İlber Hoca ‘Her Türk Genci İzlemeli’ Diyerek Önerdi! İşte O Filmler…

Ünlü tarihçi ve bilim insanı İlber Ortaylı, sadece tarih ve kültürle ilgilenen bir isim olarak değil, aynı zamanda sinema dünyasının içinde de büyük bir merakla yer alıyor. Bilgeliği ve kültürel birikimiyle tanınan Ortaylı, izleyicilere tarihle iç içe geçmiş ve düşündürücü bir sinema deneyimi sunan filmleri sıklıkla öneriyor. İşte İlber Ortaylı‘nın sinemaseverlere “Bir Ömür Nasıl Yaşanır?” isimli kitabında önerdiği bazı önemli filmler ve bu filmlerin aracılığıyla tarihi ve kültürel derinlikleri daha yakından keşfetme fırsatı…

POTEMKİN ZIRHLISI (1925)

Potemkin Zırhlısı, 1925 yılında yapılmış ola bir sessiz film. Potemkin Zırhlısı Ayaklanması olarak bilinen gerçek bir olaydan esinlenilen filmin yönetmen koltuğunda Sergei Eisenstein oturuyor.

ALEKSANDR NEVSKIY (1938)

13. yüzyılda Alman Teutonic şövalyeleri ile Novgorod’da yaşayan Ruslar arasındaki savaşı anlatan Aleksandr Nevskiy filmi Sergei Eisenstein imzası taşıyor.

BİR KUŞAK (1955)

Andrzej Wajda‘nın yönettiği 1955 yapımı bir Polonya filmi olan Bir Kuşak, 1942’de Varşova’nın işçi sınıfı kesimi olan Wola’da geçiyor ve Polonya’nın Alman işgaliyle çelişen iki genç adamın hikayesini anlatıyor.

WESELE (1957)

Krakov’da yaşayan ve bir köylü kızıyla evlenmeye karar veren Polonyalı bir şairi anlatan film, Andrzej Wajda imzası taşıyor.

KÜLLER VE ELMASLAR (1958)

Küller ve Elmaslar 1958 Polonya yapımı politik dramatik savaş filmi. Akademi Onur Ödülü ile ödüllendirilmiş Polonyalı yönetmen Andrzej Wajda‘nın yönettiği filmin senaryosunu 1948 tarihli kendi romanından Jerzy Andrzejewski uyarlayıp yazdı.

“Küller ve Elmaslar” Andrzej Wajda’nın Savaş Filmleri Üçlemesi‘nin son filmi. Üçlemeyi oluşturan diğer iki film 1955 tarihli Pokolenie (Bir Kuşak) ve 1957’de çektiği Kanal‘dır. Filmin adı, filmin kahramanının bombardımanda yıkılmış bir kilisenin duvarında gördüğü 19. yüzyılda yaşamış Polonyalı şair Cyprian Norwid‘a ait bir şiirden gelir. Şiirin dizelerinde, kömürün yüksek ısı ve basınç altında elmasa dönüşmesi olgusuna bir gönderme yapılır.

VAATLER ÜLKESİ (1975)

Vaatler Ülkesi 1975 yapımı bir dram filmi. Senaryosunu Nobel ödüllü Polonya’lı edebiyatçı Wladyslaw Stanislaw Reymont‘un 1898 tarihli aynı adlı romanından Andrzej Wajda‘nın uyarlayıp yazdığı filmi yine Andrzej Wajda yönetti.

20. yüzyıl’ın başında Polonya’nın sanayi şehri olan Lodz’da bir Polonya’lı, bir Alman ve bir Yahudi, üç genç arkadaşın aralarındaki farklılıklara aldırmadan sermayelerini bir araya getirerek ortak bir tekstil fabrikası kurma çabaları ve sonrasında amansızca servet peşinde koşmaları anlatılıyor.

WATERLOO (1970)

Waterloo, 1970 yılı İtalyan-Sovyet ortaklığı yapımı tarih filmi. Sergey Bondarçuk tarafından yönetilen ve yapımcılığını Dino De Laurentiis‘in üstlendiği film Waterloo Muharebesi’ni anlatıyor.

DÜNYAYI SARSAN 10 GÜN (1983)

1983 yapımı Sergei Bondarchuk tarafından yönetilen bir macera-drama filmi olan Dünyayı Sarsan 10 Gün (Kırmızı Çanlar II) gazeteci John Reed‘in hayatına ve kariyerine odaklanan iki bölümlük bir filmin sonuncusu.

CONSTANS (1980)

The Constant Factor, annesinin ölümüyle yüzleşmekte zorlanan ve daha önce babasının yaptığı gibi Himalayalara tırmanma arzusu taşıyan genç bir adamın hikayesini anlatıyor. Krzysztof Zanussi imzalı film, 1980 Cannes Film Festivali‘nde Jüri Ödülü ve Ekümenik Jüri Ödülü’nü kazandı.

MACARLAR (1978)

Macaristanlı bir grup yoksul köylünün yalnızca para kazanmak amacıyla Almanya’ya gelip bir toprak sahibinin arazisinde çalışmalarını konu edinen filmin yönetmen koltuğunda Zoltán Fábri oturuyor.

MEPHISTO (1981)

Mephisto, Klaus Mann‘ın aynı adlı romanından uyarlanan 1981 yapımı filmi. István Szabó‘nun yönettiği filmin başrol oyuncusu Klaus Maria Brandauer.

ALBAY REDL (1985)

István Szabó‘nun 1985 yapımı biyografik drama filmi Albay Redl, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda bir subay olan Alfred Redl‘in yükselişini takip ediyor.

TARAF TUTMAK (2001)

Taraf Tutmak, István Szabó‘nun yönettiği ve başrollerini Harvey Keitel ve Stellan Skarsgård’ın paylaştığı 2001 yapımı Alman-Fransız-Avusturya-İngiliz biyografik drama filmi.

TEOREMA (1968)

Pier Paolo Pasolini’nin yönettiği filmin senaryosunu Pasolini aynı adlı kendi romanından uyarlayıp yazdı.

Alegorik bir film olan “Teorema”da, Milano’lu varlıklı bir burjuva ailesinin malikhanesine gelen gizemli ziyaretçinin (Terence Stamp) çekiciliğiyle aileyi etkisi altına alması ve ailenin tüm fertlerini sırayla baştan çıkarması anlatılır.

DEKAMERON’UN AŞK ÖYKÜLERİ (1971)

Pier Paolo Pasolini imzası taşıyan Dekameron’un Aşk Öyküleri, 1971 yılında yapıldı. Dekameron’un Aşk Öyküleri, yönetmenin klasik metinlerden yola çıkarak oluşturduğu “Hayat Üçlemesi” olarak anılan üç filminden ilki. Ayrıca Pasolini kendi filminde önemli bir rolde de oynadı.

ROMA (1972)

Roma, yönetmen Federico Fellini’nin gençliğinde memleketi Rimini’den Roma’ya taşınmasını anlatan 1972 yapımı yarı otobiyografik komedi-drama filmi.

SATYRICON (1969)

Satyricon, 1969 İtalya – Fransa ortak yapımı fantastik film senaryosunu Federico Fellini‘nin yazıp yönettiği film Neron’un çağdaşı Roma’lı satirik yazar Petronius‘un ünlü eseri “Satyricon”un oldukça serbest bir uyarlaması.

LEOPAR (1963)

Luchino Visconti imzası taşıyan Leopar, İtalya – Fransa ortak yapımı olan dönemsel tarihi filmi. Konusu 1860’ta, İtalyan birliğinin kurulması sürecinin sonlarında geçen film; Sicilyalı aristokrat Salina ailesinin acılarını, diğer aristokratlar gibi güçlerini kaybederek yerlerini burjuva sınıfına bırakmalarını, yani İtalyan toplumundaki köklü değişimi anlatır.

LANETLİLER (1969)

1930’ların Almanya’sında geçen film, Nazi Partisi ile iş yapmaya başlayan, ahlaksız ve dengesiz varisi Martin’in ailesinin entrikalarına karışan zengin bir sanayici aile olan Essenbeck‘lere odaklanıyor. Luchino Visconti’nin yönettiği film, “Alman Üçlemesi” olarak tanımlanan filmlerinin ilki.

VENEDİK’TE ÖLÜM (1971)

Venedik’te Ölüm, İtalyan yönetmen Luchino Visconti tarafından yönetilen, Alman yazar Thomas Mann’ın 1912 tarihli aynı adlı romanından Visconti ve Nicola Badalucco tarafından uyarlanan 1971 yapımı tarihi drama filmi.

ROMA, AÇIK ŞEHİR (1945)

Roma, Açık Şehir; İtalya yapımı dramatik savaş filmi. Senaryosunu Sergio Amidei‘nin Federico Fellini ile birlikte yazdığı filmin yapımcısı ve yönetmeni Roberto Rossellini.

Filmde, II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru 1944 yılında Nazi işgali altındaki Roma şehrinde yaşayan bir grup insanın hikâyesi anlatılır.

ITALYA’YA YOLCULUK (1954)

Roberto Rossellini tarafından yönetilen 1954 yapımı bir drama filmi İtalya’ya Yolculuk, Colette’in 1934 tarihli Duo adlı romanına dayanıyor. Rossellini’nin en iyi filmlerinden biri olarak, ayrıca modern sinemanın ilk önemli temsilcilerinden biri olarak görülür.

İngiliz çift Alex ve Katherine Joyce Napoli’de kendilerine miras kalan bir villayı satmak üzere buraya gelir. Alex işinden başka birşey düşünmeyen bir iş adamıdır. Katherine ile ilişkisi giderek kötüye gitmektedir. Çift, burada geçirdikleri kısa sürede ayrılmayı bile düşünmeye başlar.

BİSİKLET HIRSIZLARI (1948)

Bisiklet Hırsızları, senaryosunu Cesare Zavattini’nin yazdığı, Vittorio De Sica‘nın yönettiği 1948 İtalyan yapımı drama filmi.

Filmde Vittorio De Sica, II. Dünya Savaşı sonrası yoksul Roma atmosferi içerisinde, var olma mücadelesi veren sıradan bir işçi perspektifinden, umut, utanç ve yitiriliş üçgeni ekseninde insanlık durumunu gözler önüne serer.

UMBERTO D. (1952)

Senaryosunu Cesare Zavattini’nin kendi hikâyesinden uyarlayıp yazdığı film Vittorio De Sica imzası taşıyor. Emekli bir devlet memurunun savaş sonrasının sıkıntılarını yaşayan Roma şehrinde kısıtlı geliri ile sığındığı pansiyon odasında verdiği hayat mücadelesi anlatılır.

LILI MARLEEN (1981)

Lili Marleen, Rainer Werner Fassbinder‘in yönettiği ve başrollerini Hanna Schygulla, Giancarlo Giannini ve Mel Ferrer‘in paylaştığı 1981 yapımı bir Batı Almanya filmi.

Film, ulusun sevgilisi haline gelen bir Alman şarkıcı Lale Andersen ile Yahudi kardeşlerini kurtarmada aktif olan İsviçreli bir orkestra şefi Rolf Liebermann arasındaki aşk ilişkisini anlatıyor.

JESUS OF NAZARETH (1977)

Franco Zeffirelli tarafından yönetilen ve Zeffirelli, Anthony Burgess ve Suso Cecchi d’Amico tarafından ortaklaşa yazılan, İsa’nın doğumunu, yaşamını, hizmetini, çarmıha gerilmesini ve dirilişini dramatize eden 1977 İngiliz-İtalyan epik film ve televizyon drama dizisi.