Özbek asıllı Rus kozmonot Şaripov, Türkiye’nin ilk astronotu Gezeravcı’nın uzay yolculuğunu değerlendirdi

MOSKOVA (AA) – Uzaya ilk uçuşunu 1998’de Amerikan “Endeavour”, ikinci uçuşunu Rus “Soyuz TMA-5” aracı ile gerçekleştiren Şaripov, iki kez uzay yürüyüşü yaparak uzayda toplam 201 gün 14 saat 49 dakika kaldı.

Rusya ve Kırgızistan kahramanı ünvanına sahip Şaripov, Moskova bölgesindeki Yıldız kentinde bulunan Yuri Gagarin Kozmonot Hazırlık Merkezi’nde faaliyetlerine devam ediyor.

Bu merkeze bağlı Uzay Merkezi Başkanı Şaripov, AA muhabirine uzay macerasını ve kozmonotların yaşadığı zorlukları anlatarak, Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın uzay yolculuğunu değerlendirdi.

“Uzaya 2 kez uçtum”

Kırgızistan doğumlu Şaripov, uzaya seyahat etmeyi daha çocukken hayal etmeye başladığını anlatarak, “Çocukluğumda daha kozmonot olma hedefim vardı. Kozmonot olmak için ilk önce askeri pilot olmak gerekiyordu. Çünkü önceden askeri pilotlar kozmonot olabiliyordu. Böylece Harkiv Yüksek Askeri Komuta ve Mühendislik Okulundan mezun olarak pilot eğitmeni oldum.” dedi.

İlk başta “Mig” tipi uçaklarda uçuş yaptığını ve sonradan astronot olmak için başvurduğunu aktaran Şaripov, 1990’da kozmonot ekibine dahil olduğunu, gerekli eğitimi aldıktan sonra da ilk uçuşunu 1998’de yaparak uzayda yaklaşık 10 gün kaldığını söyledi.

Uzaya ikinci uçuşunu 2004’te gerçekleştirdiğini ve bu sefer 193 gün uzayda bulunduğunu belirten Şaripov, bu sürede iki kez uzay gemisi dışına çıktığını, çeşitli bilim alanlarında yaklaşık 100 deney yaptığını dile getirdi.

Şaripov, kozmonotun farklı alanlardan bilgilere sahip olması, psikolojik açıdan güçlü ve her şeye hazırlıklı olması gerektiğini vurgulayarak, “Uzayda her şey olabilir. Dolayısıyla belirsizlik düşündürüyor. Bu nedenle de tüm kozmonotlar her zaman olumlu bakışa sahipler ve her zaman her şeyin iyi olacağını umuyor.” şeklinde konuştu.

“İnsanın uzayda hayatı değişiyor”

İnsanın uzayda hayatının değiştiğine işaret eden Şaripov, şunları anlattı:

“Yer çekiminin olmadığı durumda vücut değişiyor. Ayrıca beslenme ve hijyen şekli değişiyor. Bildiğimiz duş yok. Uzayda, kas ve iskelet sistemini desteklemek için her gün fiziksel egzersiz yapmak lazım. Uyku şekli farklı. Özellikle ilk günler zor oluyor. Eğer biri uyuyamıyorsa, vücuda az da olsa basıncın olması için onu istasyon duvarına turnikeyle bağlıyoruz.”

Şaripov, kozmonotların Dünya’ya döndüğünde de normal hayata uyum konusunda zorluklar yaşadığına dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

“Uzaydan Dünya’ya dönüldüğünde yer çekiminden dolayı ayakların üzerinde durmak çok zor. Baş dönmesi yaşanıyor. İlk günler buradaki yemekleri yemek biraz zor oluyor. İlk 2-3 gün yataktan kalkamıyoruz. İlk günler, yanımızda yardımcı olabilecek doktor bulunuyor. Uçuştan sonra havuza girdiğimizde ise en güzel anı yaşıyoruz. Çünkü uzaydaki hisleri yaşatıyor. Vücut yavaş yavaş kendine geliyor. Normale dönüş aylarca sürebiliyor. Bazıları birkaç ay, bazıları 6 ay, bazıları ise 1 yıl sonra normale dönebiliyor. Kas ve iskelet sisteminin iyileşmesi zaman alıyor.”

Kozmonot Şaripov, benzer sorunları Gezeravcı’nın da yaşayabileceğine işaret etti.

“Gezeravcı’nın uzay yolculuğu, büyük bir gelişme”

Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever ile geçen yıl Bursa’da düzenlenen “34. Gezegen Kongresi”nde tanıştıklarını söyleyen Şaripov, “Onlarla çok fazla konuşmak için fırsatım olmadı ama onların amaçlarına uygun, sorumlu olduklarını, uçuş için iyi hazırlandıklarını ve Türkiye Uzay Ajansının belirlediği hedefleri yerine getirmek istediklerini anladım.” dedi.

Şaripov, Türkiye’nin ilk astronotunu uzaya göndermesini ilişkin ise “Bu olay, Türk bilim insanları için büyük bir başarı. Bu, bilim, teknoloji ve insanın ne kadar ilerlediğinin göstergesi ve devlet için büyük bir prestij, çünkü uzaya kozmonot gönderebilen ülke sayısı düşük. Gezeravcı’nın ismi tarihe geçecek. Bu, büyük bir gelişme. Türkiye’nin uzayda yaptığı araştırmalar, bilimi daha da geliştirecek.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin astronot grubunu genişleteceği umudunu dile getiren Şaripov, “Türkiye kendi hava ve askeri uydularına sahip. Bu, ilerleme demektir. Türkler, temeli oluşturdu. Tüm bunların gelişmeye devam edeceğini düşünüyorum.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sayesinde Türkiye’nin tüm alanlarda geliştiğini vurgulayan Şaripov, şöyle devam etti:

“Türkiye’nin ileride de gelişmesini, elde ettiği başarıların tüm ülkeler tarafından bilinmesini ve buna saygı gösterilmesini istiyorum. Ayrıca, Türkiye’nin daha fazla astronota sahip olmasını diliyorum. Gezeravcı’ya da sağlık diliyorum. O, kendisini ispat etti. Onun ileride astronotlardan oluşan bir ekip toplayacağını ve genç olanlara deneyimlerini aktaracağını umuyorum. Kendisine başarılar diliyorum.”

Salican Şaripov, gelecekte Türkiye’den astronotlar ile işbirliğine hazır olduklarını dile getirdi.

Muhabir: Dmitri Chirciu