Atatürk’ün atçılık ve güreş sevgisi! Futbola ilgisi: Hangi gruplu?

Gazi, atları çok severdi. Askeri hayatının büyük kısmı at üzerinde cepheden cepheye koşuşturmakla geçen Atatürk, Türkiye’de atçılığı ve yarışçılığı her vakit teşvik etti.

Kurtuluş Savaşı devrinde bile kendi himayesinde Ankara’da at yarışları yaptırırdı. Atatürk’ün büyük takviyesi sonrasında Türkiye’de atçılığı ve yarışçılığı teşvik hedefiyle ‘Yarış Islah Encümeni’ kuruldu. Encümenin ricası sonrasında Mustafa Kemal, 1927’de Gazi Koşusu düzenlenmesini istedi.

İlk koşuyu Muhiddin Hacıbekir’in sahibi olduğu Neriman isimli kısrağın 1927 yılında kazandığı birinci Gazi Koşusu’nu Atatürk ile İsmet İnönü birlikte izlemişlerdir.

YAKINDAN İLGİLENİRDİ

Atatürk, yakınlarını da at yetiştiriciliği ve yarışlarına ilgi göstermeye zorlardı. Gazi Koşusu’nu 1929 yılında Celal Bayar’ın sahibi olduğu Cap Gris Nez, 1930’da ise İsmet İnönü’nün Olgo isimli safkanları kazanmıştı. Gazi Koşusu’na ilgi o kadar büyümüştü ki, Ankara’da hipodromun yetersiz kalması sonrasında 1936’da Büyük Ankara Hipodrumu’nun inşasına Atatürk öncülük etmişti. Mustafa Kemal, mümkün olduğunca Gazi Koşusu’nu hipodromda izlemeye çaba gösterir, atlarla da yetiştiricilerle de ilgilenir, onlara iltifatlarda bulunurdu. Atatürk, son olarak 18 Ekim 1936 günü Ankara’da, sonbahar at yarışlarının üçüncü hafta koşularını izlemiştir.

ATATÜRK’ÜN SÜVARİLERİ

Atatürk’ün en ehemmiyet verdiği sporlardan biri de binicilikti. Kendisi de bilfiil bu sporu yapardı. Atatürk’ün isteğiyle 1923’te Binicilik Federasyonu kuruldu. Cevat Gürkan, Saim Polatkan, Cevat Kula ve Eyüp Öncü’den oluşan Atatürk’ün Süvarileri’nin binicilik dünyasının en büyük müsabakalarından biri olan Roma Enternasyonal Konkurupikleri’nin en kıymetli yarışlarından olan “Mussolini Kupası”nı kazanmaları Atatürk’ü çok keyifli etmişti. Atatürk’ün Süvarileri, 1936 Berlin Olimpiyatları’nda da Türkiye’yi temsil etmişti.

‘SAKARYA’YI BİR DİĞER SEVERDİ’

Büyük Atatürk, atları çok severdi. O denli ki, Latife Hanım’a hem nişanlılık hem de evlendikten sonra verdiği ikramlar ortasında atların bulunması da Atatürk’ün cet gösterdiği bedelin en somut sözlerinden biridir.

Atatürk, atlarının ortasında ‘Sakarya’yı bir öteki sever, tatil günlerindeki atlı seyahatlerini daima ‘Sakarya’ ile yapardı. Fransa’dan gelen atlar içinde, Atatürk’e ilişkin olan, ‘Aigrette’ isminde bir kısrak vardı. O sırada Afgan Hükümdarı Amanullah Han Ankara’yı ziyaret etmişti. Atatürk Amanullah Han’ı yarışlara getirdi. Koşuyu Aigrette kazanmıştı.

TAM BİR GÜREŞ TUTKUNUYDU

Atatürk bilhassa güreşi çok severdi. Eski Ankara Belediye Lideri Asaf İlbay, “Güreşe bayılır, mahalle çocuklarını sık sık güreştirir, seyrine doyamazdı” demişti. İtalyanları yenen Güreş Ulusal Kadrosu’nu Florya’daki Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde konuk eden Atatürk, ağır sıklet şampiyonu Çoban Mehmet’e “Herkesi kolay kolay yeniyorsun, seninle güreş tutsak beni de yenebilir misin” diye takılmıştı.

“Sizi bütün cihan yenemedi, ben nasıl yenebilirim” karşılığı veren Çoban Mehmet, “Güreşten çok düzgün anlardı. Biz güreşirken, yaptığımız kusurları yahut güzel hareketleri anında sezer, bize ihtarda bulunur yahut takdirlerini bildirirdi” demiştir.

FUTBOL KURMAY BAŞI İSTER

Atatürk’ün yakın arkadaşlarından Kılıç Ali’nin oğlu olan Galatasaray efsanesi Gündüz Kılıç, Ulu Öncü’yle bir anısını şöyle anlatmıştı:

“Atatürk, gençlere değişik zeka soruları sormaktan pek hoşlanırdı. O sıralarda Ulusal Futbol Grubumuz, Halkevleri Ekibi ismi altında, Rusya’da maçlar oynamış, birçoklarında kötü sonuçlar alınmıştı. Ben de takıma alınmıştım. Ata’nın birinci sorusu ‘Neden yenildiniz?’ oldu. Kağıt kalem aldım. Oyun alanını çizerek, oyuncuları yerleştirdim, misyonlarını anlattım. Bana, ‘Yahu desene, bizim harp oyunları üzere bir şey sizin oyun da. Sizin işte, strateji bilgisi ve kurmay başı ister’ demişti.”

MİLLİ KADROSU TUTARDI

Atatürk’ün hangi ekibi tuttuğu sorusuna yıllardır karşılık aranır. İşin doğrusunu açıklayalım;

Atatürk, kulüp kadrosu tutmazdı. Nereden mi biliyoruz, anlatalım… 1930’da Galatasaray Lisesi’ni ziyaret eden Atatürk, etrafını saran çocuklara, “Siz kimsiniz” diye sorar. “Biz Galatasaraylıyız” diyen çocuklar, Paşa’ya hangi kadrosu tuttuğunu sorarlar. Atatürk’ün cevabı nettir:

“Çocuklar; siz Galatasaray’ı, Fenerbahçe’yi, Beşiktaş’ı yahut öteki ekipleri tutunuz, sporu seviniz, oynayınız, ancak ben ve benim üzere toplum önünde olan beşerler asla ekip tutmamalı yahut tutarsa da onu daima içinde saklamalıdır. Bunun için de ben hiçbir kadro tutmam, yalnızca Ulusal Kadro’yu fiyatım.”

MAÇLARI İZLEMEZDİ

Mustafa Kemal’in 12 yıl boyunca en yakınlarından biri olan Çankaya Köşkü Kütüphanecisi Nuri Ulusu hatıratında Ulu Öncü’nün grup tutmadığını yazmıştır. Atatürk’ün maçlara da gitmediğini nakleden Ulusu,

“İstanbul, Ankara, İzmir yahut öteki vilayetlere seyahat ettiklerinde spor kulüplerine ziyarete masraf, defterlerine anılar müellif, kahvesini içer sonra da ayrılırdı. Vakit zaman da bu kulüpleri yahut başarılı atletlerini ödüllendirme ismine maddi yardımda bulunurdu. Atatürk, bu ziyaretlerinde yapılan sohbetlerde ismini bildiği ulusal futbolcuların durumlarını sorar, oyuncu o sırada ortamdaysa kendisiyle konuşur, şakalaşır ve iltifatta bulunurdu” demiştir.

DENİZE AŞIKTI

Askeri okul devirlerinde bir orta atıcılık sporuyla ilgilenip keskin nişancılığıyla öne çıkan Atatürk’ün bilfiil yaptığı üç spor vardı:

Binicilik, yüzme ve kürek. Yüzmek, kürek çekmek ve kış aylarının yorgunluğunu çıkarmak gayesiyle, Florya’daki Cumhurbaşkanlığı Deniz Köşkü’nü yaptırmıştır. Halk ortasında denize girip yüzer ve kürek çekerdi. Bilhassa Moda Koyu’nda yapılan yelken ve kürek yarışlarını izlemeyi çok severdi.