Beynin tehlike sinyalleri

Davranışlarımızın hislerimizin ve kararlarımızın kaynağı olan beynimiz, genetik geçişlerin yanı sıra çağdaş ömrün getirdiği ağır gerilim, yanlış beslenme, çevresel toksinler ve birtakım sıhhat sıkıntıları nedeniyle savunmasız kalıp, hastalanabilir. “Kimi vakit önemsemediğimiz birtakım belirtiler de beynimizin alarm işaretleri olabilir”diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, bu işaretleri şöyle sıraladı:

Prof. Dr. Derya Uludüz

BAŞ DÖNMESİ

Başdönmesi, birçok vakit sıradan bir rahatsızlık üzere görünse de bazen baş karıştırıcı nedenleri olabilir. Kansızlık, tiroit sorunları, hatta depresyon ve kulak kristallerinin ziyan görmesi üzere onlarca sebep baş dönmesi nedenleri içinde gizlenmiştir. Baş dönmenize eşlik eden bulanık görme, çift görme, el ve yüzde uyuşma üzere belirtiler varsa, bu beyin damarlarınızda bir tıkanıklığın yahut Multiple Skleroz’un bâtın belirtisi olabilir. Kulak çınlaması, bu labirentin bir diğer yolunu işaret eder; bu durum ekseriyetle kulağa ilişkin bir sorunu gösterirken, nadiren de beyincik bölgesinde tümörlerin uyarısı olabilir. Şayet baş dönmeniz, sarhoş üzere yürüme ve dengesizlik ile birleşiyor ve bu yalnızca gözler kapalıyken meydana geliyorsa, bu durumun gerisinde B12 vitamini eksikliği yahut kulak kaynaklı bir sorun olabilir. Lakin, gözler açıkken de yaşanıyorsa, beyincik bölgesinde bir kanama yahut tümör oluşumu üzere daha önemli bir durum kelam konusu olabilir. Baş dönmesi baş hareketleriyle tetikleniyor ve artıyorsa, bu durum boyun fıtığı yahut iç kulağa ilişkin bir nedene işaret edebilir.

HAREKET BOZUKLUKLARI

Beyninderinliklerinde, bazal gangliyonlar ismi verilen bölgede meydana gelen hareket bozuklukları, bedenimizin en karmaşık durumlarını stantlar. Bu bölgede dopamin hormonunun istikrarı, hareketlerimizin akıcılığını ve denetimini yönetir. Dopamin düzeyindeki azalma, Parkinson hastalığı üzere yavaşlayan hareketlere neden olabilir. Bu durumda, hareketlerinizde yavaşlama, yüz tabirinizde donukluk, ellerde titreme ve kaslarda sertlik gözlemlenebilir. Bu belirtiler, beyin hücrelerindeki kaybın sessiz çığlığını yansıtır. Bilakis, hareketlerinizde denetimsiz bir artış, istemsiz hareketler yahut tik gibisi beden seyirmeleri meydana geliyorsa, bu durum Huntington hastalığı yahut Tourette sendromu üzere dopamin fazlalığının işareti olabilir.

NÖBETLER

Bayılmanöbetleri, kısa vadeli ve ani şuur kayıplarıyla karakterize olaylardır. Tıpta “senkop” olarak bilinen bu durum, çoklukla beyne kâfi kan ve oksijenin ulaşmaması sonucunda meydana gelir. Senkop, gerilim, çok sıcaklık, uzun mühlet ayakta durma yahut ağrı üzere durumların bedendeki reflekslerini tetikleyerek ortaya çıkar. Kalp ritm bozuklukları, kan şekeri düşüklüğü, kansızlık, tiroit problemleri yahut psikojen nedenler de senkopun öbür mümkün sebepleridir. Gözlerin geriye kayması yahut bedende denetim dışı hareketler, nörolojik nöbetlerin tipik özellikleridir. Bu tıp nöbetler ekseriyetle birkaç saniye ile birkaç dakika ortasında sürer ve tekrarlayıcı olabilir. Şayet nöbet birinci sefer meydana geliyorsa ve şiddetliyse, beyin tümörü, beyin kanaması yahut baş travması üzere önemli durumlar akla gelmelidir.

BAŞ AĞRILARI

Bazıbaş ağrıları, beyin sıhhatiyle ilgili önemli meselelerin habercisi olabilir. Uykudan uyandıran yahut sabahları başlayan baş ağrıları, beyinde basınç artışını gösterebilir. Bu durum, beyinde kitle işareti olabilir. Baş ağrısına eşlik eden bulantı, kusma, bulanık görme ve dengesizlik üzere semptomlar, beyin tümörleri, beyin kanaması yahut beyindeki damar tıkanıklıkları üzere önemli durumların belirtileri olabilir. Ani ve şiddetli başlayan baş ağrıları, beyin kanamasına işaret edebilir. Gençlerde anevrizma patlaması, ileri yaşlarda ise hipertansiyona bağlı kanamalar en sık nedenler ortasındadır. Günler yahut haftalar içinde berbatlaşan ve ağrı kesicilere yanıt vermeyen baş ağrıları, beyinde yavaş gelişen bir tümörden kaynaklanabilir.

UNUTKANLIK

Unutkanlık, Alzheimer hastalığının sessiz çığlığı olabilirken, bazen reçeteli yahut reçetesiz ilaçların yan tesirleri, gerilim ve ağır hayat temposu yahut alkol kullanımı üzere daha saf nedenlere de bağlı olabilir. Hormon dengesizlikleri, vitamin eksiklikleri hatta yaşlı erişkinlerde sıklıkla rastlanan idrar yolu enfeksiyonları bile anlık ve süreksiz baş karışıklığına neden olabilir. Uyku apnesi, beyne giden oksijen ve kan akışını engelleyerek, vakitle hafızanızı zayıflatabilir. B12 vitamini eksikliği ise unutkanlık, baş karışıklığı ve öğrenme hünerlerinde azalmayla kendini gösterir. Günlük hayatınızı etkilemeye başlayan unutkanlık, beyin sıhhatinizin alarm zillerini çalıyor olabilir. Birebir soruları tekrar tekrar sormak, yeterli bildiğiniz yerlerde kaybolmak, tanımları yahut yönergeleri takip etmekte zorlanmak, vakit ve beşerler hakkında başınızın karışması, sık sık unutkanlıklar yaşamak ve konuşma sırasında takılmak, Alzheimer hastalığının ilerleyici ve geri dönüşsüz yollarına işaret edebilir. Bu belirtilerin sürekliliği, Alzheimer’i başka unutkanlık nedenlerinden ayırt etmenin anahtarıdır.