Bedenimizdeki hangi sinyaller kalp hastalığı işareti olabilir?

Kalp krizleri son vakitlerde gündemden düşmeyen hususlardan biri… O denli ki yaş ve cinsiyet farkı olmaksızın gün geçtikçe artıyor. Pekala kalp krizleri neden bu kadar yaygın? Bedenimizdeki hangi işaretler kalbimizde bir sorun olduğunu gösterir? İşte Türk Kalp Vakfı Kardiyoloji Uzmanı Dr. Hüseyin Deniz Kılıç’ın bu sorularıma verdiği yanıtlar…

Hüseyin Deniz Kılıç

Kalp hastalıkları neden arttı?

Kalp hastalıklarının oluşumu çok etkenli bir süreçtir. Esas yanlış ömür stili seçimleri, genetik ve çevresel faktörler rol oynamaktadır. Bilhassa son yüzyıl içinde tütün (sigara) tüketiminin yaygın hale gelmesi, obez ve göbekli bireylerin toplum içinde oranının artması, günlük hareket ve idman ölçüsünün çok kısıtlı hale gelmesi, trans yağ kullanımının yaygınlaşması, kolay rafine un ve şeker kullanımının artması kalp hastalıklarının daha sık görülmesinde değerli rol oynamaktadır.

Kalp hastalıklarının ilerleyen yaşla da görülme sıklığı artar. Pandemi süreci hareketsizlik, sıhhatsiz beslenme üzere nedenlerin yanı sıra denetim ya da tedavilerdeki aksamalar nedeniyle kalp hastalıklarında artışa yol açan kıymetli bir etkendir. Covid-19’a yakalananlarda da pıhtılaşma riski nedeniyle kalp krizi tetiklenebilir.

Bu belirtileri sakın hafife almayın

– Kalp krizinin en sık belirtilerinden biri göğüs ağrısıdır. Bilhassa göğüs kemiğinin gerisinde baskı, yanma ve sıkışma formunda ağrı hissedilir. Ağrı yürümekle, merdiven ya da yokuş çıkarken artar ve dinlenince azalır. Kimi hastalar yürüdükleri vakit göğüslerinde ağrı olduğunu dinlenmekle geçtiğini tekrar yürüyünce bu sefer ağrı olmadığını söyler. Bu da ağrının kalp nedenli olabileceğini gösteren tipik bir tabirdir. Göğüs ağrısı bazen göğüs kemiğinin alt kısmında yanma halinde olabilir ve mide ağrısıyla karıştırılabilir. Ağrı bazen uzunluğuna, kola, sırta gerçek yayılabilir ama bu bir kural değildir. Kimi hastalardan duyduğumuz ‘Göğsüm ağrıdı ancak kolumda ağrı olmadığı için kalp kaynaklı değildir diye düşündüm’ cümlesi toplumdaki yanlış bir kanaati tabir etmektedir.

– İdmanla göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi, çabuk ve çok yorulma, baygınlık hissi, bayılma üzere şikayetleri olan gençler doktora başvurmalıdır.

– Bilhassa kalp krizi sırasında istirahat halindeyken hissedilen şiddetli baskı, sıkışma halindeki ağrıya kötülük hissi, ağır ve ani soğuk terleme eşlik eder. Ne yazık ki bilhassa yaşlı ve uzun yıllardır diyabeti olan şahıslar göğüs ağrısı hissetmeyebilir. Ağrıları çok silik olabilir. Bunun yerine nefes alıp vermede zorluk, tuhaf bir kötülük hissi biçiminde belirtiler gelişebilir. Yaşlı ve diyabetiklerin bu durumu dikkate alınmalıdır.

– Bayanların kalp krizinden vefat oranı erkeklerden fazladır. Bunun en değerli nedeni ise tipik kalp krizi belirtilerinin bayanlarda görülmemesidir. Münasebetiyle bayanlarda göğüs ağrısı yerine sırt ağrısı, nefes darlığı, mide bulantısı ve baygınlık hissi üzere belirtiler hafife alınmayıp, hastaneye başvurulmalıdır.

– Hareketle ya da yatınca nefes alıp vermekte zorluk hissediliyorsa, eskisine nazaran çok daha çabuk yorulur hale gelinmişse yatınca doğrulma gereksinimi oluyorsa lakin yüksek yastıkta yatınca rahat nefes alıp verilebiliyorsa bu durum bir kalp hastalığı belirtisi olabilir.

– Kalbimizin atışını hissetmeyiz. Hisseder hale gelmişsek bu çarpıntıdır. Bilhassa çarpıntı hissi sırasında baş dönmesi göz kararması baygınlık hissi oluyorsa çarpıntının değerli bir ritim bozukluğu mümkünlüğü daha yüksektir.

– Tansiyon istikrarlı bir formda yüksekse kalp muayenesini de içeren sistemik bir kıymetlendirme kesinlikle yapılmalıdır. Birtakım şahıslar özelikle yaşlılar vakit zaman başının döndüğünü, gözünün karardığını, bayılacak üzere olduğunu hatta bayıldığını söz edebilirler. Bu hayati organlara bilhassa beyefendisine o sırada yetersiz kan ulaşmasından kaynaklanır. Bu duruma kalbin ritminde çok yavaşlama, elektriksel iletiminde bozulma, kalp kapağında çok derecede daralma neden olabilir. Bazen beyin felci geçiren hastada bu duruma kalp kapak hastalığı yahut ritim bozukluğu sebep olabilir bu ihtimal değerlendirilmelidir.

– Birkaç haftadır düzelmeyen, sebebi anlaşılamayan ateş olgularında muhtemel nedenlerden biri kalp iç zarı iltihabı olabilir. Birtakım gribal üst teneffüs yolu enfeksiyonunun seyri sırasında ya da sonrasında göğüste ağrı, nefes darlığı, çarpıntı gelişmesi kalp kası yahut kalp zarı iltihabından kaynaklanabilir.

– Bacak, ayak yahut ayak bileklerinde şişlik, kalbin kanı gerektiği kadar tesirli bir halde pompalamadığının bir işareti olabilir. Kalp gereğince kan pompalayamadığında bilhassa bedenin alt bölgelerinde şişkinlik görülebilir.