Bebeğinizi Sarılığa Karşı Koruyun
Yeni doğan Sarılığı;
Yeni doğan dönemi doğumdan sonraki ilk 28 günü içerir. Bu dönemde bebeklerde görülen en sık durumlardan biri yeni doğan sarılığıdır. Normal doğum zamanında doğan bebeklerin %60’ında, zamanından önce doğan bebeklerin % 80’inde sarılık görülür. Yeni doğan bebeğin kanında yavaş yavaş artan bilirubin düzeyine bağlı olarak ortaya çıkar. Kan ile vücuttan dışarı atılamayan bilirubin birikmeye başlar. Kan ve dokularda biriken bilirubin ciltte ve gözlerinde sararmayla kendini gösterir. Çoğu bebeğin kanında biriken bilirubin seviyesi çok yükselmediği için fark edilmeden kendiliğinden geçer. Eğer erken fark edilmezse bebeklerde beyin hasarına kadar giden ciddi sonuçlar doğurabilir.
Yeni Doğan Sarılığı Türleri
Fizyolojik, patolojik, anne sütüne bağlı ve kan grubu uyuşmazlığına bağlı olarak gruplandırılmaktadır;
Fizyolojik Sarılık; bebeğin doğum saatinden 24 saat geçtikten sonra görülür. Bebeğin karaciğerinde bulunan bilirubin ile ilgili enzimlerin azlığından ya da yetememesinden kaynaklanan geçici bir süreçtir. Karaciğerin gelişimi ile birlikte yaklaşık 1 hafta da kalıcı bir hasar bırakmadan kendiliğinden düzelir.
Anne Sütüne Bağlı Sarılık; Anne sütünde bulunan maddelere bağlı olarak bebeklerde sarılık oluşması gözlenmektedir. Mama ile beslenen bebeklerde anne sütü ile beslenenlere göre daha az sarılık görülür. Bunun sebebini anne sütü içeriği ile ilişkilendirilmiştir. Doğumdan sonraki 2.-3. gününden sonra başlar ve yaklaşık 1-2 ay kadar belirtileri devam eder. Ama bu durumda bebeğin anne sütünden kesilmesi önerilmez. Kendiliğinden düzelen bir süreçtir. Düzenli doktor kontrolü önerilir.
Patolojik Sarılık; Diğer sarılık türlerine göre görülme sıklığı az olsa bile en ciddi sorunlar oluşturan sarılık türüdür. Doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde görülür. Yaklaşık 1 hafta 10 gün sürer. Bilirubin seviyesi belirli aralıklarla takip edilir. Belirtileri arasında; idrarın koyu renkli olması, kakasının anormal renk, kansızlık görünümü, kusma, anne göğsünü emememe, hızlı solunum, normalden fazla kilo kaybı.
Kan Grubu Uyuşmazlığına Bağlı Sarılık; Anne kan grubu 0 olanlar ve Rh (-) olan kişilerin bebeklerin kan grubu en kısa zamanda çalışılıp gerekli önlemler alınır. Kan grubuna bağlı antikorlar plesanta ile bebeği etkilemesi yoluyla bebeğin kanındaki bilirubin seviyesini etkiler. Özellikle ABO uyuşmazlığı Rh uyuşmazlığına göre daha çok etkiler.
Yeni Doğan Sarılığında Erken Teşhis;
• Bebeğin doğumdan itibaren cilt rengi, idrar ve kaka rengi takip edilmelidir,
• Uzun süre uyuyan ve beslenmeyen bebekler takip edilmeli,
• Anne ve bebek arasındaki kan grubu uyuşmazlığı kontrol edilmelidir,
• Bebeğin cildi gün ışığında kontrol edilmeli,
• Anne sütü ile beslemeye özen gösterilmeli,
• Hastaneden taburcu olmadan mutlaka kandaki bilirubin seviyesi kontrol edilmeli,
• Anne sarılık hakkında bilgilendirilmeli, şüpheli durumda acilen sağlık kurumuna başvurmalı.
• Taburcu olduktan doktor isteğine göre kontrol için tekrar hastaneye gelinmelidir.(taburculuktan sonra ki 48 saat içinde)
Yeni Doğan Sarılığında Tedavi;
Kandaki bilirubin düzeyi çok yükselmemişse ve özellikle fizyolojik sarılıklarda kendiliğinden geçmesi beklenir.
Fototerapi; Bebeğin doğumdan sonraki kanda bilirubin seviyesi aralıklı olarak kontrol edilir. 15mg/dl ve üzerinde olan bilirubin seviyesi için en çok kullanılan tedavi şeklidir. Bu bir ışık tedavisidir. Bebek gözleri ve cinsel organları korunacak şekilde tamamen çıplak olarak ışık altına yatırılır. Bebeğin beslenmesi düzenli aralıklarla devam edilir. Genelde başarılı sonuçlar alınır.
Kan Değişimi; Kandaki bilirubin düzeyi çok yüksek olan (20-25 mg/dl) bebeklerin kanının tamamen değiştirilmesi sağlanır.
Anne Sütü; anne sütünün yetersiz alınması, zor uyanma, uyku hali, emmeye istek göstermemesi sarılık belirtisi olabilir. Anne sütü almaya devam etmeyen, beslenmeyen bebeklerde sarılık seviyesi yükselmesine sebep olur. Sık sık anne sütü ile bebeği beslemek bebeği hem sarılığa karşı korur hem de olan sarılığın gerilemesini sağlar. Beslenemeyen bebeklerde kilo kaybı yaşandığı için bebeklerin tartı kontrolü de yapılmalıdır. Aynı zamanda bebeğin yeterli beslenip beslenmediği idrar ve kaka yapıp yapmamasına bakarak anlaşılabilir. Annenin bebek bakımında ve beslemesinde bağımsız olması oldukça önemlidir. Erken tanı, tedavi, bakım ve doğru takip ile yeni doğan sarılığının ciddi hasar bırakmadan iyileşmesi sağlanabilir.
