BM’den İsrail’e ihtar: Kabus önemli bir formda büyür

BM Genel Sekreteri Guterres, BM Genel Şurasında 2024 yılına ait öncelikleri hakkında konuştu.

Barışın BM’nin varoluş nedeni olduğuna işaret eden Guterres, dünyaya genel olarak baktığında en büyük eksikliğin barış olduğunu gördüğünü lisana getirdi.

Guterres, çatışmalar ve jeopolitik bölünmüşlükler büyürken, dünyada barışın tehdit altında olduğunu söz etti.

İnsanların barış, güvenlik ve onurlu yaşama muhtaçlık duyduğuna işaret eden Guterres, “Ancak dünyamızda çok fazla kızgınlık ve gürültü var.” diye konuştu.

Guterres, müthiş çatışmaların rekor sayılarda sivilleri öldürdüğü ve yaraladığını belirtirken, birebir vakitte söz savaşları, yetki savaşları ve kültür savaşlarının devam ettiğine dikkati çekti.

Dünyada birçok ülkenin seçimlere gideceği bir yılda bu durumun kaygı verici olduğunu kaydeden Guterres, “Bizim ortak zorunluluğumuz, barışın her boyutunu inşa etmek.” iletisini verdi.

“BMGK KİTLENMİŞ DURUMDA”

Guterres, milletlerarası finansal mimarinin ıslahata muhtaçlık duyduğunun altını çizerek, eylülde gerçekleşecek “Geleceğin Zirvesi”yle çok taraflılığı yine şekillendirme imkanı oluşacağını belirtti.

BM Güvenlik Kurulunun de çok önemli biçimde ıslahata gereksinimi olduğunu vurgulayan Guterres, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Küresel barış için temel platform olan BM Güvenlik Kurulu, jeopolitik çatlaklar nedeniyle kitlenmiş durumda. Kurul birinci sefer bölünmüş değil. Lakin şimdiye kadarki en berbat haline geldi. Kurulun bugünkü fonksiyon bozukluğu çok daha derin ve tehlikeli. BM Güvenlik Kurulunun karar alabilmesi ve uygulaması gerekiyor. Tıpkı vakitte daha temsilci olması gerekiyor.”

Guterres, çok taraflı dünyada kelam konusu düzeneklerin eksik olduğuna vurgu yaparak, “Dünyamız kaos devrine girmiş bulunmakta. Tehlikeli ve öngörülemez bir düşüş ve cezasızlık hakim geliyor.” tabirini kullandı.

“TOPLU CEZALANDIRMANIN HİÇBİR MÜNASEBETİ OLAMAZ”

İlk olarak dünya genelinde barış için baskı yapılması gerektiğini tabir eden Guterres, Gazze’deki durumun ortak şuurda kapanmayan bir yara olduğunu ve tüm bölgeyi tehdit ettiğini lisana getirdi.

Guterres, “Hamas’ın 7 Ekim ataklarını hiçbir şeyin yasal kılamayacağını” belirterek, “Ancak Filistin halkının toplu cezalandırılmasının da hiçbir münasebeti olamaz.” dedi.

“REFAH’A HÜCUM KABUSU ÇOK ÖNEMLİ BİR FORMDA BÜYÜTÜR”

İsrail’in askeri operasyonlarının Gazze’de neden olduğu vefat ve yıkımın boyut ile sürat itibariyle kendisinin vazifeye geldiğinden beri görülmediğini aktaran Guterres, “İsrail’in Refah’a yöneleceğine ait haberlerden derin tasa duyuyorum. Yüz binlerce Filistinli çaresizce güvenlik arayışında buraya sıkışmış durumda. (Böyle bir hareket) Halihazırda mevcut olan insani kabusu çok önemli bir biçimde büyütür ve tarifsiz bölgesel sonuçlar doğurur.” değerlendirmesini yaptı.

Guterres, “Gazze’de artık hemen insani ateşkes sağlanmalı ve tüm esirler şartsız olarak özgür bırakılmalı.” diyerek bunun süratli halde BM kararları, milletlerarası hukuk ve daha evvelki mutabakatlar uyarınca iki devletli tahlille sonuçlanması gerektiğini kaydetti.

“GEZEGENLE DE BARIŞ YAPILMASI GEREKİYOR”

BM Genel Sekreteri Guterres, tıpkı vakitte toplumlar ortası barışın da inşa edilmesinin kilit kıymete sahip olduğuna işaret etti.

Nefret söylemi, ayrımcılık, aşırıcılık üzere konuların toplumları böldüğünü kaydeden Guterres, Yahudi zıtlığı, İslamofobi ve Hristiyan azınlıklara yönelik baskı ve “beyaz ırkın” üstünlüğüne inanan ideolojinin artışta olduğuna dikkati çekti.

Guterres, dünyanın kalkınma alanında da bir aciliyetle karşı karşıya olduğunu belirterek, Covid-19 salgını ve akabinde gelen global gerginliklerin gelişmekte olan ekonomiler için büyük zorluklar doğurduğunu söyledi.

Gelişmekte olan ülkelerin 1990’lardan sonra en berbat periyotla karşı karşıya olduğunu kaydeden Guterres, birçoklarının borçlarını ödeyemeyeceği ikazında bulundu.

Guterres, tıpkı vakitte “gezegenle de barış” yapılması gerektiğini belirterek, insanlığın tabiatla savaşına son vermesi gerektiğini vurguladı.

“İklim krizi vaktimizin belirleyici sınaması olarak ön plana çıkıyor.” diyen Guterres, global ısınmanın 1,5 dereceyle sonlandırılması gerektiğinin altını çizdi. Guterres, “Yardımcı olmak için tüm BM sistemini görevlendiriyorum.” dedi.

Fosil yakıtlar periyodunun sonuna gelindiğini kaydeden Guterres, “Yenilenebilir güç ihtilali durdurulamaz.” değerlendirmesinde bulundu.

“SAVAŞLAR YOK EDER”

Guterres, “Barış savaşların asla başaramayacağı mucizelere yol açar. Savaşlar yok eder. Barış inşa eder. Fakat bugünün dünyasında, barış inşa etmek şuurlu, yiğit ve hatta radikal bir aksiyon olarak görülüyor.” tabirini kullandı.

Barışı inşa etmenin insanlığın en büyük sorumluluğu olduğuna dikkati çeken Guterres, “Ben kendi adıma hiçbir vakit barış için baskı yapmaya son vermeyeceğimin garantisini veriyorum.” değerlendirmesinde bulundu.