimde etkileyen faktörler. Avrupa ülkeleri de mülteci hareketlerinden Rusya’daki beyin göçüne kadar insani etkiyi yakından hissetti.

2023’te savaşın nasıl ilerleyeceği kritik kıymet taşıyor. Ukrayna savaşının tırmanıp tırmanmayacağı ve bölgede tahlil sağlanıp sağlanmayacağı konusunda belirsizlik sürüyor. Savaşla ilgili gelişmeler 2023’te global piyasaların odağında olacak.

4- BORÇ DÜZELEMELERİ

Covid-19 ve Ukrayna’daki savaşın akabinde giderek artan sayıda ülke borç düşüncesi yaşıyor. Zambiya ve Etiyopya, G20 Ortak Çerçevesi kapsamında borç yüklerini revize etmeye çalışıyor. Sri Lanka ve Gana ise 2022’de temerrüde düşen ülkeler ortasında.

Ancak mevcut borç krizi evvelki devirlerde yaşanan borç zahmetlerine kıyasla daha karmaşık. Çin’in dünyanın en büyük borç verenlerinden biri olarak ortaya çıkması da dahil olmak üzere pek çok gelişme borç süreçlerini yavaş ve karmaşık hale getirdi.

Terry College of Business Hukuk Çalışmaları Doçenti Tim Samples, “Hepsinin birebir şarkıyı birebir tonda söylemesini sağlamak epey zorlayıcı” dedi. Aviva Investors’ta gelişen piyasalar analisti Carmen Altenkirch ise, “Önümüzdeki yıl vadesi gelen çok fazla borç yok. Muhtemelen en fazla risk altında olan ülke Pakistan olacak” dedi.

5- BREZİLYA’DA LULA 2.0 DÖNEMİ

Lula da Silva

Brezilya’da tekrar lider seçilen Luiz Inacio Lula da Silva 1 Ocak’ta vazifeye başlayacak. Piyasalar Latin Amerika’nın en büyük iktisadında harcamaları denetim etmek için mali çıpa sinyalleri arıyor.

Politika yapıcılar, Silva’nın kampanya vaatlerini yerine getirmek için yaptığı 168 milyar real (31,6 milyar $) harcama teklifinden kaynaklanan enflasyonist risklerin altını çizerken Standard Chartered Bank stratejisti Gordian Kemen, “Yatırımcılar, Brezilya’daki borcun GSYİH’ya oranı patlamaya hazır mı yoksa dengelenecek mi bilmek istiyor” dedi.

6- TÜRKİYE SEÇİMLERİ

Reuters’a nazaran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023’te iktidardaki yirmi yılının en büyük siyasi meydan okumasıyla karşı karşıya kalabilir.

Türkiye 2022’de artan hayat maliyetleri ve düşen para ünitesinin yarattığı sıkıntılarla boğuştu. Heterodoks para siyaseti, birçok yatırımcının ülke varlıklarına olan ilgisini azalttı. Liderlikteki muhtemel bir değişiklik iktisatta de bir dönüşüme aracılık edebilir.

Bank of America Global Araştırma ünitesi stratejisti David Hauner, “Türkiye seçimleri o denli ya da bu türlü, 2023’ün potansiyel olarak en değişik hikayesi” dedi.

7- SEÇİMLER

Pek çok ülke 2023’te sandık başına gidecek. Afrika’nın en kalabalık ülkesi Nijerya’daki seçmenler, misyondaki Muhammadu Buhari’nin misyon müddeti sınırlaması nedeniyle katılmadığı seçimde bir sonraki liderlerini şubat ayında seçecek.

Arjantin Devlet Lideri Alberto Fernández

Arjantin’de ekimde başkanlık seçimleri yapılacak. Eski lider Cristina Kirchner, tartışmalı bir yolsuzluk davasında altı yıl mahpus cezası almıştı. Kirchner bu seçimlerde “hiçbir şeye aday olmayacağını” söyledi.

Polonya’da ise sonbaharda yapılacak seçimde seçmenler iktidardaki milliyetçi Hukuk ve Adalet partisini (PiS) devrilebilir. Bu da Varşova’nın Brüksel ile gergin münasebetlerini tekrar şekillendirebilir.