Çiftçiyi artık de ‘büyümeyen tohum’ vurdu
Sahipsiz kalan çiftçi milletlerarası tohum şirketlerinin deneme tahtasına döndü. Memleketler arası tohum firması Pioneer’ın P64LE145 ismini verdiği yeni kuşak ayçiçek tohumunu birinci defa bu yıl tarlasına eken binlerce Trakya çiftçisi büyük hüsran yaşadı.
Kuraklığa güçlü diye ekilen tohum sıcağı görünce daha baş vermeden kurudu. Çiftçilerin ‘büyümeyen tohum’ dediği ayçiçek tohumunun 160-170 bin dekar tarlaya ekildiği, eser alınamadığı için 32 bin ton ayçiçeği ve 12 bin ton yağ kaybı olacağı hesaplandı. Çiftçinin yeni kuşak tohumdan ötürü uğrayacağı kestirimi nakdî kaybın da 500 milyon lira civarında olacağı belirtiliyor. Tarladan eser alamayan çiftçiler firma aleyhine tazminat davası açacak.
BAKANLIK TESCİL RAPORU VERMİŞ
Çiftçi tohum için Tarım Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğüne başvurdu ve müdürlük de bu eserle birlikte 6 aday tohumu daha tescil etti. Tescil raporunda, Trakya Bölgesi yüklü olmak üzere 9 farklı lokasyonda tane, yağ, yağ oranı üzere randıman bedellerinin toplam 13 evrede denendiği belirtildi. 2 yıllık denemede tohumun standartların üzerinde tane ve yağ randımanı performansı sergilediği biçiminde rapor yazıldı.
Ancak testten geçip birinci sefer bu ekim devrinde satılan tohumları alıp tarlasına eken çok sayıda çiftçi eserin daha baş vermeden ve çiçek çıkarmadan kuruyup öldüğünü gördü, bütün emekler de boşa gitti. Firma yetkililerinin sorunun kuraklıktan kaynaklandığı tarafında çiftçilere açıklama yaptı. Çorlu Ziraat Odası ise firma aleyhinde dava açmak için teşebbüslere başladı.
YASA ‘TAZMİNAT’ DİYOR
5553 sayılı Tohumculuk Kanunu, kusurlu tohum takım çiftçiyi mağdur eden tohum firmalarının ziyanı ödemeleri gerektiğine hükmediyor. Kanunda, “Fiillerinin ayrıyeten hata sayılma hâli gizli kalmak üzere, ziyana neden olan kusurlu tohumluğu üreten, satan, dağıtan, ithal eden yahut diğer halde piyasaya süren gerçek yahut hukukî şahıslar, meydana gelen ziyanı müteselsilen tazmin etmekle yükümlüdür” kararı yer alıyor.
