Kan şekeri nasıl istikrarda tutulur?

Özellikle yanlış beslenme nedeniyle artan kan şekeri evvel bilinmeyen şekere, sonra da şeker hastalığına neden olur. Toplumumuzdaki obezite ve Tip-2 diyabet patlamasının en değerli nedeni de budur. Günümüzde 537 milyon kişi diyabetle yaşamaktadır. 2045 yılına kadar dünya çapında 700 milyon insanın bu hastalığa yakalanacağı iddia edilmektedir. Kan şekeri dengesizliği başta damar sıhhatini tehdit eder. Kalbi, gözleri, böbrekleri, pankreası yıpratır, sıhhatsiz ömür üslubu ile geri dönüşü olmayan hastalıklara yol açar. Alışılmış kan şekeri düşüklüğü de önemli bir tehlikedir. Zira çok açlık, baş dönmesi üzere hafif; şuur kaybı, felç üzere ağır sıkıntılara yol açabilir. Münasebetiyle kan şekeri istikrarının hayati değer taşıdığına dikkat çeken Uzman Diyetisyen Ayşe Gül İtimat, bunu sağlamanın tesirli yollarını unsur husus şöyle sıraladı:

Ayşe Gül Güven

Yaşam stilinizi değiştirin

1 – Karbonhidratı sınırlayın

Kan şekerini süratli yükselten şeker eklenmiş yiyecekler, işlenmiş liflerinden ayrılmış beyaz un ve beyaz undan yapılan besinler, beyaz makarna, pirinç, şeker, çikolata ve tatlı tüketmeniz kan şekerinizde ani iniş ve çıkışlara neden olur. Tüketmeyin ya da hayli sonlandırın.

2 – Kompleks karbonhidratları kullanın

Sebze, meyve, kurubaklagiller, karabuğday, bulgur, kinoa ve işlenmemiş tam tahıllı besinler buna örnek olarak verilebilir. Bu üzere besinlerin lif içerikleri de yüksek olduğu için kan şekerini ölçülü süratte yükseltir yani glisemik indeksleri daha denetimlidir.

3 – Kilonuzu sağlıklı aralıkta tutun

Kilonuzu metabolizmanızı yormayacak aralıkta tutmak kan şekeri regülasyonunu ve şeker hastalığı riskinizi azaltır. Örneğin 90 kilo olan birinin sağlıklı yollarla 4-6 kilo vermesi kan kıymetlerinde güzelleşmeyi başlatır. İstikrarlı bir beslenmeyle başlangıç kilosunun yüzde 5’inden fazlasını vermesi HbA1c bedellerinde de düzgünleşme sağlar.

4 – Bedeninizi susuz bırakmayın

Az su içtiğinizde bedeniniz vazopressin hormonu salınımına başlar. Bu bedeninizden sıvı atılımını azaltarak idrarınızdaki fazla şekerin bedenden uzaklaştırılmasını maniler. Sistemli su içmek kanı sulandırır, kandaki glikozu istikrarlar. Fazla şekerin böbrekler yoluyla bedenden atılmasını kolaylaştırır.

5 – Hareketinizi artırın

Düzenli idman ölçülü bir kiloda olmanıza, bunu korumanıza ve insülin hassaslığının artmasına yardımcı olabilir. Kaslar kandaki fazla insülini yakıt olarak kullanır. Kan şekerlerinizde dengesizlik yaşıyorsanız, idman öncesi ve sonrası kan şekerinize bakın. Güç açığının sizi olumsuz etkilememesi için öğün sisteminizi gözden geçirin. Antrenmana vakit ayıramayanlar için günlük işlerini hallederken yürümelerini öneririm.

6 – Probiyotik tüketin

Yoğurt, kefir, turşu, tarhana, boza üzere fermente besinler probiyotik kaynağıdır. Bağırsaklardaki uygun bakterilerin sayısını artırmanın yanı sıra kan şekerini düzenleyici tesirleri de vardır. Bilimsel çalışmalara nazaran probiyotik tüketimi Tip 2 diyabeti olan bireylerde açlık kan şekeri, HbA1c ve insülin direncini düşürebiliyor.

7 – Porsiyon denetimi yapın

Bir oturuşta çok kalori almanız beraberinde kan şekerinin de fırlamasına yol açar. Bedeni yorar. Tabağınızın 1/2’sini zerzevat, salata ile 1/4’ünü tam tahıl ya da kurubaklagiller ile 1/4’ünü hayvansal protein kaynakları ile oluşturabilirsiniz. Tabak sizin kalori gereksiniminize nazaran büyür ya da küçülür.

8 – Gerilimi yönetmeyi öğrenin

Vücudunuzda gerilim sinyalleri yükseldiğinde gerilim hormonlarının salınımı başlar. Beden kaç ya da savaş moduna geçer.Şeker formunda depolanan güç kan sirkülasyonuna salınrır ve kan şekeri yükselir. Bu nedenle geriliminizi yönetme yollarını araştırın.

9 – Güzel uyuyun

Yeterli ve kaliteli uyku kan şekerini düzenler.. Bir gecelik uyku bozukluğu bile insülin direnci ve kan şekeri düzeylerinizi yükseltir. Çok uyku da kan şekeri düzenlenmesini zorlaştırır.

10 – Kan şekeri düşüklüğünü bu türlü önleyin

Kan şekeriniz sık sık düşüyorsa ya da diyabetiniz varsa hekim ve uzman diyetisyenden dayanak alın. İşte düşük kan şekerine karşı birkaç teklif:

>80 mg/dL ise taze kuruyemiş ya da doğal fındık, fıstık ezmesi,

70-80 mg/dL ise kuruyemişlerin yanına galeta, kraker ,

55-70 mg/dL ise kuru üzüm, hurma, meyve püresi, muz, taze üzüm, ananas,