Allah 2024’te herkese akıl fikir versin

İpek ÖZBEY

Telefonuma ileti geldi. “İpek’çim dolabımı düzeltirken 13 Kasım 2017 tarihli gazeteyi buldum. Sonra 19 Şubat 2022 tarihli televizyon programını gördüm. İki buluşmamızda da birebir kıyafetle olduğumu fark ettim. Elbise yırtılmadan bir daha buluşalım derim…” Bu esprili ileti Kemal Sunal’ın eşi Gül Sunal’dandı. Kendisi bir kahve için buluşmayı teklif etmişti aslında lakin “Bu buluşmaya neden okur da gelmesin” diye düşündüm. Kendi Youtube kanalında şahane programlar yapan, kitap yazan, sahne gösterisiyle kendine hayran bıraktıran ‘geç yetenek’ Gül Sunal’a “Yarın oradayım” dedim. Buluştuk, konuştuk. Buyurun sohbetimize…

Kemal Sunal Müzesi çok yakında açılacak. Burası müzenin gişesi…

– Yaz sonuydu, bir paylaşım yaptınız: “Kemal konutumuzdan temelli gidiyor” dediniz.

Gidiyor dedim, evet.

– Nereye yolcu ettiniz Kemal Sunal’ı?

Kemal’i ebediyete yolcu ettim sanıyorum. İnşallah ebediyete kadar kalır gönderdiğim her şey. Kemal’i kaybettikten sonra hiçbir şeyini veremedim. Daha doğrusu dolaptan çıkaramadım. Sonra yavaş yavaş günlük kıyafetlerini gereksinimi olanlara dağıttım. Sinemalarıyla ilgili sakladığı arşivi, kostümleri, afişleri olduğu üzere dolabındaydı. Orta ara stantlar yaptık lakin onlar daima meskene döndü. Her yaz temizleyip, astık ve müze fikri ortaya çıktı. Sunay Akın dedi ki; “Abla hepsini ver, müze açılmadan eşyaların tümünü görelim, tanzim edelim”. Fikir uygun geldi. Ama o kadar makûs olacağımı bilemedim.

– Ne yaşadınız?

O gün Ali de yoktu, Ezo da… “Niye bu türlü bir şey yaptın?” dediler. Kalakaldım. Baktım gidiyor. O denli makûs geldi ki bana. “Kemal’i temelli çıkarıyorum evden” dedim. Gitti yani… Zira onlar varken Kemal de konuttaydı. Apansızın yok oldu üzere geldi. Hâlâ hazmedemedim. O odaya giremiyorum, bomboş zira.

– Kitaplarını verdiniz mi?

Kitapları vermedim lakin düzgün koruma edileceğini hayal ederek vereceğim.

– Sizinle söyleşilerimizden birinde hangi koltukta, o koltuğun neresinde oturduğunu, yatağın hangi yanında yattığını, kahveyi hangi köşede içtiğinizi anlatmıştınız. Yani her şeyi yaşatıyordunuz, bu yüzden ıstırabınızı de çok uygun anlıyorum. Eşyaları kutulara koyarken hangi anılar canlandı gözünüzde?

Salonda daima birebir yerde oturuyordu. O tıpkı yerde, ben birebir yerde. Şayet kahve içiyorsak nerede kimin oturduğu aşikâr. Onun oturduğu tarafa konuk oturuyorsa, allem edip kallem edip, bir şey gösterme mazeretiyle konuğu oradan kaldırır, ben otururdum. Zira Kemal bana “Buraya oturmazsam konuta geldiğimi anlamıyorum” sıkıntısı. Tutucuydu bu bahiste.

– Verdiğiniz eşyalar, kıyafetler ya da ne bileyim sevdiği bir aksesuar… Onları verirken geçmişe gittiniz mi?

Çok, gitmez miyim?

– Hangi anıya?

Bir defa o sinemaların çekildiği günlere gittim. Zira konuttan giyinip gidiyordu. Ben hazırlardım onu. O vakit bu türlü karavanlar falan yoktu. Aynaya bakardı, “Oldu mu” diye sorardı, kokusunu bile duydum biliyor musunuz?

–Vedalaşamadığınız bir eşya oldu mu?

E var olağan. Giysileri, kendi şahsi eşyalarından var. Sevdiği kazağı, hırkası, gömleği… Onları asla veremem. Ayakkabısı… Çok dikkat eder, çok pak giyer. Hiçbir şey eskimez.

– Müze kurmak sizin hayaliniz miydi?

Kemal’in hayaliydi. İçime sinmese yapmazdım. Kemal’e yakışır bir şey olacağını hissettiğim için verdim eşyalarını. Sunay Akın ile kitabım vesilesiyle tanıştık. Sonra ahbap olduk. Müze fikrinde o ısrarcı oldu. Ekrem İmamoğlu ile tanıştırdı bizi. Ekrem Beyefendi de sıcak baktı olaya. Uygun yer aradı, bulamıyordu. Sonra bana geldi dedi ki, “Gül Abla nereyi buldum biliyor musun? İnanamayacaksın. Göztepe Parkı’nın içindeki o yer”. Hayal bile edemezdim. Kemal’e “Bunları tutuyoruz, ne olacak” derdim, “Belki ileride müze yaparız” diye karşılık verirdi. Oluyor işte.

– Kemal Sunal’ı herkes tanıyor. Gençler de izliyor, her jenerasyon… Müzeden hangi hislerle, ne alıp çıkmalarını istersiniz?

Önce kendine verdiği bedeli… Her insan kendine bir paha biçmeli ve o bedeli hak etmeli. Her meslekten olabilir. Kemal’in kendine verdiği kıymeti, işine verdiği bedeli görüyorum. Hala inanamıyorum. Birinci tiyatro sahnesine çıktığında taktığı bıyık duruyor. Saklamış. Yüzüne sürdüğü pat, kaşını boyadığı kalem duruyor. Hepsini vereceğim müzeye. Tiyatroda ona gelen tekstin üzerine düzeltmeler yapmış, onlar duruyor. Üniversiteye yüksek lisansa kaydolduğunda yatırdığı harç makbuzu bile duruyor. Ne kadar paha vermiş yaptığı her şeye. Onun için beşerler Kemal’e bu kadar kıymet veriyor. Youtube kanalıma bildiri bırakıyorlar, “Annem, anneannem, 3 ve 4 yaşındaki çocuklarım; hepimiz Kemal Sunal hayranıyız” diye. Düşünebiliyor musunuz, 3 yaşında hayranı var Kemal’in. Beşerler Kemal’i önemsedi, zira Kemal kendini çok önemsedi. Ve doğal ki hitap ettiği kitleye kıymet verdi.

– Egosu yok muydu?

Yok, hiç. Kemal’in bir otomobilin başında fotoğrafını göremezsin. Mesela Kemal öldüğü vakit bizim otoparkta çok insan toplanmıştı. Yandaki liseden sıralar koymuşlardı. Herkes oraya sabahtan gelip oturup bekliyorlardı. 40 gün oturdular. Çimenlerde yatıp uyudular.

– Karışıyor muydunuz ortalarına?

Bazen gece iniyor, kendimi tanıtmadan ortalarında dolaşıyordum. Beşerler birbirine şöyle diyordu: “Bizim üzereymiş. Uçağa binmemiş, bizim üzere. Amerika’yı görmemiş” diyorlardı. Kendisiyle özdeşleştiriyorlardı. Kemal, özgününü hiç bozmadı. Mesela görüyorum, biraz meşhur oluyor, az bir para kazanıyor, mesela çabucak “Etiler’de oturmalıyım, Çeşme’de yazlığım olmalı, bilmem ne kulübüne gitmeliyim” demeye başlıyorlar. Kemal’in hiç o denli bir kederi olmadı. Neysek o denli yaşadık. O Malatyalı bir adam, ben Afyonlu bir bayan. Onun için de çok memnun olduk. Natürel ki gelişime açık olacaksın lakin hiçbir yere kendini zorla kabul ettirmeyeceksin. Memnunluk getirmiyor bu…

– Yani malı statü problemi haline getirmemek lazım diyorsunuz…

Getirmemeli evet.

– Her vakit söylüyorum, siz şahane bir bayansınız. Kemal Sunal da bunun farkında olacak ki, sizinle aşkı, dostluğu, aileyi çok sağlam temeller üzerinde oturtmuş. Artık yeni bir yıla giriyoruz, 2024. Dünya, Türkiye değişik bir yere gidiyor. Her gün üzüleceğimiz onlarca şey oluyor. Bugünün dünyasına baktığınızda karşınızda Kemal Sunal otursa ve “Hadi Kemal, bir kahve içelim deseniz” ne konuşurdunuz?

Bir sefer gündemi konuşurduk kesinlikle ve bu mevzuda biz neler yapabiliriz diye tahlil bulmaya çalışırdık. Sinema çekiyor olsaydı, kesinlikle bu gündem hakkında bildiri verirdi. Kemal’in siyasete ilgisi çoktu. Gündemi yeterli takip ederdi. Akşam bakanlar heyeti değişir, Kemal sabah hepsini ismiyle, soyadıyla, geçmişiyle bilirdi. Yaşasa bugün de gündemi kaçırmazdı. Ah keşke olsaydı, konuşmamız gereken o kadar çok şey var ki…

AİLECE KEMAL’İ İZLEMİYORUZ

– Televizyonda Kemal Sunal’ı izliyor musunuz?

Hiçbirimiz seyretmiyoruz. Ne sesini duyabiliyorum, ne kendini izleyebiliyorum. Ali ve Ezo da o denli. Ezo bazen, “Anne çok özledim sesini duymayı” diyor ancak yapamıyor.

– O vakit Kemal Sunal izlemeyen 3 kişiyi buldum…

Belki de tahminen de. (Gülüyor)

– 2024 iletinizi rica etsem.

Allah herkese 2024’te akıl fikir versin.

İnsanlar mutsuz keyifsiz hırçın

– Bir okulunuz var. Okul öncesi eğitim veriyorsunuz. Cıvıl cıvıl çocuklar. Türkiye’de eğitim sisteminin önemli meseleleri olduğunu biliyoruz. Beslenme çantasını dolduramadığı için çocuklar okula gidemiyor. Memleket için bir tıp geleceksizlikten kelam edebiliriz. Teklifiniz var mı?

Çocuk demek, gelecek demektir. 25 yıldır sabahtan akşama kadar burada, bu masada çalışıyorum. Gördüğüm ve üzüldüğüm şey, özel okul sıkıntısı. Bana kızacaklar tahminen fakat dünyanın hiçbir yerinde bu kadar özel okul merakı yok. Devlet okuluna gidecek çocuk. Her çocuk tıpkı eğitimi alacak. Çocukların hakkı bu. Kimi lisan öğreniyor, uygun eğitim alıyor, kimi hiçbir şey öğrenemeden mezun oluyor. Bir de özel okullar o hale geldi ki müşteri kaybetmemek için zayıf not veren okul yok.

– Müşteri dediniz…

Öyle bakıyor zira. Veliye müşteri olarak bakan okullar çok fazlalaştı. Bunların kontrolü lazım. Köy Enstitüleri kapandığından beri âlâ öğretmen de yetişmiyor. “Çocuklardan nefret ederim” diyen öğretmen gördüm ben. Bakın, İsveç’te bir şov yaptım. Bana Kraliyet Kütüphanesi’nde bir söyleşi düzenlemek istediklerini söylediler. Kraliyet Kütüphanesi dediğin şey bizim bu sokağın başından sonuna kadar bir yer. Beşerler odalarda kitap okuyor. “Burası ne kadar güzel” dedim. “Bundan Stockholme’de beş tane daha var” dedi. Bakın yalnızca 1 milyon kişi yaşıyor. 1 milyon şahsa beş büyük kütüphane. O kadar üzüldüm, o kadar kıskandım ki! Kitap okumayan bir millet olduk. Kitaplar da çok değerli. Babam memurken bütün kitapları alabiliyorduk. Haftada bir tiyatroya gidebiliyorduk.

– Bunun değersizleştirildiği bir dünyadayız ama… Kimi şeyler kulağa arkaik gelmeye başladı…

Aynen o denli. Öteki türlü bir tüketim toplumu oluştu. Herkes daima internetten alışveriş yapıyor. Kimse o parayla kültürel bir planlama peşinde değil. İnsanlarda çok önemli bir giysi sıkıntısı var. Biz evvelce tiyatroya gitmediğimizde utanırdık. Kemal starken bile benim iki ayakkabım oldu. Bir siyah, bir kahverengi. Birini çıkarıp oburunu giyerdim. Artık her renk, her marka olması gerekiyor üzere.

– Bir de ferdî gelişim kitapları satıyor artık, edebiyat ya da araştırma değil.

Şimdi onu söyleyecektim. Palavra dolan, ben onu asla okumam. Kendimi bu türlü mi geliştireceğim? O kadar para kazanıyorlar ki bundan. Kainata ileti yolla falan…

– Toplumun çaresizliği mi sanki?

Çaresiz bırakıldı. Kültürü, sanatı, tarihi, yok edersen yapacak bir şey yok. Bu beşerler çırpınıp duruyor işte sonra. Keyifli olmak istiyorlar. Herkes mutsuz, keyifsiz, hırçın.

Öldükten sonra yalnız olduğunu anladım

– Kemal Sunal’ın sinemaları çok sevinçli, birebir vakitte sorunu ve iletisi olan sinemalardı. Bugün o sevincimizi kaybettiğimizi düşünüyor musunuz?

Düşünüyorum alışılmış. Gençlerin yüzünün güldüğünü hiç görmüyorum. Biz sevinçli insanlardık. O kadar uzağa gitme. Mesela bizim okul 1998’de açıldığında iki öğretmenim vardı. Tuzla’dan geliyorlardı. Kapıdan daima gülerek giriyorlardı. “Ay bunlar ne gülüyor sabahın köründe” diyordum. O denli gülen öğretmen yok artık.

– Artık herkes geçim derdinde…

Geçim sıkıntısında, evet. Çalışmak da istemiyorlar. Çalışmasının gerçekten karşılığını alamıyor. Maaşlar çok düşük. Ne oldu artık? 17 bin lira mı olmuş?

– 17 bin 2 lira.

2 lira ne?

– Bilmiyorum.

Ama geçen sefer de 11 bin 2’ydi ya. Onu unutmuyorlar Allah’tan. Neyse bu türlü yani. Hayat bu türlü olunca, beşerler da şahsî gelişim kitabı alıyor doğal. Steinbeck’i, Balzac’ı oku. Bizim Halide Edip’i, Ahmet Arif’i oku. Benim hâlâ okumadığım o kadar çok klasik var ki.

– İki evladınız, torunlarınız var. Onların üzerine nasıl titrediğinizi de biliyorum. Tıpkı Kemal Beyefendi varmış üzere aile tertibinizi devam ettiriyorsunuz. Aile sizin için ne mana tabir ediyor? Aile bağları insanı hayatta nelerden korur?

Cevabı sorunun içinde söyledin. Aile korunak demek, barınak, liman. Benim bu kadar güçlü ve keyifli insan olmamın tek sebebi aile. Çok yakın, çok hoş dostlarım da var. Çok kişiyi eledim. Telefonumdan bile sildim isimlerini.

– Neden?

Gerek yok birtakım insanlara. Evvelden ayıp olmasın diye görüştüğüm beşerler vardı lakin görüyorum ki bana karşı çok samimi değiller. Benim alışveriş yapmam lazım. Ya bir şey vereceğim ya bir şey alacağım. Oturup kakara kikiri yapacak vaktim yok. Buna vakit harcayacağıma, masraf uygun bir kitap okurum, hoş bir sinema izlerim.

– Seçicisiniz yani…

O bahiste seçiciyim, evet. Bana biraz “Yalnızsın” diye kızıyorlar.

– Kemal Beyefendi yalnız mıydı?

Yaşarken etrafında çok insan vardı. Ancak öldükten sonra yalnız olduğunu anladım. Hiç arkadaşı yokmuş. Bu net, çok eminim. Çok âlâ arkadaştık, görüşürdük” diyorlar. Evet, görüştüğü çok insan vardı. Sonradan Kemal’le sahiden arkadaş olanların 3-5 kişiyi geçmediğini gördüm. Esasen en sevdiği müzikti, “Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar, yeryüzünde sizin kadar yalnızım”…

– Bunu yaşadığınızı üzülerek mi gördünüz?

Üzülerek gördüm, evet. Enteresan şeyler duydum. Onun için kestim alakamı. Esasen bizim kimseye muhtaçlığımız yok. Daima memnun olduk. Kemal yaşarken isteseydik çok paramız olurdu. Çok malımız, mülkümüz olurdu. Biz bu türlü yaşamayı tercih ettik.