Spor yapan gençlere protein tozu uyarısı
Gıda takviyeleri ve vitamin kullanımı spor yapan gençler ortasında da çok yaygın. Bilhassa protein tozları, ağır sporlar yapan ve beden geliştiren şahıslar tarafından birden fazla vakit bilinçsizce tüketiliyor.
Ancak bu desteklerin sıhhate önemli ziyanları olabileceğini belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak, bu mevzuda bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:
Protein kıymetli bir muhtaçlık ama…
Protein, “aminoasit” ismi verilen yapıtaşı ünitelerinden oluşur. Yani, aminoasitler birleşir ve proteinleri oluşturur. Atletler için en kıymetli besin ögelerinden biri proteinlerdir. Kas dokusu tamiratı ve gelişimi için aminoasitlere muhtaçlık duyulur. Olağan bir kişinin günlük protein gereksinmesi beden yükünün her 1 kg’ı başına 0,8 g iken, bir atletin günlük protein ihtiyacı beden yükünün her 1 kg’ı başına 1,2 ila 2 kg ortasında değişebilir. Bir atletin günlük protein ihtiyacını doğal beslenme yoluyla karşılayamaması durumunda protein takviye eserlerine yönelmesi önerilebilir. Lakin, bilinçsiz protein takviye eserleri kullanımının, bedene fazla protein alımının çeşitli riskleri bulunur. Karaciğer yorulabilir, böbrek yükü artabilir, idrara çıkış ölçüsü artabilir ve beden su kaybedebilir (ki bu da performansı olumsuz tarafta etkiler), çok alınan proteinle birlikte fosfor alımı da artacağı için idrarla kalsiyum kaybı artar. Bu yüzden de kemik dokusu zayıflar, kemik erimesi riski artabilir. Ayrıyeten metionin içeren protein tozları birtakım bireylerde damar tıkanıklığı ve pıhtı riskini de artırabilir.
Uzman nezaretinde kullanılmalı
Kuvvet idmanı yapanların temel maksadı kas kütlesinde artış sağlamaktır. Kas dokusunda artış sağlayabilmek emeliyle en sık kullanılan aminoasit (protein yapıtaşı) eserleri dallı-zincirli aminoasitler (BCA) ve whey proteinleridir. Kısımlı zincirli aminoasitlerin en âlâ kaynakları süt ve süt eserleri iken whey proteinleri peynir üretimi sırasında ortaya çıkar. Protein dayanak eserleri hakikat ve ihtiyaç dahilinde kullanıldığında kas dokusunu koruyabilir, toparlanma mühletini kısaltabilir, yağ dokusu ölçüsünü azaltabilir. Whey proteinlerinin en büyük yan tesiri akne gelişimini artırmasıdır. Birtakım araştırmalarda protein takviye eserlerinin tesirinin yaşla bir arada düştüğü, 40 yaşın üzerindeki bireylerde (kadın ve erkek farkı gözetmeksizin) kas dokusu gelişimi manasında bir fark yaratmadığı; yüksek kilolu bireylerde de benzeri halde tesirli olmadıkları gösterilmiştir.
Bu eserler kimler için inançlı değildir?
Bazı protein dayanak eserlerini kullanmak sıhhat açısından risklidir. İçerisinde hormon yani anabolik steroid olan, yapay tatlandırıcı olan eserler risklidir ve önerilmemektedir. Protein desteği menşeinden emin olunmayan internet sitelerinden, satıcılardan alınmamalıdır. Aksi takdirde, telafisi mümkün olmayan kalıcı sıhhat hasarları ile karşı karşıya kalınabilir. Sıklıkla amatör atletler protein desteği almaları halinde spor performanslarının ve kas dokularının artacağı fikrine kapılırlar. Fakat, kalp hastalığı geçmişi olan, ailesinde kalp krizi ve inme hikayesi, tekrarlayan gebelik kayıpları, varisleri, kemik erimesi olan, karaciğer ve böbrek sıhhatine dair problemler yaşayan ve koyu renk idrara çıkan bireyler için protein dayanak eserleri inançlı değildir.
