Afrika’da Fransa aksisi hareketler sürat kesmiyor
Eski Fransız sömürge ülkeleri Nijer, Burkina Faso ve Mali’de Fransa zıtlığı güçlenirken bu minvalde düzenlenen sokak şovları de sürat kesmeden devam ediyor.
Fransa, Batı Afrika’da uzun yıllar sömürgeci devlet olarak karar sürse de 1960’larda kıta ülkelerinin bağımsızlıklarını kazanmasıyla bölgedeki hakimiyeti azaldı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, kıtada giderek ziyan gören Fransa imajının sorumlusu olarak Rusya, Çin ve Türkiye’yi gösterse de Afrika’daki Fransız aksiliğinin tarihi, 1980’lere dayanıyor.
Şüphesiz Batı Afrika’da “Fransız karşıtlığı” fikrinin en somut temelleri, Burkina Faso’nun efsanevi başkanı Thomas Sankara tarafından 1980’lerde atıldı. Emperyalizm aksisi telaffuzlarıyla tanınan Sankara’nın 1986’da başşehir Vagadugu’yu ziyaret eden periyodun Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterand’a sömürgecilik periyoduna ait yönelttiği tenkitler, Mitterand’ın da Sankara’ya verdiği karşılık, Afrika ile Fransa ortasındaki birinci önemli “soğukluk” olarak tarihe geçti.
SENEGAL’DE ÖFKE BÜYÜDÜ
Fransız aykırılığı, 2021’de bölgenin en stabil ülkesinde hiç beklenmedik halde tekrar sokağa indi. Senegal’de muhalif başkan Ousmane Sonko’nun Mart 2021’de gözaltına alınmasıyla başlayan sokak olaylarında, öfke bir anda Fransız iş yerlerine yöneldi. Sonko, tecavüz suçlamasıyla gözaltına alınsa da “Fransa karşıtı” görüşleri nedeniyle destekçileri, Fransız marketleri yağmaladı ve akaryakıt istasyonlarını ateşe verdi.
Aynı periyotta Fransa’nın Sahel’deki başarısız askeri operasyonları, 2020’den itibaren Mali ve Burkina Faso’da üst üste yaşanan darbeler de Fransa’nın aslında makûs olan imajına daha da ziyan verdi.
RUSYA’NIN YÜKSELİŞİ
Mali’de 2021’de darbeyle başa gelen Cumhurbaşkanı Assimi Goita’nın ülkedeki Fransız askeri varlığını sorgulaması da okları yine Fransa’ya doğrulttu. Mali, terörle gayrette Rusya ile yakınlaşırken halk da Fransa’nın Mali’den ayrılması için aksiyonlar düzenlemeye başladı.
Bu hareketler yalnızca Mali’ye değil, Fransa’nın askeri üslerinin olduğu Nijer ve Burkina Faso’ya da sıçradı. Sahel’de 2019’dan bu yana vakit zaman “Fransa’nın bölgeden elini çekmesi için” düzenlenen aksiyonlar, Mali’deki darbe sonrası daha geniş kitlelere ulaştı.
Her 3 ülkede düzenlenen aksiyonlarda emsal pankart ve telaffuzların kullanılması dikkati çekiyor. Aksiyoncular, ellerinde ülkelerinin bayraklarının yanı sıra Rus bayrakları taşıyor ve “Fransa defol” manasına gelen Fransızca “France degage” yazılı dövizler taşıyor. (AA)
