Avrupalı şirketlerde işten çıkarmalar karamsar ekonomik görünümle artıyor

BERLIN/LONDRA (AA) – Avrupa’da, son yılların en yüksek enflasyonu ve Rusya-Ukrayna savaşının etkilerinin ekonomik görünümde oluşturduğu belirsizlik şirketlerin istihdam azaltımına yönelik kararlarını hızlandırırken, telekomünikasyon, bilgi teknolojileri, otomotiv ve perakende sektörleri başta olmak üzere bu yıl başından beri hızlanan işten çıkarma dalgası en az 140 bin kişiyi etkiledi.

Merkez bankalarının faiz artırımlarına rağmen enflasyonun alışılmışın dışında ve yüksek kalmaya devam etmesiyle kötüleşen makroekonomik görünümün oluşturduğu belirsizlik nedeniyle giderek daha fazla şirket maliyetlerini düşürmek için işten çıkarmaları hızlandırıyor.

Avrupa Merkez Bankası’nın, (ECB) ekonomide resesyon beklentisine karşın Temmuz 2022’den beri faiz oranlarını toplam 400 baz puan artırarak en hızlı sıkılaştırma adımını atmış olması dikkati çekerken, böylece Avro Bölgesi’nde geçen ay yüzde 6,1 olan enflasyonun daha da artmasına tepki verdi.

İngiltere Merkez Bankası ise Aralık 2021’den beri devam eden sıkılaşma politikasıyla faiz oranlarını üst üste 12’nci kez artırdı ve yüzde 4,50’ye çıkardı. İngiltere’de enflasyon ise yıllık bazda marttaki yüzde 10,1 seviyesinden nisanda yüzde 8,7 inmesine rağmen inatçı kalmaya devam ediyor.

Yüksek kalan enflasyon, hane halkının satın alma gücünü düşürürken enflasyona karşı faizlerin artırılması da şirketlerin yatırım için kredi maliyetlerini yükseltiyor.

Teknoloji, kimya, banka imalat ve otomotiv sektörleri başta olmak üzere bu yıl başından beri neredeyse tüm sektörlere yayılan işten çıkarmalara son olarak İsveç merkezli Autoliv’in 8 bin, Finlandiyalı kağıt ve ambalaj üreticisi Stora Enso’nun Avrupa’daki dört tesisini kapatma ve 1150 çalışanını işten çıkarma kararları eklendi.

Teknoloji ve telekomünikasyon sektörü

İngiltere merkezli telekomünikasyon şirketi Vodafone, geçen hafta, gelecek 3 yılda maliyetlerini azaltmak ve büyümeyi hızlandırmak için 11 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladı. Vodafone’un dünya çapında yaklaşık 104 bin çalışanı bulunuyor.

Şirketin en büyük ve aynı zamanda “en kötü” performans sergilediği pazarı olan Almanya, İngiltere ve İtalya’nın işten çıkarma kararından en fazla etkilenen ülkeler olacağı öngörülüyor. Vodafone, martta, İtalya’da 1000, Almanya’da yaklaşık 1300 kişiyi işten çıkarma planı olduğunu duyurmuştu.

Vodafone’un kararını yine İngiltere merkezli telekomünikasyon şirketi BT izledi.

BT, dijitalleşmenin artışıyla operasyonlarında daha az iş gücüne ihtiyaç duyulması ve maliyetleri düşürmek gibi nedenlerle 2030’a kadar 40 bin ila 55 bin çalışanıyla yollarını ayıracağını duyurdu.

İngiliz telekomünikasyon devinin toplam istihdamı 2030 itibarıyla mevcut 130 bin seviyesinden 75 bin ila 90 bine düşecek. Bu düşüş, şirketin toplam iş gücünün yüzde 40’ından fazlasını kesmesi anlamına geliyor.

Telekom Italia’nın ise gönüllü bir erken emeklilik programı aracılığıyla İtalya’da 2 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığı kaydedildi.

İsveçli telekom ekipmanı üreticisi Ericsson, maliyetleri düşürme planının bir parçası olarak dünya çapında 8 bin 500 kişilik istihdam azaltımına gideceğini bildirdi.

İsviçreli bilgisayar aksesuarları üreticisi Logitech, martta 300 kişinin işine son verme kararı aldı.

Finlandiyalı telekom ekipmanı üreticisi Nokia, 3 Mayıs’ta 208 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İrlanda-ABD ortaklı bilgi teknolojileri firması Accenture, mart sonunda küresel ekonomiye ilişkin endişeler nedeniyle 19 bin kişinin işine son verme kararı aldı.

Alman yazılım firması SAP, ocak sonunda maliyetlerini düşürmek ve bulut işine odaklanmak için küresel iş gücünün yüzde 2,5’ini oluşturan 3 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı.

Hollanda merkezli Philips, ocak sonunda solunum cihazlarının büyük çapta geri çağrılmasının ardından düşen satışları dengelemek için 6 bin kişiyi işten çıkarma planlarını duyurdu.

Böylece, Avrupa’daki büyük telekomünikasyon ve bilgi teknolojileri şirketleri, maliyetlerini azaltmak amacıyla 105 binin üzerinde çalışanının işine son verme kararı aldı.

Otomotiv sektörü

Vauxhall, Peugeot, Citroen, Fiat, DS, Jeep, Alfa Romeo, Maserati, Abarth and Fiat Professional markalarını bünyesinde barındıran otomotiv üreticisi Stellantis, İtalya operasyonlarında gönüllü işten çıkarmalar yoluyla 2 bin işçiyi işten çıkarmak için şubatta sendikalarla anlaştı.

İsveçli grup Volvo martta Avrupa’daki otobüs üretim operasyonunu yeniden yapılandırarak 1600 kişinin işine son verileceğini açıkladı.

Volvo Cars ise bu ay başında İsveç’te 1300 kişilik ek işten çıkarma kararını duyurdu. Bu rakam, firmanın ana vatanındaki iş gücünün yüzde 6’sını oluşturuyor.

İtalyan otomotiv parça üreticisi Marelli, mart sonunda sendikalarla 400 kişiyi işten çıkarmak üzere anlaştığını açıkladı.

İngiliz elektrikli araç üreticisi Arrival, maliyetlerini azaltmak için istihdamının yarısını oluşturan 800 kişinin işine son verilmesini kararlaştırdı.

Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler ise yeniden yapılanma sürecinde 2026’ya kadar 1300 kişinin daha işine son verileceğini duyurdu.

Dünyanın önde gelen emniyet kemeri ve hava yastığı üreticisi İsveç merkezli Autoliv, artan maliyetler nedeniyle Avrupa’da birçok fabrikayı kapatma ve 2025’e kadar yaklaşık 8 bin çalışanını işten çıkarma kararı aldı.

Avrupalı otomotiv şirketlerinin açıkladıkları karara göre, sektördeki işten çıkarmalar toplamda 15 bin 400 kişiyi aşacak.

Perakende, gıda ve tüketici ürünleri sektörü

İngiliz yemek dağıtım şirketi Deliveroo, iş gücünün yüzde 9’unu oluşturan 350 kişiyi işten çıkaracağını bildirdi.

İngiliz süpermarket grubu Sainsbury’s, şubat sonunda açıkladığı yaklaşık 2 bin kişinin istihdamını etkileyecek yeniden yapılanma planının hemen ardından 300 kişinin işten çıkarılacağını duyurdu.

Merkezi İngiltere’de bulunan çevrim içi yemek ve teslimat şirketi Just Eat, mart sonunda, 1700’ü kurye ve 170’i ofis çalışanı olmak üzere toplam 1870 çalışanıyla yollarını ayırma kararı aldı.

Alman çevrim içi moda perakendecisi Zalando, şubatta, “zorlaşan ekonomik koşulları” gerekçe göstererek şirket genelinde yüzlerce kişinin işten çıkarılacağını belirtti.

Alman gözlük perakendecisi Fielmann, martta, 2025’e kadar yüzlerce kişiyi işten çıkarmayı planladığını bildirdi.

Perakende ve tüketici ürünlerinde açıklanan işten çıkarma kararları en az 2 bin 520 kişinin işini kaybetmesine yol açarken, henüz kaç kişiyi işten çıkaracağını açıklamayan şirketlerin nihai kararlarıyla bu rakamın artma riski bulunuyor.

Sanayi, kimya ve mühendislik sektörü

İngiliz siber güvenlik firması Sophos, ocakta küresel çapta 450 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

Alman tüketici ürünleri şirketi Henkel de artan maliyetler ve düşük taleple mücadele etmek için 2 bin kişiyi işten çıkardı.

İngiliz perakende zinciri Wilko’nun, 400 kişinin işine son vermeyi planladığı kaydedildi.

Finlandiyalı asansör üreticisi Kone de ocakta personel sayısını ülkesindeki 150 kişi dahil olmak üzere 1000 kişi azaltacağını açıkladı.

İsveçli çelik üreticisi, inşaat sektöründeki zayıf talep nedeniyle Finlandiya’daki yaklaşık 4 bin 700 çalışanından 850’sinin işine son verilmesi için görüşmeler yaptığını açıkladı.

Çin’e satılan British Steel, şubat sonunda İngiltere’nin kuzeyindeki kok fırınlarının planlı olarak kapatılacağını açıkladıktan sonra 260 kişiyi işten çıkarabileceğini duyurdu.

Alman kimya şirketi BASF, artan maliyetler nedeniyle kazancının daha fazla düşeceği uyarısında bulunarak 2 bin 600 kişinin işine son verileceğini bildirdi.

Alman özel kimyasallar üreticisi Evonik, nisanda 200 kişilik işten çıkarma planı açıkladı.

Rüzgar türbini üreticisi Siemens Gamesa, geçen yıl karlılığa geri dönme planı kapsamında 2025’e kadar 2 bin 900 kişiyi işten çıkarmayı planladığını bildirdi. Bu istihdam azaltımının 1900’ünün Avrupa’da yapılması planlanıyor.

İspanyol ilaç firması Grifols, yıllık yaklaşık 400 milyon avro tasarruf sağlamayı amaçladığı strateji revizyonu kapsamında 2 bin 300 çalışanın işine son verme kararı aldı.

İngiliz müteahhitlik firması Taylor Wimpey, ocakta, maliyetleri sınırlamak için işten çıkarma yapmayı düşündüğünü bildirdi ancak sayı belirtmedi.

İsveçli mühendislik grubu Alfa Laval, geçen yıl artan maliyetlerin denizcilik işini olumsuz etkilemesinin ardından yaklaşık 500 çalışanını işten çıkaracak yeniden yapılanma programını açıkladı.

İsveçli bahçe ekipmanı ve aletleri üreticisi Husqvarna ise yeniden yapılanmaya giderek 1000 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İngiliz ev inşa şirketi Vistry Group’un da 200 çalışanını işten çıkarabileceği belirtildi.

Finlandiyalı kağıt ve ambalaj üreticisi Stora Enso, Avrupa’daki dört tesisini kapatmayı ve 1150 çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu.

Sanayi, kimya ve mühendislik sektörlerinde açıklanan işten çıkarma kararlarıyla Avrupa’da yaklaşık 16 bin kişilik istihdam kaybı yaşanacak.

Bankacılık sektörü

Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank da 27 Nisan’da, gelecek birkaç yıl içinde maliyetlerini 500 milyon avro azaltmak amacıyla 800 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İngiliz Standard Chartered bankasının Londra, Singapur ve Hong Kong ofislerinde 100 kişinin işine son vermeyi planladığı İngiliz medyasında yer aldı.

Yüksek faiz oranları sonrasında krizlerin yaşandığı Avrupa bankacılık sektöründe şu ana kadar açıklanan işten çıkarma kararlarından 900 çalışan etkileniyor.

Muhabir: Nuran Erkul Kaya,Bahattin Gönültaş